Identyfikatory
Warianty tytułu
Zawartość formaldehydu w surowcach lignocelulozowych do produkcji płyt wiórowych
Języki publikacji
Abstrakty
The article contains the results of tests for formaldehyde content in selected wood species, alternative raw materials from experimental and agricultural plantations, particles dried under industrial conditions, recycled chips, and in boards made of elements of furniture, at the end of its life cycle. An unexpectedly high content of formaldehyde was determined in particleboards produced a few dozen years ago. It was observed that the amount of formaldehyde in particles dried under industrial conditions may have a bearing on the content of this compound in finished products and/or its emission into the environment. Control tests of raw materials may be performed using the flask method.
Do produkcji płyt drewnopochodnych, szczególnie wiórowych, stosuje się coraz bardziej zróżnicowany surowiec drzewny. Sytuacja na rynku drewna oraz niezbędna dla zrównoważonego rozwoju minimalizacja odpadów wymuszają materiałowe wykorzystywanie odpadów produkcyjnych i drewna poużytkowego, w tym mebli z recyklingu. Decyzja IARC o zakwalifikowaniu formaldehydu do substancji o rakotwórczym działaniu na ludzi spowodowała intensyfikację badań zmierzających m.in. do poszerzenia wiedzy o źródłach emisji formaldehydu w procesach technologicznych oraz z gotowych produktów. W niniejszym artykule przedstawiono wyniki badań zawartości i emisji formaldehydu z: ––drewna naturalnego – sosny zwyczajnej (Pinus sylvestris L.), olszy czarnej (Alnus glutinosa Gaertn.), brzozy (Betula verrucosa Ehrh.) - powszechnie stosowanego do produkcji płyt wiórowych, lignocelulozowych surowców alternatywnych, których przydatność do wytwarzania płyt kompozytowych dla meblarstwa i budownictwa wykazały wyniki wcześniejszych badań wykonanych w Instytucie Technologii Drewna, tj. dwuletnich odrośli robinii akacjowej – Robinia pseudacacia L., dwuletnich prętów wierzby szybko rosnącej (Salix viminals L.), słomy miskanta olbrzymiego (Miscanthus sinesis), słomy rzepakowej (Brasica napus L.), ––drewna poużytkowego w postaci elementów mebli z płyt wiórowych i zrębków recyklingowych, wiórów stosowanych do produkcji płyt w różnych zakładach - w Polsce i w Niemczech. Zawartość formaldehydu badano metodą perforatora, według PN-EN 120:1994. Emisję formaldehydu oznaczano metodą butelkową według PN-EN 717-3:1999. Metodę butelkową zmodyfikowano w celu jej adaptacji do badania wiórów. Spośród badanych gatunków drewna największą zawartością i emisją formaldehydu charakteryzowało się drewno sosny z części bielastej. Uwagę zwraca również stosunkowo duża zawartość formaldehydu w korze brzozy i w słomie rzepakowej żółtej, tj. świeżej, badanej przed składowaniem. Najwyższą (27 mg/100 g z.s.p.), ale i najniższą (6,1 mg/100 g z.s.p.) zawartość formaldehydu oznaczono w płytach wyprodukowanych w latach siedemdziesiątych ubiegłego wieku. Próbki płyt pochodziły z mebli, których warunki użytkowania były znane, oraz z materiałów przesłanych do badań w Instytucie Można więc wykluczyć wpływ warunków użytkowania czy przechowywania na zawartość formaldehydu w płytach. Poziom zawartości formaldehydu wydaje się związany raczej z technologią niż okresem jaki upłynął od wyprodukowania płyt. Różną, od 0,7 – 2,7 mg/100 g. z. s., zawartością formaldehydu charakteryzowały się wióry pobrane losowo u różnych producentów. Wartość perforatora nie była związana z typem suszarki (przeponowa i bezprzeponowa). Wpływ na nią miały przypuszczalnie cząstki rozdrobnionych płyt zawarte w wiórach. Wióry pobrane u producentów płyt badane były po różnym czasie przechowywania. Zawartość formaldehydu mogła więc w tym okresie ulec zmianie – tzn. zmniejszeniu, w stosunku do wartości charakteryzującej wióry bezpośrednio po suszeniu. Celowe wydaje się, w związku z powyższym, poszerzenie badań zjawisk związanych z recyklingiem materiałów zawierających formaldehyd w przemyśle płytowym poprzez okresową kontrolę zawartości formaldehydu w stosowanych surowcach. Badania wykazały możliwość adaptacji do tych celów butelkowej metody oznaczania emisji.
Rocznik
Tom
Strony
33--46
Opis fizyczny
Bibliogr. 18 poz., rys. tab.
Twórcy
Bibliografia
- 1. Christianson R. [2004]: Formaldehyde under fire. Wood a. Wood Products, vol. 109 nr 9, s. 13
- 2. Danecki L. [2009]: Formaldehyd na stanowiskach pracy. Biuletyn Informacyjny OBRPPD [3–4]
- 3. Elbert A. A. [1995]: Influence of hardener systems and wood on the formaldehyde emission from urea-formaldehyde resin and particleboards. Holzforschung [49]: 358–362
- 4. Frąckowiak I. [2003]: Badanie przydatności butelkowej metody oznaczania emisji formaldehydu w przemysłowej kontroli zawartości formaldehydu w płytach wiórowych. Drewno, 46 [170]: 27–41
- 5. Frąckowiak I. [2007]: Czy można ograniczyć skutki deficytu drewna? Gazeta Przemysłu Drzewnego 5[103]
- 6. Frąckowiak I. [2010]: Alternatywne surowce do produkcji płyt. Gazeta Przemysłu Drzewnego 5[1160]
- 7. International Agency for Research on Cancer press release N°153, 15 June 2004
- 8. Kupczewska-Dobecka M. [2007]: Ocena działania rakotwórczego formaldehydu w świetle najnowszych danych literaturowych. Medycyna Pracy [586]: 1–13
- 9. Marutzky R., Roffael E. [1977]: Über die Abspaltung von Formaldehyd bei der thermischen Behandlung von Holzspänen: Holzforschung [31]: 8–12
- 10. Meyer B., Boehme C. [1997]: Formaldehyde Emission From solid wood. Forest Products Journal 47[5]: 45–48
- 11. Reduction of formaldehyde exposure in the woodworking industries [2010]: Projekt partnerów społecznych zrealizowany przez Europejską Federację Producentów Płyt (EPF), Konfederację Przemysłu Drzewnego (CEI-Bois) oraz Europejską Federację Pracowników Budownictwa i Przemysłu Drzewnego (EFBWW) przy wsparciu UE,www.cei-bois.org/.../REDUCTION_OF_FORMALDEHYDE
- 12. Roffael E. [2006]: Volatile organic compounds and formaldehyde in nature, wood and wood based panels. Holz als Roh- und Werkstoff [64]: 114–149
- 13. Sachsse H., Roffael E. [1993]: Untersuchung der Schälfurnier-Eignung von in Deutschland erwacgsenem Douglasienholz. Holz Roh-Werkstoff [51]: 167–176
- 14. Schäfer M., Roffael E. [2000]: On the formaldehyde release of wood. Holz als Roh-undWerkstoff [58]: 259–264
- 15. Schäfer M. [1996]: Einfluß der Lagerung von Fichten- und Kifern-Industrierestholz aus der Profilzerspanung auf die Eigenschaften von Spanplatten und mitteldichten Faserplatten (MDF). Dissertation am Forstwissenscgftlichen Fachbereich der Georg-August-Uniwesität, Göttingen
- 16. Weigl M., Wimmer R., Sykacek E., Steinwender M. [2009]: Wood-borne formaldehyde varying with species, wood grade, and cambial age. Forest Products Journal, 59[1/2]
- 17. More formaldehyde in a tomato than OSB floor [1995]: Timber Trades Journal [6164]: 4
- 18. W USA formaldehyd wpisany na listę karcynogenów http://www.naukawpolsce.pap.pl/aktualnosci/news,382743,w-usa-formaldehyd-wpisany--na-liste-karcynogenow.html
Typ dokumentu
Bibliografia
Identyfikator YADDA
bwmeta1.element.baztech-article-BATA-0019-0003
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.