Ocena funkcjonowania systemu odwadniająco-nawadniającego dla zrównoważonego łąkowego wykorzystania gleby torfowo-murszowej

• Autorzy: Oleszczuk R. , Chrzanowski S. , Brandyk T. , Gnatowski T. , Szatyłowicz J.

Warianty tytułu

EN

An assessment of the drainage-subirrigation system for sustainable use of peat-moorsh soil

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W pracy przedstawiono ocenę funkcjonowania systemu odwadniająco-nawadniającego na glebie torfowo-murszowej na kwaterze Biebrza 29 (torfowisko Kuwasy - środkowy basen Biebrzy). Na podstawie przeprowadzonych w okresie wegetacji 2007 r. pomiarów stanów wód powierzchniowych (w rowach) i wód gruntowych (w studzienkach obserwacyjnych) wykazano skuteczne funkcjonowanie systemu odwadniająco-nawadniającego. Przyjmując za kryteria dopuszczalny zakres zmian ciśnienia ssącego w strefie korzeniowej oraz dopuszczalne stany wód gruntowych mierzone w środku łanu, stwierdzono, że mimo upływu ponad 50 lat od wykonania analizowanego systemu działa on sprawnie, odprowadzając nadmiar wody po okresie intensywnych opadów oraz zasilając w wodę strefę korzeniową roślin przez podsiąk kapilarny w okresie suszy.

EN

The paper presents an assessment of drainage-subirrigation system situated in peat-moorsh soil within Biebrza 29 site (Kuwasy peatlands located in the Middle Biebrza River Basin). Performed measurements of surface water levels in open ditches and the levels of groundwater showed effective functioning of the existing drainage-subirrigation system. Adopting allowable range of the soil moisture pressure heads in the root zone and allowable groundwater levels measured in the middle of the ditch spacing as criteria it was found that the systems performs properly. The system constructed over 50 years ago effectively drains the area after intensive rainfalls and effectively supports plant root zone with water by the capillary rising from groundwater during dry periods.

Słowa kluczowe

PL

gleby torfowo-murszowe; kryteria gospodarowania wodą; system odwadniająco-nawadniający

EN

drainage-subirrigation systems; peat-moorsh soils; water management criteria

• Wydawca: Wydawnictwo ITP
• Czasopismo: Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
• Rocznik: 2009
• Tom: T. 9, z. 1
• Strony: 77--86
• Opis fizyczny: Bibliogr. 25 poz., wykr.

Twórcy

autor

Oleszczuk R.

autor

Chrzanowski S.

autor

Brandyk T.

autor

Gnatowski T.

autor

Szatyłowicz J.

• Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego Katedra Kształtowania Środowiska, ul. Nowoursynowska 159, 02-776 Warszawa; tel. [phone],

Bibliografia

• BLOEMEN G. W., 1983. Calculation of hydraulic conductivities and steady state capillary rise in peat soils from bulk density and soild matter volume. Z. Pflanzenernehr. Bodenkd. 146(4) s. 460-473.
• BRANDYK T., DODD V.A., GRACE P.M., 1986. Steady state infiltration and capillary rise for a range of Irish peat soils. Irish J. Agricult. Res. 25 s. 133-147.
• BRANDYK T., GOTKIEWICZ J., ŁACHACZ A., 2008. Zasady racjonalnego wykorzystania torfowisk w rolnictwie. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. z. 332(1) s. 15-26.
• CHRZANOWSKI S., 1995. Retencyjność torfowiska i jej wykorzystanie w systemie nawodnień podsiąkowych na przykładzie obiektu Kuwasy i Zbójna Popiołki. Raport końcowy za okres badań 1993-1995. Falenty: IMUZ maszyn. ss. 41.
• GNATOWSKI T., SZATYŁOWICZ J., BRANDYK T., 2002. Effect of decomposition on the capillary rise in peat-moorsh soils from the Biebrza River Valley. Intern. Agrophys. 16 s. 97-102.
• JOOSTEN H., CLARKE D., 2002. Wise use of mires and peatlands. Intern. Mire Conserv. Group Intern. Peat Soc. Jyvaskyla, Finland ss. 304.
• JURCZUK S., MIODUSZEWSKI W., 2006. Gospodarowanie wodą w dolinowych systemach melioracyjnych. Woda Środ. Obsz. Wiej. nr 18 s. 172-187.
• KACA E., 1999. Modelowanie nawodnień podsiąkowych. Bibl. Wiad. IMUZ 93 ss. 115.
• KACA E., INTEREWICZ A., 1991. Metody oceny stanu technicznego urządzeń melioracyjnych w systemach nawodnień podsiąkowych. W: Postęp w projektowaniu i eksploatacji systemów nawodnień podsiąkowych Konf. Nauk. Brok, 11–13 września 1991 r. Warszawa: Wydaw. SGGW s. 90-98.
• KLUTE A., 1986., Water retention: laboratory methods. W: Methods of soil analysis. Pr. zbior. Red. A. Klute. 1. Agron. Monogr. 9. Madison, WI, ASA and SSSA s. 635-662.
• MACIAK F., LIWSKI S., 1996. Ćwiczenia z torfoznawstwa. Wyd. 5. Warszawa: Wydaw. SGGW ss. 127.
• OKRUSZKO H., 1986. Przyrodniczo-techniczne podstawy melioracji terenów dolinowych. W: Podstawy melioracji rolnych. T. 1. Pr. zbior. Red. P. Prochal. Warszawa: PWRiL s. 42-81.
• OLESZCZUK R., BRANDYK T., GNATOWSKI T., SZATYŁOWICZ J., KAMIŃSKI J., 2008. The comparison of soil moisture content changes in the moorsh layer under shrubs and grass vegetation. Agron. Res. 6(1) s. 141-148.
• OLESZCZUK R., GNATOWSKI T., BRANDYK T., SZATYŁOWICZ J., 2007. Calibration of TDR for moisture content monitoring in moorsh laryers. W: Wetlands: monitoring, modelling and management. Pr. zbior. Red. T. Okruszko i in. London: Balkema, Taylor Francis Group s. 121-124.
• OSTROMĘCKI J., 1969. Obliczanie nawodnień podsiąkowych. Bibl. Wiad. IMUZ 30 ss. 53.
• OSTROMĘCKI J., 1973. Podstawy melioracji nawadniających. Warszawa: PWN ss. 450.
• PIERZGALSKI E., 1996. Melioracje użytków zielonych - nawodnienia podsiąkowe. Warszawa: Wydaw. SGGW ss. 200.
• PŁYWACZYK A., 2006. Systemy i technologie nawadniania. W: Nawadnianie roślin. Pr. zbior. Red. S. Karczmarek, L. Nowak. Warszwa: PWRiL s. 121-156.
• RENGER M., BARTELS R., STREBEL O., GISEL W., 1976. Kapillarer Aufsteig aus dem Grundwasser Und Infiltration bei Moorboden. Geol. Jahrbuch F3 s. 9-51.
• SOMOROWSKI C., 1991. Postęp w projektowaniu i eksploatacji systemów nawodnień podsiąkowych. W: Postęp w projektowaniu i eksploatacji systemów nawodnień podsiąkowych. Konf. Nauk. Brok, 11-13 września 1991 r. Warszawa: Wydaw. SGGW s. 5-9.
• SZUNIEWICZ J., 1979. Charakterystyka kompleksów wilgotnościowo-glebowych pod kątem parametrów systemu melioracyjnego. W: Kompleksy wilgotnościowo-glebowe w siedliskach hydrogenicznych i ich interpretacja przy projektowaniu melioracji i zagospodarowania. Bibl. Wiad. IMUZ 58 s. 29-50.
• SZUNIEWICZ J., 1975. Wysokość kapilarnego podnoszenia się wody w glebach hydrogenicznych. Rocz. Nauk Rol. Ser. F t. 79 z. 1 s. 41-55.
• SZUNIEWICZ J., CHURSKA CZ., CHURSKI T., 1992. Potencjalne hydrogeniczne siedliska wilgotnościowe i ich zróżnicowanie pod względem dyspozycyjnych zapasów wody użytecznej. W: Hydrogeniczne siedliska wilgotnościowe. Bibl. Wiad. IMUZ 79 s. 69-93.
• TOŁPA S., JASNOWSKI M., PAŁCZYŃSKI A., 1967. System der genetischen Klassifizierung der Torfe Mitteleuropas. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. z. 76 s. 9-99.
• ZAWADZKI S. 1973. Laboratoryjne oznaczanie zdolności retencyjnej utworów glebowych. Wiad. IMUZ t. 11 z. 2 s. 11-30.