Związki azotu w wodzie studziennej w świetle ryzyka zdrowotnego mieszkańców gminy Wodynie (woj. Mazowieckie)

• Autorzy: Raczuk J. , Biardzka E. , Michalczyk M.

Warianty tytułu

EN

Nitrogen compounds in well water in view of health risk to inhabitants of the commune Wodynie (Masovian voivodship)

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Badania stężenia związków azotu w wodzie ze studni przydomowych prowadzono od września 2006 r. do października 2007 r. na terenie gminy Wodynie w woj. mazowieckim. Badaniami objęto wodę pochodzącą z 18 studni kopanych i wierconych. Próbki wody pobierano sześciokrotnie i oznaczono w nich stężenie: NO_3-, NO_2-, NH₄⁺, PO₄^3-, Cl^-, Ca²⁺, Mg²⁺ oraz twardość ogólną, odczyn i przewodność elektrolityczną. W pracy oszacowano ryzyko zdrowotne wynikające z obecności azotanów (V) w wodzie spożywanej przez ludność. Otrzymane wyniki wskazują, że 39% badanych ujęć charakteryzuje się wodą o ponadnormatywnym stężeniu azotanów (V), a 6% ujęć - wodą o ponadnormatywnym stężeniu azotanów (III). Stężenie jonów amonowych w wodzie mieściło się w zakresie normy. Wykazano istotne statystycznie różnice w stężeniu azotanów (V) w wodzie studni kopanych i wierconych. Oceniając ryzyko zdrowotne, stwierdzono, że w przypadku 89% badanych wód studziennych ludność spożywała wraz z wodą azotany (V) w ilości przekraczającej akceptowane dzienne pobranie ADI, czyli poniżej marginesu bezpieczeństwa (ADI : EDI ə). Wśród 18 monitorowanych studni woda tylko z czterech studni przez cały okres badań spełniała zalecane normy, z wyjątkiem magnezu.

EN

Analyses of nitrogen compounds in water from farm wells were carried out from September 2006 till October 2007 in the Wodynie commune (Masovian voivodship). Water was sampled from 18 dug and drilled wells six times. Chemical analyses involved determination of NO_3-, NO_2-, NH₄⁺, PO₄^3-, Cl^-, Ca²⁺, Mg²⁺, total hardness, pH, and electrolytic conductivity. Health risk resulting from the presence of nitrates in water consumed by people was assessed in this paper. Obtained results indicate that 39% of studied wells had water of excessive nitrate concentrations and 6% - water of excessive nitrite concentrations. Concentration of ammonium ions fell within permissible standards. There were statistically significant differences in nitrate concentrations between dug and drilled wells. In the case of 89% of studied wells it was found that people took in nitrates from water in amounts exceeding acceptable daily intake (below the safety margin ADI:EDI ə). From among 18 analysed wells the water from only 4 wells conformed to recommended standards (except for magnesium).

Słowa kluczowe

PL

ocena ryzyka zdrowotnego; studnie przydomowe; związki azotu

EN

assessment of health risk; farm wells; nitrogen compounds

• Wydawca: Wydawnictwo ITP
• Czasopismo: Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
• Rocznik: 2009
• Tom: T. 9, z. 1
• Strony: 87--97
• Opis fizyczny: Bibliogr. 26 poz.

Twórcy

autor

Raczuk J.

autor

Biardzka E.

autor

Michalczyk M.

• Akademia Podlaska, Katedra Ekologii i Ochrony Środowiska, ul. B. Prusa 12, 08–110 Siedlce; tel. + 48 (25) 643 12 38,

Bibliografia

• CANTOR K.P., 1997. Drinking water and cancer. Cancer Causes Control 8 s. 292-308.
• FAN A.M., STEINBERG V.E., 1996. Health implications of nitrate and nitrite in drinking water: an update on methemoglobinemia occurrence and reproductive and developmental toxicity. Regul. Toxicol. Pharmacol. 23 s. 35-43.
• GELBERG K.H., CHURCH L., CASEY G., LONDON M., ROERIG D.S., BOYD J., HILL M., 1999. Nitrate levels in drinking water in rural New York State. Env. Res. Sect. A 80 s. 34-40.
• GULIS G., CZOMPOLYOVA M., CERCHAN J.R., 2002. An ecologic study of nitrate in municipal drinking water and cancer incidence in Trnava District, Slovakia. Env. Res. Sect. A 88 s. 182-187.
• HALICKI W., WARĘŻAK T., 2004. Priorytety gospodarki wodno-ściekowej na terenach wiejskich i współczesne metody jej realizacji na przykładzie gminy Kamieniec. Gosp. Wod. 9 s. 372-377.
• HERMANOWICZ W., DOJLIDO J., DOŻAŃSKA W., KOZIOROWSKI B., ZERBER J., 1999. Fizyczno-chemiczne badanie wody i ścieków. Warszawa: Arkady ss. 556.
• HUDAK P.F., 1999. Chloride and nitrate distributions in the Hicory Aquifer, central Texas, USA. Env. Int. 25 (4) s. 393-401.
• IGRAS J., 2002. Ryzyko zagrożenia jakości wody azotanami i fosforanami wynikające z działalności rolniczej. W: Stan i antropogeniczne zmiany jakości wód w Polsce. Pr. zbior. Red J. Burchard. Łódź: UŁ s. 201-208.
• JASZCZYŃSKI J., SAPEK A., CHRZANOWSKI S., 2006. Wskaźniki chemiczne wody do picia z ujęć własnych w gospodarstwach wiejskich w otulinie Biebrzańskiego Parku Narodowego.Woda Środ. Obsz. Wiej. t. 6. z. 2(18) s. 129-142.
• LEE S.M., MIN K.D., WOO N.C., KIM Y.J., AHN C.H., 2003. Statistical models for the assesment of nitrate contamination in urban groundwater using GIS. Env. Geology 44 s. 210-221.
• NAS B., BERKTAY A., 2006. Groundwater contamination by nitrates in the city of Konya, (Turkey): A GIS perspective. J. Env. Manag. 79 s. 30-37. Nitrate (and potential endogenus formation of N-nitroso compounds), 2003. W: Safety evaluation of certain food additives and contaminants. Joint FAO/WHO Expert Committee Food Additives.WHO Food Additives Ser. 50. Geneva: WHO:
• http://www.inchem.org/documents/jecefa/jecmono/v50je06.htm.
• Ochrona środowiska, 2006. Warszawa: GUS.
• OSTROWSKA E. B., PŁODZIK M.A., 1999. Wpływ otoczenia zagrody wiejskiej na jakość wody w studniach przydomowych. Wiad. IMUZ t. 20 z. 1 s. 19-27.
• OSTROWSKA E.B., PŁODZIK M.A., SAPEK A., WESOŁOWSKI P., SMOROŃ S., 1999. Jakość wody pitnej z ujęć własnych w gospodarstwach rolnych. Wiad. MUZ t. 20 z. 1 s. 19-27.
• RACZUK J., 2004. Wstępna ocena jakości wód studziennych na terenie gminy Terespol. Acta Sci. Polon. Formatio Circum. 3 (2) s. 67-75.
• Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 29 marca 2007 r. w sprawie wymagań dotyczących jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi. Dz. U. 2007 nr 61 poz. 417.
• SAPEK A., 2001. Rozpraszanie fosforu pochodzącego z rolnictwa i potencjalne zagrożenie dla środowiska. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. z. 478 s. 269-280.
• SAPEK A., 2004. Agricultural activities as source of nitrates in groundwater. W: Nitrates in groundwater. Pr. zbior. Red. L. Razowska-Jaworek, A. Sadurski. Leiden: Balkema Publ. s. 3-13.
• SAPEK B., 1995. Wymywanie azotanów oraz zakwaszenie gleby i wód gruntowych w efekcie działalności rolniczej. Mater. Inf. nr 30. Falenty: Wydaw. IMUZ ss. 31.
• SCZERBIŃSKI R., KARCZEWSKI J., FILON J., 2006. Azotany (V) w wodzie do picia jako czynnik ryzyka zdrowotnego ludności województwa podlaskiego. Rocz. PZH t. 57 z. 1 s. 39-48.
• ŚWIETLIK R., KOWALCZYK D., DOJLIDO J.R., 1999. Azotany w wodach studziennych. Gosp. Wod. 11 s. 383–385.
• SZCZYKOWSKA Z., WIERZBICKI J., 1998. Badania nad zawartością związków azotowych w studziennych wodach podpowierzchniowych. Prz. Komun. 10(12) s. 34-37.
• THOMSON T.S., 2001. Nitrate concentrations in private rural drinking water supplies in Saskatchewan, Canada. Bull. Env. Contam. Toxicol. 66 s. 64-70.
• Wyniki monitoringu jakości zwykłych wód podziemnych w latach 1991-1995, 1996. Bibl. Monit. Środ. Warszawa: PIOŚ ss. 118.
• ZAHN M.T., GRIMM W. D., 1993. Nitrate and chloride loading as anthropologic indicators. Water Air Soil Pollut. 68 s. 469-483.