The protection of wetlands as valuable natural areas and water cycling regulators

• Autorzy: Mioduszewski W.

Warianty tytułu

PL

Ochrona mokradeł jako cennych obszarów przyrodniczych i terenów użytkowanych rolniczo oraz regulatorów obiegu wody

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

Wetlands play a significant role in agricultural landscape. They are the areas of exceptionally great natural values able to regulate water cycling in river catchments. In many cases they are the basic food source for bred animals. Large areas of wetlands (c. 4 million ha) have been drained for agricultural purposes in Poland. Nevertheless, there are still numerous natural (or close to natural) wetlands, part of which is protected in nature reserves or national parks. Having in mind the transformation of agriculture and the need of protecting water resources and natural environment, it is necessary to regulate the principles of utilisation and management of reclaimed wetlands. Water management should be adjusted to the type of an area and to environmental requirements. Regardless of the type and intensity of agricultural use of wetlands one has to aim at limiting rapid outflow of spring thaw and rainfall waters which means the reconstruction and increasing of natural retention capacity of the river catchment. It is necessary to provide an appropriate number of water lifting facilities and their proper exploitation in land reclamation objects. It is as well necessary to create appropriate organizational, legal and financial conditions stimulating actions to improve water balance and wetland protection.

PL

Siedliska hydrogeniczne (mokradła), ściśle związane z warunkami wodnymi (wysoki poziom wód gruntowych), są cennymi przyrodniczo obszarami, decydującymi w dużym stopniu o biologicznej różnorodności krajobrazu rolniczego. Wywierają wpływ na obieg wody w przyrodzie, a jednocześnie są obszarami wykorzystywanymi przez rolnictwo jako łąki i pastwiska - w wielu regionach kraju stanowią podstawowe źródło pozyskania paszy dla bydła. Biorąc pod uwagę zachodzące zmiany w gospodarce rolnej oraz potrzeby ochrony zasobów wodnych i środowiska przyrodniczego, niezbędne jest uregulowanie zasad wykorzystania i użytkowania zmeliorowanych obszarów mokradłowych. Gospodarka wodna powinna być dostosowana do typu obszaru i wymagań środowiska przyrodniczego. Bez względu na sposób i intensywność rolniczego użytkowania mokradeł należy dążyć do zahamowania szybkiego odpływu wód roztopowych i opadowych, co jest równoznaczne z odbudową, a nawet zwiększeniem naturalnej retencyjności zlewni rzecznej. Na obiektach melioracyjnych niezbędne jest zapewnienie odpowiedniej liczby budowli i urządzeń piętrzących wodę oraz prowadzenie prawidłowej eksploatacji (gospodarki wodnej). Ochrona mokradeł będzie skuteczna, jeśli zostaną utworzone odpowiednie uwarunkowania organizacyjne, prawne i finansowe, stymulujące podejmowanie działań w celu poprawy bilansu wodnego i zwiększania uwilgotnienia obszarów mokradłowych.

Słowa kluczowe

EN

irrigation-drainage system; river basins; water balance; wetlands

PL

bilans wodny; mokradła; systemy melioracyjne; zlewnie rzeczne

• Wydawca: Wydawnictwo ITP
• Czasopismo: Journal of Water and Land Development
• Rocznik: 2006
• Tom: no. 10
• Strony: 67--78
• Opis fizyczny: Bibliogr. 22 poz., tab.

Twórcy

autor

Mioduszewski W.

• Institute for Land Reclamation and Grassland Farming, Department of Water Resources, Falenty, 05-090 Raszyn , Poland

Bibliografia

• 1. ALEKSIEJEVSKIJ V.J., 1980. Vlijanie osušenija na gruntovye vody. (The effect of drainage on ground waters). Gidrotech. Melior. nr 7.
• 2. BYCZKOWSKI A., MANDES B., 1996. Badania zmian natężenia średnich przepływów w rzekach Polski Północno-Wschodniej. (The study on the changes of mean flows in rivers of north-eastern Poland). Wiad. IMGW t. 19(40) z. 1.
• 3. Council Directive 79/409/EEC of 2 April 1979 on the conservation of wild birds: http://www.ecnc.nl/doc/europe/legislat/birdsdir.html
• 4. Council Directive 92/43/EEC of 21 May 1992 on the conservation of natural habitats and of wild fauna and flora: http://www.ecnc.nl/doc/europe/legislat/habdire.html"
• 5. Directive 2000/60/EC of the European Parliament and of the Council of 23 October 2000 establishing a framework for Community action in the field of water policy: http://www.ecnc.nl/doc/europe/legislat/conveu.html#direc
• 6. DEMBEK W., 2000. Wybrane aspekty zróżnicowania torfowisk w młodo- i staroglacjalnych krajobrazach Polski Wschodniej. (Selected aspects of diversification of peatlands in the young and old glacial landscapes of eastern Poland). Rozpr. Habil. Falenty, IMUZ.
• 7. Gospodarowanie wodą w łęgowej dolinie górnej Narwi, 2002. (Water management in riparian valley of the upper Narew). Red. W. Mioduszewski. Falenty, Wydaw. IMUZ.
• 8. GUTRY-KORYCKA M., NAWROCKA B., SOCZYŃSKA U., 2005. Rola retencji w kształtowaniu wezbrań opadowych. (The role of water retention in the formation of rainfall floods). Warszawa, Wydaw. UW.
• 9. ILNICKI P., 2002. Torfowiska i torf. (Peatlands and peat). Poznań, Wydaw. AR.
• 10. IVICKI A.I., SVEDOVSKI P.V., 1981. Osuašenije bolot i vodnyj režim prilegajuaščich teritorii. (Wetland drainage and the hydrologic regime of adjacent areas). Gidrotech. Melior. 9.
• 11. KOWALEWSKI Z., 2003. Wpływ retencjonowania wód powierzchniowych na bilans wodny małych zlewni rolniczych. (The effect of surface water retention on water balance in small agricultural catchments) Woda Środ. Obsz. Wiej. Rozpr. nauk. monogr. 6.
• 12. MALTBY E., HOGAN D.V., IMMIRZI C.P., TELLAM J.H., VAN DER PEIJI M.J., 1994. Building a new approach to the investigation and assessment of wetlands ecosystem functioning. In: Global wetlands: Old world and new. Ed. W.J. Mitch. Amsterdam, Elsevier.
• 13. MIODUSZEWSKI W., 1996. Rola torfowisk w kształtowaniu zasobów wodnych i ich związek z małą retencją. (The role of peatlands in the formation of water resources and their relation to small retention). Melior. Rol. 3/4.
• 14. MIODUSZEWSKI W., 1999. Kształtowanie i ochrona zasobów wodnych w krajobrazie rolniczym. (Management and protection of water resources in agricultural landscape). Falenty, IMUZ.
• 15. MIODUSZEWSKI W., SZUNIEWICZ J., KOWALEWSKI Z., CHRZANOWSKI S., ŚLESICKA A., BOROWSKI J., 1996. Gospodarka wodna jako podstawa podziału torfowisk. (Water management as a basis for the division of peatlands). Wiad. IMUZ 4 (2).
• 16. OKRUSZKO H., 1992. Siedliska hydrogeniczne, ich specyfika i zróżnicowanie. (Hydrogenic sites, their specifics and diversity). Bibl. Wiad. IMUZ 79.
• 17. OKRUSZKO T., 2005. Kryteria hydrologiczne w ochronie mokradeł. (Hydrologic criteria in the protection of wetlands). Pr. nauk. monogr. Warszawa, SGGW.
• 18. Program rozwoju obszarów wiejskich na lata 2007-2013, 2006. (Programme for the development of rural areas in the years 2007-2013). Projekt W-06/VII/06. Warszawa, MRiRW.
• 19. Stanowisko Komitetu Melioracji i Inżynierii Środowiska Rolniczego PAN w sprawie odbudowy retencji wodnej siedlisk hydrogenicznych, 1996. (Stand of the Committee of Land Reclamation and Engineering of Agricultural Environment PAS on the reconstruction of water retention in hydrogenic sites). Warszawa maszyn.
• 20. VERRY E.S., 1988. Wetlands and water. Water Quality Bull. Man. Wetland vol. 13.
• 21. WILGAT T., 1976. Zmiany stosunków wodnych Niziny Sandomierskiej pod wpływem prac hydrotechnicznych. W: Wpływ melioracji wodnych na środowisko przyrodnicze. (Alteration of water relations of Sandomierska Lowland under the effect of hydrogenic works. In: Influence of water reclamation on the natural environment). Mater Konf. Jadwisin. Warszawa, PAN.
• 22. WORONKO D., 2005. Rola torfowisk górskich w obiegu wody(na przykładzie Wielkiego Torfowiska Batorowskiego). (The role of mountain petlands in water cycling - an example Wielkie Torfowisko Batorowskie. PhD thesis). Warszawa, UW, pr. dokt.