The land use changes in agricultural areas between 1980 and 2005 with particular emphasis on permanent grasslands - an example of the upper Raba River basin

• Autorzy: Kopacz M. , Twardy S.

Warianty tytułu

PL

Zmiany użytkowania obszarów rolniczych w latach 1980-2005 ze szczególnym uwzględnieniem TUZ na przykładzie zlewni górnej Raby

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

The aim of this study was to evaluate changes in the agricultural land use with particular focus on pastures and meadows in relation to transformation in agriculture in selected communes located in mountain areas of the Raba River catchment. Changes in husbandry were described with production parameters such as animal stock (expressed in LU) and NPK load originating from all agricultural sources. The area of agricultural lands, particularly arable lands, decreased in the years 1980-2005 but meadow areas increased. A close relationship was shown between the reduction of agricultural production, expressed in animal stock, and changes in NPK loads. The conclusions from the paper will help shaping the functional space in mountain areas and sustainable development there.

PL

Celem pracy była ocena zmian w użytkowaniu rolniczym w długim czasie, ze szczególnym uwzględnieniem powierzchni pastwisk i łąk na tle przeobrażeń w rolnictwie w wybranych gminach, zlokalizowanych w górskich obszarach zlewni Raby. Zmiany w rolnictwie zostały opisane za pomocą wybranych parametrów produkcyjnych, tj. obsady zwierząt gospodarskich wyrażonych w dużych jednostkach przeliczeniowych (DJP) oraz wprowadzanego na powierzchnię zlewni ładunku NPK. Określono relacje między strukturą użytkowania rolniczego a wyżej wymienionymi czynnikami produkcyjnymi. Wykazano, że istnieją ścisłe zależności między ograniczeniem produkcji rolniczej a zmianami w wielkości wprowadzanego ładunku składników biogennych do środowiska. To z kolei korelowało ze zmianami użytkowymi, głównie w zakresie użytkowania płużnego. Zwiększyła się natomiast powierzchnia łąk, które (ze względu na spadek pogłowia zwierząt gospodarskich) należy traktować jako ekstensywne użytkowane użytki zielone lub wręcz tereny zadarnione. Wnioski z pracy pomogą w optymalnym kształtowaniu przestrzeni użytkowej terenów górskich i pogórskich z zachowaniem zrównoważonego rozwoju badanego obszaru.

Słowa kluczowe

EN

agricultural use; animal stock; arable lands; NPK load; permanent grasslands

PL

jakość wód powierzchniowych; parametry produkcji rolniczej; trwałe użytki zielone; użytkowanie rolnicze

• Wydawca: Wydawnictwo ITP
• Czasopismo: Journal of Water and Land Development
• Rocznik: 2011
• Tom: no. 15
• Strony: 19--28
• Opis fizyczny: Bibliogr. 11 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Kopacz M.

autor

Twardy S.

• Institute of Technology and Life Sciences at Falenty, Małopolska Research Centre in Kraków, 31- 450 Kraków, ul. Ułanów 21B, phone/fax [phone],

Bibliografia

• 1. DYNOWSKA I., MACIEJEWSKI M. (eds), 1991. Dorzecze górnej Wisły. (Upper Vistula River catchment). P. 1. Warszawa - Kraków, PWN: 1-341.
• 2. DYNOWSKA I., 1995. Wody. W: Karpaty Polskie, przyroda, człowiek i jego działalność. (Waters. In: Polish Carpathians, nature, man and his activity). Ed. J. Warszyńska. Kraków, Wydaw. UJ: 49-67.
• 3. ELANDT R., 1964. Statystyka matematyczna w zastosowaniu do doświadczalnictwa rolniczego. (Mathematical statistics applicable in agricultural experimentation). Warszawa, PWN: 1-595.
• 4. GREŃ J., 1982. Statystyka matematyczna - modele i zadania. (Mathematical statistics - models and tasks). Warszawa, PWN: 1-362.
• 5. GUZIK CZ., 1995. Rolnicze użytkowanie ziemi. W: Karpaty Polskie, przyroda, człowiek i jego działalność. (Agricultural land use. In: Polish Carpatians, nature, man and his activity). Ed. J. Warszyńska. Kraków, Wydaw. UJ: 239-242, 1-365.
• 6. KOPACZ M., 2007. Modelowanie zmian w jakości wód powierzchniowych na tle przeobrażeń użytkowo-przestrzennych w małych zlewniach górskich. W: Wpływ użytkowania małych zlewni górskich na występowanie i natężenie erozji wodnej. (Modelling of changes in surface water quality in response to utilitarian-spatial transformations in small mountain catchments. In: The influence of usage of small mountain catchments on occurrence and intensity of water erosion). Kraków, AR: 154-164.
• 7. NIEDBAŁA J., CZULAK J., 2000. Warunki i scenariusze hydrologiczne wezbrań. W: Model kompleksowej ochrony przed powodzią w obszarze dorzecza górnej Wisły na przykładzie województwa małopolskiego. (Hydrological conditions and courses of freshets. In: Model of complex flood protection in the area of upper Vistula River basin using the Malopolska Province as a case study). Ed. M. Maciejewski. Kraków, IMGW.
• 8. PIETRZAK S., 2002. Ocena potencjalnych strat azotu na podstawie bilansu w gospodarstwach rolnych o zróżnicowanym udziale użytków zielonych. (Evaluation of potential nitrogen losses upon the balance in farms with different grassland contribution). Woda Środowisko Obszary Wiejskie. Rozprawy naukowe i monografie, 2: 1-58.
• 9. SYMONIDES E., 2007. Ochrona przyrody. (Protection of nature). Warszawa, Wydaw. UW: 1-767.
• 10. TWARDY S., 2008. Karpackie użytki rolne jako obszary o niekorzystnych warunkach gospodarowania (ONW). (Carpathian agricultural lands as Less Favoured Areas (LFA)). Woda Środowisko Obszary Wiejskie, 8, 2b (24): 191-202.
• 11. TWARDY S., 2009. Tendencje zmian użytkowania przestrzeni rolniczej obszarów karpackich. (The trends in changes in use of the agricultural space in the area of Carpathians). Studia i Raporty IUNG-PIB, 17: 49-58.