Natural characteristics of Polish part of the Karkonosze National Park and its buffer zone based on derivatives from digital model of the area and database on land use

• Autorzy: Fatyga J. , Górecki A. , Żyszkowska M.

Warianty tytułu

PL

Charakterystyka przyrodnicza polskiej części Karkonoskiego Parku Narodowego i jego otuliny na podstawie pochodnych numerycznego modelu terenu oraz bazy danych o użytkowaniu

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

An electronic database on natural topographic and pedologic factors in the Sudeten was created in the Sudeten Team of the Lower Silesian Research Centre IMUZ in Wrocław with the computer technique using ArcInfo programme. This paper presents fragment of studies pertaining to the Karkonosze, in which the areas of the Karkonosze National Park and of its buffer zone were distinguished. These areas were analysed for slopes, elevation and land use in the adopted elevation ranges. Results are presented in figures and tables. These are only approximate data to demonstrate spatial differentiation of the region. More details can be found in the database. They may serve for widely understood further studies on the natural environment of this area.

PL

Podstawę opracowania stanowiła cyfrowa baza danych o czynnikach przyrodniczych Karkonoszy: hipsometrii, nachyleniu i ekspozycji (pochodnych numerycznego układu terenu) oraz użytkowaniu utworzona za pomocą oprogramowania GIS ArcInfo. Dane te posłużyły do charakterystyki obszaru Karkonoskiego Parku Narodowego (KPN) i jego otuliny. Z porównania tych danych wynika, że powierzchnia KPN wzrasta w przedziale wysokości od 400 do 1200 m n.p.m., a w następnych przedziałach maleje. Największa jego powierzchnia znajduje się w przedziale wysokości od 1100 do 1400 m n.p.m. Powierzchnia otuliny wzrasta w przedziale wysokości do 700 m n.p.m., a maleje w przedziale od 700 do 1150 m n.p.m. Większość tej powierzchni znajduje się w przedziale wysokości od 500 do 900 m n.p.m. Nachylenia układają się podobnie. Zarówno w KPN, jak i otulinie większość powierzchni mieści się w klasach spadku od 4 do 22°, choć na obydwu obszarach dochodzi do 40°. W klasie nachyleń powyżej 24° wyraźnie dominuje powierzchnia KPN. Wyraźna różnica występuje między ekspozycją powierzchni KPN i powierzchnią otuliny. W KPN przeważa powierzchnia o ekspozycji północnej i wschodniej, w otulinie natomiast występuje niewielka przewaga powierzchni o ekspozycji południowej. Na obydwu obszarach dominują lasy. W KPN tereny bezleśne pokrywają tzw. traworośla i ziołorośla, a w otulinie, w dolinach rzek, nieduże enklawy są użytkowane rolniczo - głównie jako łąki i pastwiska. Tak dokładna charakterystyka powierzchni KPN i otuliny została wykonana po raz pierwszy. Przedstawione wyniki mogą służyć zarówno do opracowań naukowych, jak i praktycznych.

Słowa kluczowe

EN

buffer zone; environmental characteristics; Karkonosze National Park; numerical area model

PL

charakterystyka przyrodnicza; Karkonoski Park Narodowy; numeryczny model terenu; otulina

• Wydawca: Wydawnictwo ITP
• Czasopismo: Journal of Water and Land Development
• Rocznik: 2003
• Tom: no. 7
• Strony: 117--134
• Opis fizyczny: Bibliogr. 33 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Fatyga J.

• Institute for Land Reclamation and Grassland Farming at Falenty, 50-153 Wrocław, ul. Kraińskiego 16

autor

Górecki A.

• Institute for Land Reclamation and Grassland Farming at Falenty, 50-153 Wrocław, ul. Kraińskiego 16

autor

Żyszkowska M.

• Institute for Land Reclamation and Grassland Farming at Falenty, 50-153 Wrocław, ul. Kraińskiego 16

Bibliografia

• 1. Atlas Śląska Dolnego i Opolskiego, 1997. Pr. zbiór. Red. W. Pawlak [Atlas of the Upper and Opolskie Silesia. Ed. W. Pawlak]. Uniwersytet Wrocławski, Wrocław.
• 2. BARANOWSKI M., 2000. Modele danych w systemach informacji komputerowej. W: Główne problemy współczesnej kartografii. Złożoność, modelowanie i technologia [Models of data in the systems of computer information. In: Main problems of modem cartography. Complexity, modelling and technology]. Wroclaw 22-25 marca, 2000. Wydaw. Uniwersytet Wrocławski, Wrocław.
• 3. BIEROŃSKI J„ 1994. Rola strumieni stokowych w systemie zlewni górskich Sudetów. W: Problemy hydrologii regionalnej [The role of slope streams in systems of the mountain catchments of the Sudeten], Mater. Konf. Karpacz, 26-28 września 1994, Uniwersytet Wrocławski, Wrocław: 163-169.
• 4. BORKOWSKI J., 1959. Klasyfikacja gleb górskich i próba wydzielenia pionowych stref bonitacyjnych na obszarze Sudetów [Classification of mountain soils and an attempt to distinguish vertical quality classes in the Sudeten], Nowe Rol. 13: 498-501.
• 5. CACOŃ S„ 1998. Projekt geodynamicznych badań Karkonoszy z zastosowaniem techniki satelitarnej GPS. W: Geologiczne problemy Karkonoszy [Project of the geodynamic studies of the Karkonosze using GPS]. Mater. Ses. Nauk. t. 1. Przesieka 15-18 X 1997. Wydaw. Acams, Poznań: 65-71.
• 6. CZERWIŃSKI J., 1985. Główne rysy rzeźby i rozwój geomorfologiczny. W: Karkonosze polskie [Main features of relief and the geomorphological development. In: The Polish Karkonosze], Ossolineum, Wroclaw: 53-76.
• 7. DUBICKA M., 1998. 95 seria usłonecznienia na Śnieżce. W: Geologiczne problemy Karkonoszy [95th series of the insolation records on Śnieżka. In: Geologic problems of the Karkonosze]. Mater. Ses. Nauk. t. 1. Przesieka 15-18 X 1997. Wydaw. Acams, Poznań: 133-145.
• 8. DUBICKI A., TOMCZYŃSKI K., 1998. Deficyt opadów atmosferycznych w górach Izerskich oraz w Karkonoszach i ich przedpolu. W: Geologiczne Problemy Karkonoszy [Precipitation deficit in the Izerskie Mountains, in the Karkonosze and on their foothills]. Mater. Ses. Nauk. t. 1. Przesieka 15-18 X 1997. Wydaw. Acams, Poznań: 125-133.
• 9. FABISZEWSKI J., 1985. Szata roślinna. W: Karkonosze Polskie [Vegetation. In: The Polish Karkonosze]. Ossolineum, Wrocław: 247-257.
• 10. FATYGA J., 1991. Ocena przydatności rolniczej przestrzeni produkcyjnej w terenach górzystych poprzez analizę map hipsomelrycznych, glebowych i nachyleń [The assessment of agricultural productive space in the mountain regions through analysing hypsometric and soil maps and inclinations]. Wiad. IMUZ t. 16. z. 4: 71-82.
• 11. FATYGA J., GÓRECKI A., 2001. Kształtowanie granicy rolno-leśnej i damiowo-polowej w Sudetach [Formation of the forest-agricultural and field-turf borders in the Sudeten], Wydaw. IMUZ, Falenty: 1-322.
• 12. FATYGA J., GÓRECKI A., ŻYSZKOWSKA W., 1998. Kształtowanie granicy rolno-leśnej i damiowo- -polowej w Sudetach jako podstawy transformacji sposobu użytkowania ziemi na racjonalne i zwiększające zasoby ekologiczne formy: lasy i użytki zielone [Formation of the forest-agricultural and field-turf borders in the Sudeten as a basis for changing land use forms into more rational and ecological; forests and grassland], IMUZ, Wroclaw: 1-600.
• 13. Karkonosze Polskie, 1985. Pr. zbiór. Red. A. Jahn [The Polish Karkonosze. Ed. A. Jahn], Ossolineum, Wroclaw: 1-566.
• 14. KONDRACKI J.. 2000. Podział fizycznogeograficzny Polski [Physico-geographic division of Poland]. PWN, Warszawa: 1-440.
• 15. KOSIBA A., 1957. Badania nad warunkami śnieżnymi w Karkonoszach [Studies on snow conditions in the Karkonosze]. Spraw. Wroc. TN Ser. B nr 12: 15-21.
• 16. KOSTUCH R„ 1976. Przyrodnicze podstawy gospodarki ląkowo-pastwiskowej w górach [Natural bases for meadow and pasture management in the mountains], PWRiL, Warszawa: 1-150.
• 17. KWIATKOWSKI J., HOŁDYS T., 1985. Klimat. W: Karkonosze Polskie [Climate. In: The Polish Karkonosze]. Ossolineum, Wroclaw: 87-116.
• 18. Mapa glebowo-rolnicza w skali 1:5000, 1972. [Soil-agricultural map in the scale 1:5000], Wojewódzkie Biuro Geodezji i Terenów Rolnych, Wrocław.
• 19. Mapa topograficzna w skali 1 : 10 000, państwowy układ współrzędnych geograficznych 1965, 1975-88 [Topographic map in the scale 1:10 000. State system of geographic coordinates 1965, 1975-1988], Główny Urząd Geodezji i Kartografii, Warszawa.
• 20. MATUSZKIEWICZ W., MATUSZKIEWICZ A., 1967. Zespoły roślinne KPN. Cz. 1. Zbiorowiska leśne [Plant communities of the Karkonosze National Park. Part 1 Forest communities]. Pr. Wroc. TN Ser. B: 1-135.
• 21. MOCHOLA R. B., KORZEŃ J., 1998. Plan ochrony KPN. W: Geologiczne problemy Karkonoszy [Plan for nature protection in the Karkonosze National Park. In: Geologic problems of the Karkonosze], Mater. Ses. Nauk. t. 1. Przesieka 15-18 X 1997. Wydaw. Acams, Poznań: 21-31.
• 22. PEREYMA J., ŻYSZKOWSKI E., 1998. Próba wykorzystania GIS do opracowania wybranych elementów klimatycznych w Karkonoszach [An attempt to use GIS to elaborate selected climatic elements in the Karkonosze]. Acta Univ. Wratisl. No 2020 Ser. C. Meteor. Klimatol. t. 5: 113-116.
• 23. SCHMUCK A., 1960. Rejonizacja pluwiotermiczna Dolnego Śląska [Pluvio-thermal division of the Lower Silesia], Zesz. Nauk. WSR Wroclaw nr 27: 7-32.
• 24. Słownik geografii turystycznej Sudetów. Góry Izerskie, 1989. [Vocabulary of the tourist geography of the Sudeten. The Izerskie Mountains], Pr. zbior. Red. M. Staffa. T. I. Wydaw. PTTK, Wroclaw, Kraj i I-bis, Kraków: 1-123.
• 25. Słownik geografii turystycznej Sudetów. Karkonosze, 1993. [Vocabulary of the tourist geography of the Sudeten. The Karkonosze]. Pr. zbiór. Red. M Staffa. T. 3. Wydaw. PTTK, Wrocław, Kraj i I-bis, Kraków: 1-230.
• 26. Słownik geografii turystycznej Sudetów. Kotlina Jeleniogórska, 1999. [Vocabulary of the tourist geography of the Sudeten. The Jelenia Góra Valley], Pr. zbiór. Red. M Staffa. T. 4. Wydaw. PTTK, Wrocław, Kraj i I-bis, Kraków: 1-518.
• 27. Słownik geografii turystycznej Sudetów. Kotlina Kamiennogórska. Wzgórza Bramy Lubawskie. Zawory, 1997. [Vocabulary of the tourist geography of the Sudeten. The Kamienna Góra Valley, Bramy Lubawskie Hills, Zawory]. Pr. zbiór. Red. M Staffa. T. 8. Wydaw. PTTK, Wrocław, Kraj i I-bis, Kraków: 1-329.
• 28. Słownik geografii turystycznej Sudetów. Rudawy Janowickie, 1998. [Vocabulary of the tourist geography of the Sudeten. Rudawy Janowickie]. Pr. zbiór. Red. M Staffa. T. 5. Wydaw. PTTK, Wrocław, Kraj i I-bis, Kraków: 1-314.
• 29. TOMASZEWSKI J.T., 1997. Ogólny zarys problematyki wodnej Karkonoszy [General outline of water problems in the Karkonosze], Probl. Zagosp. Ziem Górs. 20: 73-101.
• 30. WALCZAK W., 1968. Sudety. [The Sudeten], PWN, Warszawa: 9-31.
• 31. WIŚNIEWSKI E., 1985. Rolnictwo. W: Karkonosze Polskie [Agriculture. In: The Polish Karkonosze], Ossolineum, Wroclaw: 491-509.
• 32. ZABIEROWSKI K., 1975. Specyfika ziem górskich w Polsce [Specifics of mountainous grounds in Poland]. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. z. 162.
• 33. ŻYSZKOWSKA W., KŁADOCZNY D., 1995. Struktura numeryczna modeli terenu a ich obraz poziomicowy [Numerical structure of areal models and their contour-line picture]. Pol. Prz. Kartogr. t. 22 nr 4: 177-190.