Principles of hydromorphological surveys of Polish rivers

• Autorzy: Ilnicki P. , Górecki K. , Grzybowski M. , Krzemińska A. , Lewandowski P. , Sojka M.

Warianty tytułu

PL

Podstawowe zasady monitoringu hydromorfologicznego polskich rzek

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

This paper presents the key principles of the new Polish methodology for hydromorphological river surveys which is consistent with the provisions of the Water Framework Directive. This method proposes to investigate only the main watercourse of the water body. The assessment is based on cartographic maps, satellite images and the existing databases. Field surveys are limited to selected stretches of the water body. The classification of the river's ecological status and ecological potential is based on a hierarchical system comprising four elements: hydrological regime, river continuity, channel morphology and floodplain. They are evaluated in view of features characterized by selected attributes. The method is the same for natural and heavily modified water bodies, while a simplified methodology is used to investigate artificial water bodies. It does not account for differences in abiotic type, landscape or size of the catchment area. The results are presented in abridged and field protocols. The attributes are evaluated on a five-point grading scale or through a descriptive approach which supports the calculation of ecological quality ratios for quality elements, hierarchical system elements and the water body. The usefulness of the proposed method has been tested on 11 pilot water bodies. The presented approach enables to perform hydromorphological surveys of Polish rivers by 2015, as required under the Water Framework Directive.

PL

W pracy przedstawiono podstawowe założenia nowej, polskiej metodyki monitoringu hydromorfologicznego rzek (MHR), dostosowanej do wymogów Ramowej Dyrektywy Wodnej. Zgodnie z nią przewiduje się badanie jedynie całego głównego cieku jednolitej części wód. Ocena opiera się na materiałach kartograficznych i teledetekcyjnych oraz istniejących bazach danych. Prace terenowe wykonuje się w ograniczonym zakresie. Do oceny stanu i potencjału ekologicznego stosowany jest system hierarchiczny. Zakłada on dokonanie oceny czterech elementów: reżimu hydrologicznego, ciągłości rzeki, morfologii koryta i doliny zalewowej. Są one oceniane na podstawie licznych wskaźników charakteryzowanych przez wybrane atrybuty. W analogiczny sposób bada się cieki naturalne i silnie zmienione, w uproszczony cieki sztuczne. Sposób ten nie różni się dla wydzielonych typów biotycznych, krajobrazów i wielkości zlewni cieku. Wyniki oceny są prezentowane w protokołach kameralnych i terenowych. Atrybuty podlegają ocenie punktowej lub opisowej, która umożliwia obliczenie współczynników jakości ekologicznej wskaźników, elementów oraz jednolitej części wód. Przydatność metody MHR została sprawdzona w 11 pilotowych jednolitych częściach wód. Stwarza ona możliwość przeprowadzenia wymaganej oceny hydromorfologii cieków w Polsce do końca 2015 r., czego wymaga Ramowa Dyrektywa Wodna.

Słowa kluczowe

EN

hydromorphological method; monitoring; river survey; Water Framework Directive

PL

metoda; ocena hydromorfologii rzek; ramowa dyrektywa wodna; monitoring

• Wydawca: Wydawnictwo ITP
• Czasopismo: Journal of Water and Land Development
• Rocznik: 2010
• Tom: no. 14
• Strony: 3--13
• Opis fizyczny: Bibliogr. 14 poz., tab.

Twórcy

autor

Ilnicki P.

autor

Górecki K.

autor

Grzybowski M.

autor

Krzemińska A.

autor

Lewandowski P.

autor

Sojka M.

• Poznań University of Life Sciences, Department of Environmental Protection, 60-594 Poznań, ul. Dąbrowskiego 159, Poland,

Bibliografia

• 1. Atlas podziału hydrograficznego Polski, 2005. Cz. 1. Mapy w skali 1:200 000. Cz. 2. Zestawienia zlewni. (Atlas of hydrographic division of Poland. Maps in the scale 1:200 000. Part 2. List of catchment basins) Pr. zbior. Red. H. Czarnecka. Warszawa, IMGW.
• 2. Common Implementation Strategy (CIS) for the Water Framework Directive (WFD) 2000/60/EC [online] http://circa.europa.eu/Public/irc/env/wfd/library?1=framework_directive/guidancedocuments&vm=detailed&sb=Title.
• 3. Guidance nr 10. River and lakes - Typology, reference conditions and classification systems. WG 2.3. REFCOND, 2003.
• 4. EN 14614:2004.Water quality - Guidance standard for assessing the hydromorphological features of rivers. Brussels, CEN. PN-EN 14614. Warszawa, PKN.
• 5. ILNICKI P., GOŁDYN R., MURAT-BŁAŻEJEWSKA S., SOSZKA H., GÓRECKI K., GRZYBOWSKI M., KRZEMIŃSKA A., LEWANDOWSKI P., SKOCKI K., SOJKA M., 2009. Opracowanie metodyk monitoringu i klasyfikacji hydromorfologicznych elementów jakości jednolitych części wód rzecznych i jeziornych zgodnie z wymogami Ramowej Dyrektywy Wodnej. (Elaboration of methods for monitoring and classification of hydro-morphological quality parameters of uniform parts of River and lake waters acc. to the requirements of the Water Framework Directive) GEPOL Poznań dla GIOŚ Warszawa, typescript: 1-338.
• 6. ILNICKI P., LEWANDOWSKI P., 1995. Metodyka ekomorfologicznej waloryzacji koryt rzecznych. (The method of Eco-morphological evaluation of river channels) Zeszyty Naukowe AR Wrocław Konf. 10, 1, 270: 61-67.
• 7. ILNICKI P., ŁOŚ M.J., ŻELAZO J., 2010. Typy abiotyczne polskich rzek. (Abiotic parts of Polsih rivers). Gospodarka Wodna 4: 137-144.
• 8. PN-EN ISO 14688-2:2006. Badania geotechniczne. Oznaczanie i klasyfikowanie gruntów. Cz. 2. Zasady klasyfikowania. (Geo-technical investigation and testing. Identification and classification of soils. Part 2: Principles of classification) Warszawa, PKN.
• 9. Raport dla obszaru dorzeczy Odry i Wisły z realizacji art. 5 i 6 oraz zał. II, III, IV Ramowej Dyrektywy Wodnej, 2005. (Report from the realization of articles 5 and 6 and appendices II, III and IV of the Water Framework Directive for the Odra and Vistula rivers catchment basins) Warszawa, MŚ [online] www.kzgw.gov.pl/pl/Raporty-do-Komisji-Europejskiej.html
• 10. Rastrowa mapa podziału hydrograficznego Polski MPHP, 2008. (Raster map of the hydrographic division of Poland), [online] www.kzgw.gov.pl/665.html.
• 11. prEN 15843 Water quality - Guidance standard on determining the degree of modification of river hydromorphology (draft), 2009. Brussels.
• 12. Regulation (EC) No 1882/2003 of the European Parliament and of the Council of 29 September 2003 adapting to Council Decision 1999/468/EC the provisions relating to committees which assist the Commission in the exercise of its implementing powers laid down in instruments subject to the procedure referred to in Article 251 of the EC Treaty. Official Journal of the European Union L 284/1.
• 13. SZOSZKIEWICZ K., LEŚNY J., STANISZEWSKI R., MENDYK D., 2004. Zróżnicowanie parametrów hydromorfologicznych w ocenie rzek niżowych metodą River Habitat Survey (RHS). (Differentiation of hydro-morphological parameters in the assessment of lowland rivers with the River Habitat Survey method) Przegląd Naukowy Wydziału Melioracji i Inżynierii Środowiska SGGW, 13 30: 67-76.
• 14. Technical support in relation to the implementation of the Water Framework Directive (2000/60/EC). A user guide to the WFD reporting schemas, 2009. Report Ref. V4.3 22.