Response of riverine ecosystem after a flood event in the Smortawa valley

• Autorzy: Adynkiewicz-Piragas M. , Krzemińska A.

Warianty tytułu

PL

Zmiany ekosystemu rzecznego po powodzi na przykładzie rzeki Smortawa

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

This paper presents results on the response of riverine ecosystems after flooding on two river sections in the Smortawa valley. One of the sections is so-called improved and the other one is natural. The Smortawa River (39 km), the right-hand sided tributary of the Odra River, is a typical lowland river (A = 455 km²). In the lower and upper course the river is improved and in the middle course it has kept its natural character. The lower part of the basin is located in an area of the designed landscape park called "The Odra valley II". In the lower river course (length 4 km) a series of hydro-technical investments (2 weirs, 1 drop and regulation of riverbed) were carried out, that caused many undesirable changes in the natural environment. After a flood in 1997 in the Smortawa valley we observed changes in the riverine ecosystems. Estimated flood damages were smaller on the natural section of the river than on the improved. Changes were observed mainly in water quality, river bed and in quantity and quality of aquatic and riparian plant species. Changes of water quality were determined on the basis of chemical analysis which included 23 physico-chemical parameters. The technical state of the river bed was evaluated using probing in characteristic cross sections of the river. The quality - quantity changes of plant species were evaluated on the basis of an eco-morphological analysis and assessment of the Smortawa River. The objective of eco-morphological assessment was to quality anthropogenic transformations and to localize segments requiring protection or renaturalization. The presented method is based on characteristics deciding about the ecological values of the river-bed and the valley: river-bed morphology, hydrology of water course, water vegetation, river-bed afforestation, shape of the riverside zone, land use of the valley.

PL

W artykule opisano zmiany ekosystemu rzecznego po zalewie na dwóch odcinkach rzeki - uregulowanym i naturalnym w dolinie Smortawy. Rzeka Smortawa (39 km), prawobrzeżny dopływ Odry, jest typową rzeką nizinną (A = 455 km²). W górnym i dolnym biegu jest uregulowana, natomiast w środkowym zachowała naturalny charakter. Dolna część zlewni położona jest na obszarze projektowanego parku krajobrazowego "Dolina Odry II". W ostatnich latach na dolnym 4-km odcinku wykonano szereg inwestycji hydrotechnicznych (dwa jazy piętrzące, stopień wodny, regulacje koryta), które wywołały niekorzystne zmiany w środowisku przyrodniczym. Po przejściu fali powodziowej w 1997 r. w dolinie Smortawy zaobserwowano zmiany w ekosystemie rzecznym. Szkody powodziowe na odcinku nieuregulowanym były mniejsze niż na odcinku uregulowanym. Zaobserwowano głównie zmiany jakości wód, morfometrii koryta rzeki oraz jakościowo-ilościowe w występowaniu gatunków roślinności wodnej i przybrzeżnej. Zmiany jakości wód określono na podstawie analizy jakościowej wód Smortawy (23 parametry fizykochemiczne). Stan techniczny koryta na badanym odcinku oceniono metodą sondowań w charakterystycznych przekrojach poprzecznych rzeki. Zmiany ilościowo-jakościowe roślinności przybrzeżnej i wodnej oszacowano na podstawie ekomorfologicznej waloryzacji rzeki.

Słowa kluczowe

EN

river; flood; riverine ekosystem; river-bed; eco-morphological valorization

PL

rzeka; powódź; ekosystem rzeczny; koryto rzeczne; waloryzacja ekomorfologiczna

• Wydawca: Wydawnictwo ITP
• Czasopismo: Journal of Water and Land Development
• Rocznik: 2004
• Tom: no. 8
• Strony: 23--33
• Opis fizyczny: Bibliogr. 5 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Adynkiewicz-Piragas M.

• Institute of Meteorology and Water Management, Wrocław, ul. Parkowa 30 51-616 Wrocław, Poland

autor

Krzemińska A.

• Institute for Land Reclamation Development, Agriculture University of Wrocław, Poland, ul. Grunwaldzka 24, 50-363 Wrocław

Bibliografia

• 1. ADYNKIEWICZ-PIRAGAS M., 1998. Szkody powodziowe w dolinie Smortawy w rejonie polderu Oława-Lipki. (Flood damage in the Smortawa valley in the region of Oława-Lipki). Zesz. Nauk. AR Wroc. Konferencje 21 nr 339: 151-158.
• 2. ADYNKIEWICZ-PIRAGAS M., 2001. Wpływ inwestycji hydrotechnicznych na ekosystem rzeki Smortawy. (The influence of hydrotechnical development for the ecosystem of the Smortawa River). Zesz. Nauk. AR Wroc. Melior. 43 nr 417: 7-29.
• 3. DOJLIDO J.R., 1995. Chemia wód powierzchniowych. (Chemistry of surface waters). Wydawnictwo Ekonomia i Środowisko.
• 4. ILNICKI P., LEWANDOWSKI P., 1997. Ekomorfologiczna waloryzacja dróg wodnych Wielkopolski. (Ecomorphological evaluation of waterways in Wielkopolska). Poznań, AR: 128.
• 5. KRZEMIŃSKA A., ADYNKIEWICZ-PIRAGAS M., DRABIŃSKI A., 1999. Investigation of changes in natural environment of the example at the Odra River marginal stream valley in the Lipki-Oława polder area. (Badanie zmian w środowisku przyrodniczym na przykładzie pradoliny Odry w rejonie polderu Lipki-Oława). Rocz. AR Pozn. 310: 223-233.