The function of permanent grasslands in water resources protection

• Autorzy: Jankowska-Huflejt H.

Warianty tytułu

PL

Funkcje trwałych użytków zielonych w ochronie zasobów wodnych

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

Permanent grasslands - according to the Water Framework Directive - are typical water related ecosystems so they largely affect water quality, its cycling and balance and therefore deserve protection. They are an element of landscape structure (ecosystem function or service) commonly considered a factor stabilising environmental changes. Most threats posed to waters in Poland originate from present cropland structure with its definite predominance of arable lands over grasslands. Agriculture should therefore focus on the improvement of land use structure in order to minimise environmental hazards and to guarantee at the same time optimum economic effects. This could be achieved by turning arable lands into grasslands (where justified e.g. on light soils) or at least by maintaining present grassland area (condition in negotiations with the EU) and management that would consider environmental protection. Increasing the contribution of grasslands to cropland structure or at least maintaining their present status quo would help to achieve compromise between the goals of farmers and environmental protection. Purposeful utilisation of ecosystem services, particularly those of grasslands, allows to maintaing more intensive farming without environmental hazard. Limited should be only such activities whose intensity exceeds regenerative or buffering environmental capacity e.g. on grounds particularly subjected to water pollution or those included into Natura 2000 network.

PL

Trwałe użytki zielone (TUZ) - zgodnie z treścią RDW - są typowymi ekosystemami od wód zależnymi, czyli mającymi duży wpływ przede wszystkim na ich jakość, ale także na przedłużanie ich obiegu i poprawę bilansu wodnego, i dlatego podlegającym ochronie. Są elementem struktury przyrodniczej krajobrazu (funkcja lub usługa ekosystemu) powszechnie uważanym za czynnik stabilizujący procesy zmian środowiska naturalnego. Większość zagrożeń wód w Polsce wiąże się z aktualną strukturą użytków rolnych, charakteryzującą się zdecydowana przewagą gruntów ornych nad użytkami zielonymi. Działalność rolnicza powinna więc iść w kierunku poprawy struktury rolniczego użytkowania ziemi tak, aby w danych warunkach środowiskowych stanowiło ono jak najmniejsze zagrożenie dla środowiska, gwarantując jednocześnie optymalne efekty ekonomiczne. Działania te to zamiana gruntów ornych na trwałe użytki zielone (tam gdzie jest to uzasadnione, np. gleby b. lekkie) lub przynajmniej utrzymanie dotychczasowej ich powierzchni (warunek w zapisach negocjacyjnych z Unią) oraz gospodarowanie uwzględniające ochronę środowiska. Zwiększenie udziału TUZ w strukturze użytków rolnych, lub przynajmniej utrzymanie ich dotychczasowej powierzchni, sprzyja osiągnięciu kompromisu celów rolnika producenta i ochrony środowiska. Świadome bowiem wykorzystanie usług ekosystemów, w tym szczególnie użytków zielonych, pozwala na utrzymanie intensywniejszych form gospodarowania bez zagrożeń środowiska. Ograniczane powinny być tylko te działania, których intensywność istotnie przekracza zdolności regeneracyjne i buforowe środowiska, np. na terenach szczególnie narażonych na zanieczyszczenia wód, np. zaliczane do sieci Natura 2000.

Słowa kluczowe

EN

diffuse pollution; grassland; water balance; water quality

PL

bilans wodny; jakość wody; ograniczanie zanieczyszczeń; użytki zielone

• Wydawca: Wydawnictwo ITP
• Czasopismo: Journal of Water and Land Development
• Rocznik: 2006
• Tom: no. 10
• Strony: 55--65
• Opis fizyczny: Bibliogr. 20 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Jankowska-Huflejt H.

• Institute for Land Reclamation and Grassland Farming, Department of Grassland, Falenty, 05-090 Raszyn , Poland

Bibliografia

• 1. DECAU M.L., SALETTE J. 1994. Reducing nitrate leaching by manipulating the cutting/grazing and N fertilisation level regimes. Proc. 15th Gen. Meet. EGF Wageningen: 233-237.
• 2. DRUPKA S., 2004. Plonowanie użytków zielonych - warunki wodne. Możliwości poprawienia gospodarowania wodą na użytkach zielonych przez zastosowanie samoregulujących zastawek melioracyjnych. W: Perspektywy gospodarowania na trwałych użytkach zielonych w ramach „Wspólnej polityki rolnej UE”. (Yielding of grasslands - water conditions. Possibilities of improving water management on grasslands through the application of self-regulating reclamation sluices. In: The perspectives of management on permanent grasslands within the „Common agricultural policy of the EU”). Pr. zbior. Red. H. Jankowska-Huflejt. Mater. Semin. 48. Falenty, Wydaw. IMUZ: 77-90.
• 3. FALKOWSKI M., KUKUŁKA I., KOZŁOWSKI S., 1996. Łąka jako bariera ekologiczna migracji składników mineralnych do wód. (Meadow as an ecological barrier of mineral components migration to waters). Rocz. AR Pozn. 284 Rol. 47: 97-103.
• 4. GRZYB S., PROŃCZUK J., 1994. Podział i waloryzacja siedlisk łąkowych oraz ocena ich potencjału produkcyjnego. W: Kierunki rozwoju łąkarstwa na tle aktualnego poziomu wiedzy w najważniejszych jego działach. (Division and evaluation of meadow habitats and the assessment of their productive potential. In: Development of the grassland science in view of the present knowledge in its most important branches). Mater. Ogólnopol. Konf. Łąk. Warszawa 27-28 września 1994, Warszawa, Wydaw. SGGW: 51-63.
• 5. KĘDZIORA A., 2005. Przyrodnicze podstawy gospodarowania wodą w Polsce. W: Ochrona środowiska w gospodarce przestrzennej. (Biological basis of water management in Poland. In: Environmental protection in spatial planning). Poznań, ZBŚRiL PAN: 74-113.
• 6. MISZTAL A., 1996. Kształtowanie się ewapotranspiracji i infiltracji z łąki górskiej w zależności od występowania wód gruntowych. (Evapotranspiration and infiltration from a mountain meadow in relation to the occurrence of ground waters). Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. 442: 323-332.
• 7. KOPEĆ S., 1999. Rola użytków zielonych w ochronie wód. W: Rola użytków zielonych i zadrzewień w ochronie środowiska rolniczego. (The role of grasslands in water protection. In: The role of grasslands and woodlots in the protection of agricultural environment). Międz. konf. nauk.-tech. Kraków-Jaworki 21-22.11.1999: 141-151.
• 8. KOSTUCH R., GĄSIOREK S., 1999. Roślinność jako wielofunkcyjna dominanta oddziaływań ekologicznych na środowisko przyrodnicze. W: Szata roślinna jako wielofunkcyjna dominanta ilościowo-jakościowych zasobów wodnych w górach. (Vegetation as a multifunctional dominant of ecological influence on the environment. In: Vegetation cover as a multifunctional dominant of the quantitative and qualitative water resources in the mountains). Konf. Jaworki 8-9 października 1998. Falenty, Wydaw. IMUZ: 11-20.
• 9. KOSTUCH R., NAZARUK M., GUTKOWSKA A., 2004. Reakcja zbiorowisk łąkowych na długotrwałą suszę. (Reaction of meadow communities on a long-standing drought). Wiad. Melior. nr 2: 79-83.
• 10. KUREK Z., KUREK S., 1999. Zagrożenie środowiska przyrodniczego przez rolnictwo. W: Szata roślinna jako wielofunkcyjna dominanta ilościowo-jakościowych zasobów wodnych w górach. (Agricultural hazard to the environment. In: Vegetation cover as a multifunctional dominant of the quantitative and qualitative water resources in the mountains). Mater. Semin. 42. Falenty, Wydaw. IMUZ: 21-35.
• 11. MAZUR A., PAŁYS S., 2005. Odpływ wody, gleby i soli z rolniczej zlewni lessowej w latach 1988-2004. (The outflow of water, soil and salt from loess agricultural catchment in the years 1988-2004). Wiad. Melior. 1: 26-28.
• 12. MIODUSZEWSKI W., 2004. Ochrona przed powodzią a walory przyrodnicze dolin rzecznych. (Flood control and the natural values of river valleys). Wiad. Melior. 1: 33-37.
• 13. MORACZEWSKI R., 2004. Techniki i technologie produkcji pasz na trwałych użytkach zielonych sprzyjające ochronie środowiska. W: Perspektywy gospodarowania na trwałych użytkach zielonych w ramach „Wspólnej polityki rolnej UE”. (Environmental friendly techniques and technologies of fodder production on permanent grasslands. In: The perspectives of management on permanent grasslands within the „Common agricultural policy of the EU”). Pr. zbior. Red. H. Jankowska-Huflejt. Mater. Semin. 48. Falenty, Wydaw. IMUZ: 51-62.
• 14. NAZARUK M., PIEKUT K., 1999. Oczyszczanie ścieków na użytkach zielonych. W: Rola użytków zielonych i zadrzewień w ochronie środowiska rolniczego. (Wastewater treatment on grasslands. In: The role of grasslands and woodlots in the protection of agricultural environment). Międz. konf. nauk.-techn. Kraków-Jaworki 21-22.11.1999: 231-246.
• 15. NICZYPORUK A., 2000. Ekosystemy trawiaste w kształtowaniu i ochronie środowiska. (Grassland ecosystems in environmental management and protection). Białystok, Wydaw. PB.
• 16. PROŃCZUK J., 1979. Użytki zielone w świetle nowoczesnych pojęć ekologicznych i gospodarczych. (Grasslands in view of the modern ecological and economic terms). Wiad. Ekol. 16.
• 17. RYSZKOWSKI L., BAŁAZY S., 1996. Conservation of natural heritage and nature protection in rural areas of Poland. In: Landscape diversity: a chance for the rural community to achieve a sustainable future. Ed. L. Ryszkowski, G. Pearson, S. Bałazy. Res. Centre Agricult. Forest Env. Poznań: 147– –159.
• 18. RYSZKOWSKI L., BAŁAZY S., KĘDZIORA A., 2003. Kształtowanie i ochrona zasobów wodnych na obszarach wiejskich. (Management and protection of water resources in rural areas). Poznań, ZBŚRiL PAN: 70.
• 19. RYSZKOWSKI L., 2005. Znaczenie funkcjonalnej analizy krajobrazu dla zagospodarowania przestrzennego. W: Ochrona środowiska w gospodarce przestrzennej. (The importance of functional landscape analysis for spatial planning. In: Environmental protection in spatial planning). Poznań, ZBŚRiL PAN: 49-72.
• 20. VERT’S F., SIMON J.C., CORRE L.LE, 1994. Nitrate leaching under pasture: study of the soil-plant system in a lysimeter experiment. Proc. 15th Gen. Meet. EGF Wageningen: 466-470.