Evolution of the River Rega valley near Łobez in Late Pleistocene and Early Holocene

• Autorzy: Cedro B.
• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

The River Rega valley near Łobez was formed by a rapid icesheet degradation. Evolution of valleys of rivers (including the Rega) discharging into the Baltic Sea began in late Plenivistulian; it was then that glacifluvial outwash levels and kame terraces were formed. At that time, the water was flowing southward and further on towards the south-west, in a broad channel. That period was terminated at the turn of Plenivistulian and late Vistulian, when the discharge became directed northwards. The net result was the onset of the formation of the modern Rega valley system, buried chunks of dead ice still in the process of melting. Dead ice melt-down proceeded at the fastest rate during Allerod. It was then that deposits of organic matter were formed, the deposits being most probably remnants of fossil soil. Plant macro-fossils and remains of freshwater malacofauna point to a sporadic occurrence of sediments of a shallow water body which existed on the melt-down site of a huge chunk of dead ice. The thickness of the overlaying mineral cover (up to 6 m) is indicative of a fast sediment accretion rate. Sandy and silty sediments were deposited in synchrony with the dead ice melting. As a result, today’s Rega valley features traces of small melt-water lakes as well as fossil sedimentation basins (underlain by the Allerod organic level), rapidly filled with fluvial and fluviolimnic sediments. Since the Preboreal, the Rega has been flowing along a meandering channel.

Słowa kluczowe

EN

Rega valley; dead ice; sedimentology; lithostratigraphy; Late Pleistocene; Early Holocene

• Wydawca: De Gruyter
• Czasopismo: Geochronometria
• Rocznik: 2007
• Tom: Vol. 28
• Strony: 55--59
• Opis fizyczny: Bibliogr. 24 poz., rys., tab

Twórcy

autor

Cedro B.

• Department of Geology and Palaeogeography, Institute of Marine Sciences, Faculty of Natural Sciences, University of Szczecin, Felczaka 3a, 71-412 Szczecin,

Bibliografia

• 1. Augustowski B, 1977. Pomorze (Pomerania). Warszawa, PWN: 350pp (in Polish).
• 2. Błaszkiewicz M, 1998. Dolina Wierzycy, jej rozwój w późnym plejstocenie i wczesnym holocenie (Wierzyca valley, evolution in Late Pleistocene and Early Holocene). Dokumentacja Geograficzna 10: 1-116 (in Polish).
• 3. Błaszkiewicz M, 2005. Późnoglacjalna i wczesnoholoceńska ewolucja obniżeń jeziornych na Pojezierzu Kociewskim - wschodnia część Pomorza (Late glacial and early Holocene evolution of the lake basins in the Kociewskie Lakeland -Eastern part of the Pomerania Lakeland). Prace Geograficzne 201: 1-192 (in Polish).
• 4. Böse M, 1995. Problem of dead ice and ground ice In the central part of the North European Plan. Quaternary International 28: 123-125, DOI 10.1016/1040-6182(95)00039-L.
• 5. Brykczyński M, 1986. O głównych kierunkach rozwoju sieci rzecznej Niżu Polskiego w czwartorzędzie (Principal directions in development of river system in Polish Lowland in Quaternary). Artykuł dyskusyjny. Przegląd Geograficzny 58(3): 411-440 (in Polish).
• 6. Cedro B, 2003. Postglacjalne i holoceńskie osady fluwialne, jeziornobagienne i morskie w dolinie Regi koło Mrzeżyna (Postglacial and Holocene sediments: fluvial, swampy and maritime in Rega valley near Mrzeżyno). In: Borówka RK and Witkowski A, eds., Człowiek i środowisko przyrodnicze Pomorza Zachodniego. Szczecin, Oficyna IN PLUS: 47-49 (in Polish).
• 7. Cedro B, 2004a. Rekonstrukcja sedymentacji postglacjalnych i holoceńskich osadów fluwialnych, morskich i jeziorno-bagiennych doliny Regi w rejonie Mrzeżyna (Reconstruction of sedimentation of Postglacial and Holocene deposits: fluvial, swampy and maritime in Rega valley in region of Mrzeżyno). Dokumentacja Geograficzna 31: 29-31 (in Polish).
• 8. Cedro B, 2004b. Rekonstrukcja zmian środowiskowych zapisanych w vistuliańskich i holoceńskich osadach doliny Regi w okolicy Mrzeżyna (Environmental changes reconstruction recorded in Vistulian and Holocene sediments of Rega valley in Mrzeżyno vinicity). In: Błaszkiewicz M and Giereszewski P, eds., Rekonstrukcja i prognoza zmian środowiska przyrodniczego w badaniach geograficznych. Prace Geograficzne 200: 59-67 (in Polish).
• 9. Cedro B, 2005. Wstępne uwagi o wieku osadów wypełniających dolinę Regi w rejonie Łobza i jej ujściowym odcinku w rejonie Mrzeżyna (Preliminary notes about age of sediments in Rega valley in vicinity of Łobez and in estuary sector in Mrzeżyno region). In: Borówka RK, ed., Plejstoceńskie i holoceńskie przemiany środowiska przyrodniczego Polski. Wybrane aspekty. Szczecin, Oficyna In-Plus: 13-16 (in Polish).
• 10. Cedro B, 2006. Poziomy terasowe w dolinie Regi koło Łobza. (Terrace levels in the Rega Valley near Łobez). In: Koźmiński C, Dutkowski M and Radziejewska T, eds., Człowiek i Środowisko Przyrodnicze Pomorza Zachodniego III. Szczecin, Print Group: 76-83 (In Polish).
• 11. Florek W, 1991. Postglacjalny rozwój dolin rzek środkowej części północnego skłonu Pomorza (Postglacial development of river valleys in the middle part of the northern slope of Pomerania). WSP Słupsk: 238pp (in Polish).
• 12. Folk RL and Ward WC, 1957. Brazos River Bar: a study in the significance of grain size parameters. Journal of Sedimentary Petrology 27: 3-27.
• 13. Galon R, 1968. Ewolucja sieci rzecznej na przedpolu zanikającego lądolodu (Evolution of river system in vicinity of decay continental glacier). In: Galon R, ed., Ostatnie zlodowacenie skandynawskie w Polsce. Prace Geograficzne IG PAN 74: 101-120 (in Polish).
• 14. Galon R, 1972. Główne etapy tworzenia się rzeźby Niżu Polskiego (The main stage of creation of Polish Lowland relief). In: Galon R, ed., Geomorfologia Polski 2. Warszawa, PWN: 35-110 (in Polish).
• 15. Kozarski S, 1962. Recesja ostatniego lądolodu z północnej części Wysoczyzny Gnieźnieńskiej a kształtowanie się Pradoliny Noteci-Warty (Recession of the last continental glacier from north part of Gniezno morainic plateau and forming Notec-Warta ice-marginal valley). Prace Komisji Geograficzno-Geologicznej, Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk 2(3): 153pp (in Polish).
• 16. Kozarski S, 1963. O późnoglacjalnym zaniku martwego lodu w Wielkopolsce Zachodniej (Late Glacial decay of dead ice in Western Wielkopolska). Badania Fizjograficzne nad Polską Zachodnią A 24: 51-60 (in Polish).
• 17. Kozarski S, 1995. Deglacjacja północno-zachodniej Polski: Warunki środowiska i transformacja geosystemu (~20 ka → 10 ka BP) Deglaciation of northwestern Poland: environmental conditions and geosystem transformation (~20 ka → 10 ka BP). Dokumentacja Geograficzna 1: 82pp (in Polish).
• 18. Kozarski S and Rotnicki K, 1978. Problemy poźnowürmskiego i holoceńskiego rozwoju den dolinnych na Niżu Polskim (Late Würm and Holocene problems of the valley botoms development on Polish Lowland area). Prace Komisji Geograficzno-Geologicznej, Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk 19: 57pp (in Polish).
• 19. Rotnicki K, 1991. Retrodiction of paleodischarges of meandring and sinus alluvial rivers and paleoclimatic implications. In: Starkel L, Gregory KJ and Thornes JB, eds., Temperate paleohydrology, Chichester, Wiley: 431-470.
• 20. Rotnicki K and Młynarczyk Z, 1989. Późnowistuliańskie i holoceńskie formy i osady korytowe w dolinie środkowej Prosny i ich paleohydrologiczna interpretacja (Late Vistulian and Holocen channel forms and deposits of the middle Prosna river and their paleohydrological interpretation). Poznań, Wydawnictwo Naukowe UAM, Geografia 43: 76pp (in Polish).
• 21. Rotnicki K, Młynarczyk Z and Szczot S, 1999. „MERES” – małogabarytowe urządzenie do płytkich wierceń geologicznych. („MERES” small-gabarit equipment for not deep geological borings) In: Borówka RK, Młynarczyk Z and Wojciechowski A eds., Ewolucja geosystemów nadmorskich południowego Bałtyku, Poznań-Szczecin, Bogucki Wydawnictwo Naukowe: 161-168 (in Polish).
• 22. Starkel L, 2001. Historia doliny Wisły od ostatniego zlodowacenia do dziś (Evolution of the Vistula river valley Since the last glaciation till present). Warszawa, IGiPZ PAN, Monografie 2: 263pp (in Polish).
• 23. Sylwestrzak J, 1978. Zagadnienia morfologii i typizacji dolin północnego skłonu Pomorza (Chosen problems of the morphology and classification of the types of valleys on the northern slope of Pomerania). Biuletyn Instytutu Geologicznego 306. Z badań czwartorzędu w Polsce 21: 199-231 (in Polish).
• 24. Vandenberghe J, 2003. Climate forcing of fluvial system development: an evolution of ideas. Quaternary Science Reviews 22: 2053-2060, DOI 10.1016/S0277-3791(03)00213-0.