The importance of redox processes for the formation of water conditions in alluvial soils of the Vistula River delta

• Autorzy: Ostrowski J.

Warianty tytułu

PL

Znaczenie procesów oksydoredukcyjnych w kształtowaniu warunków wodnych mad w delcie Wisły

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

Alluvial soils of the Vistula River delta are one of the most fertile soils in Poland. Part of the area is a depression, whose agricultural utilization relies upon the efficient reclamation systems on polders. High ground water levels enhance redox processes, restriction of which is one of more important functions of the draining systems. This paper presents short characteristics of the redox status of alluvial soils in the delta and describes processes and consequences of oxygen deficits in soils. The importance of indices of oxygen deficit for the formation of water conditions, which would favour agricultural utilization of the delta soils, is underlined.

PL

W degradacji siedlisk w delcie Wisły istotną rolę odgrywa zakłócenie gospodarki tlenem w środowisku glebowym wywołane trwałym lub okresowym podtapianiem bądź zalaniem gleb. Gleby będące w stanie pełnego zalania wodą wykazują właściwą sobie uzależnioną od warunków termicznych buforowość umożliwiającą korzystanie z zasobów tlenowych roztworu glebowego zanim nastąpi rozwój procesów redukcji utlenionych składników glebowych. Dynamika natlenienia gleb w powiązaniu z cyklem rozwojowym roślin uprawnych jest istotnym czynnikiem zapewniającym właściwe wykorzystanie wprowadzonych do gleby składników nawozowych i uzyskanie odpowiednio wysokich plonów. W związku z tym, natlenienie gleby powinno być priorytetem w kształtowaniu warunków powietrzno-wodnych mad żuławskich, które należą do gleb dynamicznie reagujących na niedobór tlenu. Bezpośrednim skutkiem anaerobiozy są strefy lub poziomy oglejenia. Mady z przypowierzchniowym trwałym oglejeniem, obejmującym także strefę korzeniową, nie nadają się do użytkowania ornego. Ilościowym miernikiem zaawansowania procesów redukcji i natleniania składników glebowych jest potencjał oksydoredukcyjny (Eh). W zależności od rozwoju procesów oksydoredukcyjnych wartości Eh wynoszą od +700 mV w glebach dobrze natlenionych do -400 mV w glebach zredukowanych, długotrwale zalanych wodą. Z rolniczego punktu widzenia spadek potencjału oksydoredukcyjnego do +300 mV (redukcja związków żelaza) wskazuje na niedotlenienie masy glebowej. Czas, w ciągu którego następuje w glebie spadek potencjału redoks do +300 mV, określa odporność gleb na redukcję budujących ją związków chemicznych. Zależy on od temperatury gleby, jej aktywności biologicznej i genetycznych właściwości. Jak wykazały badania, odporność oksydoredukcyjna mad żuławskich w temperaturze gleby +15°C, najbardziej charakterystycznej dla okresu wegetacji, wynosi od 2 dni w warstwie ornej do 5-10 dni w warstwach głębszych. Wskazuje to na bardzo małą odporność mad żuławskich na redukcję, przede wszystkim w poziomie orno-próchnicznym. Określenie potencjału redoks oraz odporności na redukcję ma więc bardzo duże znaczenie w gospodarowaniu zasobami glebowymi i zachowaniu równowagi w środowisku, a w szczególności w kształtowaniu warunków wodnych produkcji roślinnej na Żuławach

Słowa kluczowe

EN

soils; redox processes; soil aeration; polder reclamation

PL

gleby; procesy oksydoredukcyjne; natlenienie gleb; melioracje polderowe

• Wydawca: Wydawnictwo ITP
• Czasopismo: Journal of Water and Land Development
• Rocznik: 2001
• Tom: no. 5
• Strony: 15--26
• Opis fizyczny: Bibliogr. 19 poz., tab.

Twórcy

autor

Ostrowski J.

• Institute for Land Reclamation and Grassland Farming at Falenty, 05-090 Raszyn, Poland