Tytuł artykułu
Autorzy
Wybrane pełne teksty z tego czasopisma
Identyfikatory
Warianty tytułu
Zanikanie oczek wodnych w młodoglacjalnym krajobrazie Pomorza
Języki publikacji
Abstrakty
The paper present the results of apreliminary historical analysis of changes in the occurrence and dimensions of ponds situated in the region of younger Pleistocene landscapes of Pomerania. The analysis was based on the comparison of topographical maps from 1888 and 1980. The area under study - 3200 km² - covered the region of the end moraine along with a fragment of fluvial plain zone of Mysliborz Lake District. Basing on the analyses of cartographic materials, the location of ponds with various forms of utilisation was established, their size and character of the surrounding zone was determined, the scale of pond disappearance was calculated and the area of its greatest intensity was established. It was found that out of 5433 ponds present on maps from the end of 19th century merely 31 % were left by the 80-ies of the 20th century. Majority of the ponds disappeared on the field area, the least on the built-up areas. Among 2690 midfield ponds, which in both the 19th and 20th century were located on the field areas 59 % disappeared completely, part of them underwent the process of land forming and only 28 % retained open water surface.
Krajobraz Północnej Europy tworzą liczne formy polodowcowe, a wśród nich bezodpływowe zagłębienia terenowe wypełnione wodą, nazywane oczkami wodnymi. Oczka wodne, zwłaszcza śródpolne ulegają procesowi lądowienia, który w dużej mierze modyfikowany jest działalnością człowieka. W artykule przedstawiono wyniki analizy zmian w występowaniu czek wodnych na wybranym fragmencie Pomorza Szczecińskiego. Analizę przeprowadzono na podstawie map topograficznych w skali 1:25 000, a także zdjęć lotniczych z lat 1947 i 1996. Obszar badań, liczący 3200 km², obejmował obszar moreny czołowej wraz z fragmentem strefy sandrowej Pojezierza Myśliborskiego. Na podstawie analizy materiałów kartograficznych ustalono rozmieszczenie oczek na różnych formach użytkowania, odczytano ich wielkość i rodzaj pasa otaczającego zbiornik, wyliczono stopień zanikania oczek oraz ustalono obszary największego jego natężenia. Stwierdzono m.in., że z liczby 5433 oczek wodnych występujących na mapach z końca XIX w. pozostało do lat 80. XX w. zaledwie 31%. Najwięcej oczek zanikło na obszarze pól, a najmniej w terenie zabudowanym. Spośród 2690 oczek śródpolnych, które zarówno w XIX i XX wieku znajdowały się na obszarze pól, całkowicie zanikło 59%, część uległa procesowi lądowienia, a tylko 28% zachowało otwarte lustro wody. Dominowały małe zbiorniki do 0.2 ha, które w XIX w. stanowiły 86% wszystkich zbiorników do powierzchni 1 ha. One też zanikły w największym stopniu, a ich straty wyniosły 83%. Zbiorniki, których lustro wody graniczyło na mapach bezpośrednio z polem, zanikły w 80%, natomiast w najmniejszym stopniu zanikły oczka otoczone drzewami, tylko w 53%. Zaobserwowano również powstanie nowych zbiorników, głównie w miejscach wydobycia piasku, żwiru i torfu, a także w uprzednio zmeliorowanych zagłębieniach, gdzie w wyniku zniszczenia lub ograniczenia sprawności starej sieci melioracyjnej pojawiła się ponownie woda.
Wydawca
Czasopismo
Rocznik
Tom
Strony
55--68
Opis fizyczny
Bibliogr. 43 poz., rys., tab.
Twórcy
autor
- Department of Ecology and Environmental Protection University of Agriculture 71-434 Szczecin Poland
Bibliografia
Typ dokumentu
Bibliografia
Identyfikator YADDA
bwmeta1.element.baztech-article-BAT9-0021-0042
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.