Differentiation of the economic development of subregions in Poland

• Autorzy: Adamczyk-Łojewska G.

Warianty tytułu

PL

Zróżnicowanie poziomu rozwoju ekonomicznego podregionów w Polsce

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

Spatial diversity and structural determinants of the economic development of subregions are presented in this paper. Subregions were introduced in Poland by the Central Statistical Office (CSO) for statistical purposes to adjust Polish regulations to the needs of the EU in respect to regional statistics and structural funds. Presented analysis was based on CSO data from the year 2001. Three economic indices were defined, namely: per capita gross national product, GNP per 1 km² and GNP per 1 employee. Within the five distinguished subregion groups sector structure of economy (employment structure and gross added value) was defined. Correlation analysis was used in statistical processing of the data.

PL

W opracowaniu podjęto próbę empirycznego rozpoznania zróżnicowania poziomu rozwoju gospodarczego podregionów, wydzielonych w Polsce w związku z członkostwem w Unii Europejskiej i koniecznością dostosowania do wymogów prawa UE w obszarze statystyki regionalnej oraz funduszy strukturalnych. Badania przeprowadzono, korzystając z danych GUS z 2001 r. Przeprowadzono analizę uwarunkowań strukturalnych i przestrzennych rozwoju gospodarczego podregionów. Określono w przekroju podregionów trzy wskaźniki ekonomiczne: produkt krajowy brutto (PKB) na 1 mieszkańca, PKB na 1 km² powierzchni, PKB na 1 pracującego. Zróżnicowanie wymienionych wskaźników w relacji do średnich krajowych umożliwiło wyodrębnienie i scharakteryzowanie pięciu grup podregionów różniących się stopniem rozwoju ekonomicznego. W wyodrębnionych grupach podregionów określono strukturę sektorową gospodarki charakteryzowaną strukturą pracujących i wartości dodanej brutto (WDB). Zastosowano również w badaniu uwarunkowań rozwoju gospodarczego podregionów elementy statystyki matematycznej (analizę korelacyjną). Wyodrębnione dwie grupy, obejmujące 9 podregionów o względnie wysokim poziomie rozwoju (PKB na 1 mieszkańca > 105% średniej krajowej), obejmują głównie podregiony będące dużymi aglomeracjami miejskimi i obszary o wysokim stopniu urbanizacji. Zdecydowana większość podregionów (32) charakteryzuje się względnie niskim poziomem rozwoju (PKB na 1 mieszkańca < 95% średniej krajowej), w tym 20 podregionów z dużym udziałem pracujących w sektorze rolniczym, ma najniższy poziom rozwoju (PKB na 1 mieszkańca < 80% średniej krajowej). Analiza wskaźników charakteryzujących poziom rozwoju ekonomicznego, wydajności pracy i koncentrację działalności gospodarczej w poszczególnych systemach przestrzennych, przeprowadzona w układzie 44 podregionów, jak również w wyodrębnionych pięciu grupach, wskazuje na istnienie dużego zróżnicowania w badanym zakresie. Szczególnie istotna, z ekonomicznego punktu widzenia, relacja minimalnego i maksymalnego wskaźnika charakteryzującego poziom rozwoju (PKB na 1 mieszkańca) w układzie 44 podregionów kształtuje się, jak 1 : 5, a wydajności pracy - jak 1 : 3,3. Analiza zróżnicowania struktury sektorowej gospodarki (tj. pracujących i WDB) w układzie 44 podregionów, jak również w wyodrębnionych pięciu grupach, wykazała, że istnieje wyraźna zależność między poziomem rozwoju badanych systemów przestrzennych a strukturą sektorową pracujących. Czynnikiem wywierającym istotny wpływ na poziom rozwoju gospodarczego podregionów jest udział pracujących w działalności pozarolniczej i rolniczej. W istniejących uwarunkowaniach społeczno-gospodarczych kraju o poziomie rozwoju gospodarczego podregionów decyduje przede wszystkim działalność pozarolnicza, natomiast działalność sektora rolniczego nie jest czynnikiem dynamizującym rozwój gospodarczy.

Słowa kluczowe

EN

subregions; spatial differentiation of economic development; sector structure

PL

podregiony; struktura sektorowa gospodarki; zróżnicowanie przestrzenne poziomu ekonomicznego rozwoju

• Wydawca: Wydawnictwo ITP
• Czasopismo: Journal of Water and Land Development
• Rocznik: 2004
• Tom: no. 8
• Strony: 103--115
• Opis fizyczny: Bibliogr. 12 poz., tab.

Twórcy

autor

Adamczyk-Łojewska G.

• Technical-Agricultural Academy, Division of Economy and Management, al. prof. S. Kaliskiego 7, 85-791 Bydgoszcz, Poland

Bibliografia

• 1. ADAMCZYK-ŁOJEWSKA G., 2003. Uwarunkowania strukturalne i przestrzenne rozwoju gospodarczego Polski. (Structural and spatial determinants of economic development in Poland). Bydgoszcz: Wydaw. Uczeln. ATR: 184.
• 2. ADAMCZYK-ŁOJEWSKA G., 2004. Zróżnicowanie przestrzenne działalności pozarolniczej na obszarach wiejskich (Spatial differentiation of non-agricultural activity in rural areas). Woda Środ. Obsz. Wiej. t. 4 z. 1: 323-343.
• 3. BORYS T., 2003. Wskaźniki zrównoważonego rozwoju - badania i implementacja. W: Zarządzanie zrównoważonym rozwojem. (Indices of sustainable development - study and implementation. In: Management of sustainable development). Pr. zbior. Red. T. Borys. Białystok:Wydaw. Ekonomia i Środowisko: 258-273.
• 4. Wskaźniki ekorozwoju, 1999. (Indices of eco-development). Pr. zbior. Red. T. Borys, Białystok: Wydaw. Ekonomia i Środowisko: 275.
• 5. ŁOJEWSKI S., ADAMCZYK-ŁOJEWSKA G., BUJARKIEWICZ A., 2000. Determinants of sustainable development of rural areas in Poland - results of an economic-spatial analysis. J. Water Land Develop. No 4: 5-31.
• 6. OLEŃSKI J., 2000. Elementy ekonomiki informacji. (Elements of information economics). Warszawa: Katedra Informatyki Gospodarczej i Analiz Ekonomicznych. Wydział Nauk Ekonomicznych, Uniwersytet Warszawski: 522.
• 7. Problemy wielofunkcyjnego rozwoju obszarów wiejskich i miast. Wyniki badań ekonomiczno-przestrzennych, 2001. (Problems of multi-functional development of rural areas and towns. Results of spatial-economic studies). Pr. zbior. Red. S. Łojewski. Bydgoszcz: Wydaw. Uczeln. ATR: 244.
• 8. Rocznik statystyczny Rzeczpospolitej Polskiej (Statistical yearbook of the Republic of Poland), 2002. Warszawa: GUS: 761.
• 9. Rocznik statystyczny województw (Statistical yearbook of the regions), 2000. Warszawa GUS: 313.
• 10. Rocznik statystyczny województw (Statistical yearbook of the regions), 2002. Warszawa GUS: 340.
• 11. Rocznik statystyczny województw (Statistical yearbook of the regions), 2003. Warszawa GUS: 362.
• 12. Rocznik statystyki międzynarodowej (The yearbook of international statistics), 2003. Warszawa GUS: 493.