Potential water retention capacity of forest areas - an example of the Experimental Forest Range Unieszów

• Autorzy: Grajewski S. , Krzysztofiak A. , Miler A. T.

Warianty tytułu

PL

Potencjalna zdolność retencyjna obszarów leśnych na przykładzie Leśnictwa Doświadczalnego Unieszów

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

The paper presents a proposal to describe potential water retention capacity of a given area, not necessarily the catchment basin, by a single parameter that would reflect all significant nonclimatic physico-geographic characteristics. The potential retention capacity of forest areas in this method is estimated based on subdivision area i.e. the area of the smallest spatial unit in forestry to which a single parameter representing combined effect of physico-geographic factors of the region is attributed. In this way, characteristics assumed to be decisive for potential water retention capacity were assigned to each subdivision. Ranges of variability of each parameter were then divided into three classes (coded 1, 2 and 3) respectively to small, medium and large potential retention capacity. In the next step the codes of all parameters attributed to each of the subdivisions were summed up to obtain new value reflecting their water retention capacity. The last stage was the generation of a map presenting spatial variability of calculated index. Created map shows considerable spatial variability of the index. Subdivisions of small and of large capacity are dispersed all over the object without any tendency of combining into larger patches. Results of this study may serve as a basis to assess water relations, to establish water management priorities in plans of forest or spatial management.

PL

W pracy zaproponowano, aby potencjalną zdolność retencyjną danego terenu, niekoniecznie zlewni, opisać za pomocą jednego parametru - miernika (wskaźnika), który ujmuje oddziaływanie wszystkich istotnych charakterystyk fizyczno -geograficznych nieklimatycznych w odniesieniu do rozpatrywanego obszaru. Podstawą szacowania wartości miernika potencjalnej zdolności retencyjnej obszarów zalesionych w tej metodzie jest wykorzystanie jako powierzchni elementarnej pododdziału, czyli najmniejszej jednostki przestrzennego podziału lasów i przydzielenie mu jednego parametru, uwzględniającego sumaryczne oddziaływanie najbardziej istotnych w danym regionie parametrów fizyczno-geograficznych na potencjalne zdolności retencyjne. Na tej podstawie każdemu z pododdziałów przyporządkowano charakterystyki, które uznano za determinujące jego potencjalną zdolność retencyjną. Następnie zakresy zmian wartości każdego z parametrów podzielono na trzy klasy, odpowiadające małej, średniej oraz dużej potencjalnej zdolności retencyjnej. Klasy te otrzymały odpowiednio kody "1", "2" i "3". W kolejnym kroku zsumowano kody wszystkich parametrów przypisanych każdemu pododdziałowi, w wyniku czego otrzymano dla każdego z nich nową wartość odzwierciedlającą jego zdolność retencyjną. Ostatnim etapem było wygenerowanie mapy przedstawiającej zmienność przestrzenną obliczonego miernika. Na podstawie sporządzonej mapy rozkładu miernika potencjalnej zdolności retencyjnej należy stwierdzić, że charakteryzuje się on znaczną zmiennością przestrzenną. Pododdziały o małej, jak i dużej potencjalnej zdolności retencyjnej, są rozrzucone po całym obiekcie bez wykazywania tendencji do łączenia się w większe płaty obszarowe. Wyniki przeprowadzonych badań mogą być podstawą do oceny stosunków wodnych, ustalenia hierarchii zadań w zakresie gospodarki wodnej w planach urządzania lasu czy planach zagospodarowania przestrzennego.

Słowa kluczowe

EN

Experimental Forest Range Unieszów; index of potential retention capacity; water retention

PL

Leśnictwo Doświadczalne Unieszów; miernik potencjalnej zdolności retencyjnej; retencja wodna

• Wydawca: Wydawnictwo ITP
• Czasopismo: Journal of Water and Land Development
• Rocznik: 2009
• Tom: no. 13a
• Strony: 71--84
• Opis fizyczny: Bibliogr. 20 poz., rys.

Twórcy

autor

Grajewski S.

autor

Krzysztofiak A.

autor

Miler A. T.

• University of Life Sciences in Poznań, Department of Forest Engineering, ul. Mazowiecka 41, 60-623 Poznań,

Bibliografia

• 1. CEBULSKA M., OSUCH B., 1998. Określenie zdolności intercepcyjnej mchu na przykładzie płonnika strojnego (Polytrichum attenuatum Menz). W: Las i woda. (Estimation of the interceptive ability of the moss Polytrichum attenuatum Menz. In: Forest and Water). Mater. Międzyn. Konf. Nauk. 25-29 maja 1998 r. Kraków, PKrak.: 271-279.
• 2. FLISOWSKI J., IWANEJKO R., TRZOS O., WIECZYSTY A., BRZOZO-WÓJCIK M., 1986. Prognozowanie wpływu piętrzenia rzek na wody podziemne i obliczanie systemów odwadniających. (Prediction of the effect of river water lifting on ground waters and calculation of the draining systems). Kraków, PKrak.
• 3. GRAJEWSKI S., 2006. Stosunki wodne oraz zdolność retencyjna obszarów leśnych Parku Krajobrazowego Puszcza Zielonka. (Water relations and retention capacity of forest areas of the Landscape Park Puszcza Zielonka). Rozpr. Nauk. AR Pozn., 382: 92.
• 4. GUTRY-KORYCKA M., 1989. Intercepcja pokrywy roślinnej. W: Procesy hydrologiczne: fizyczno-geograficzne podstawy modelowania. Red. U. Soczyńska. (Interception of plant cover. In: Hydrologic processes: physico-geographic bases of modelling. Ed. U. Soczyńska). Warszawa, PWN: 102-145.
• 5. HOMA A., 1998. Retencja wody w ściółce leśnej. W: Las i woda. (Water retention in forest litter. In: Forest and Water). Mater. Międzyn. Konf. Nauk. 25-29 maja 1998 r. Kraków, PKrak.: 280-289.
• 6. Instrukcja urządzania lasu (Instructions for forest management), 1994. Warszawa, MOŚZNiL, DGLP.
• 7. KRYSZTOFIAK A., 2008. Stosunki wodne na obszarach mokradłowych w Leśnym Zakładzie Doświadczalnym Siemianice. (Water relations in wetlands of the Experimental Forest Farm Siemianice). Poznań, UP PhD-Thesis.
• 8. KRYSZTOFIAK A., GRAJEWSKI S., 2007. Potencjalna zdolność retencyjna obszarów leśnych Nadleśnictwa Doświadczalnego Siemianice. W: Melioracje wodne w kształtowaniu i ochronie środowiska. (Potential retention capacity of forest areas in the Experimental Forest Inspectorate Siemianice). Inż. Ekol, 8: 230-231.
• 9. Mapa hydrograficzna w skali 1:50 000; arkusze: M-34-25-C Byczyna, M-33-37-A Kluczbork, (Hydrographic map in the scale 1:50 000; sheets M-34-25-C Byczyna, M-33-37-A Kluczbork), 1998. Poznań, GEOPOL.
• 10. Mapa hydrograficzna w skali 1:50 000; arkusz M-34-25-A Wieruszów (sheet M-34-25-A Wieruszów), 2000. Poznań, GEOMAT Sp. z o.o.
• 11. Mapa przeglądowa siedlisk Nadleśnictwa Doświadczalnego Siemianice obrębu Wołczyn oraz obrębu Laski (Map of forest habitats in the Experimental Forest Inspectorate Siemianice, divisions Wołczyn and Laski), 1994. Skala 1:20 000. Poznań, BUL, GL.
• 12. Mapa topograficzna w skali 1:50 000 arkusze: M-34-25-C Połczyn, M-33-37-A Kluczbork, M-34-25-A Wieruszów. (Topographic map in the scale 1:50 000, sheets M-34-25-C Połczyn, M-33-37-A Kluczbork, M-34-25-A Wieruszów). Opracowanie kartograficzne, 1997. Na podst. mapy kartograficznej w skali 1:10 000 stan aktualności 1993 r. Poznań, WPGK GEOMAP Sp. z o.o.
• 13. MILER A., 1984: Problem określania charakterystyk fizjograficznych zlewni jako podstawa oceny warunków retencyjnych. (The problem of estimating physiographic characteristics of catchment Bains as a basis for assessing retention). W: Problematyka hydrologiczna i meteorologiczna małych zlewni rzecznych. Mater. Semin. Wrocław, PT Geofiz.: 16-28.
• 14. MILER A., 1994. Modelowanie matematyczne zdolności retencyjnych małych zlewni nizinnych. (Mathematical modelling of retention capacities of small lowland catchment basins). Rocz. AR Pozn. Rozpr. Nauk., 258: 91.
• 15. MILER A., 1998. Modelowanie obszarowych zmienności różnych miar retencji. (Modelling spatial variability of various retention measures). Poznań, Wydaw. AR.
• 16. MILER A.T., GRAJEWSKI S., OKOŃSKI B., 2001. Stosunki wodne w wybranych ekosystemach Puszczy Zielonka. (Water relations in selected ecosystems of Puszcza Zielonka). Poznań, Wydaw. AR: 45.
• 17. Operat urządzenia gospodarstwa leśnego dla Nadleśnictwa Doświadczalnego Siemianice (Statement on forest farm management for the Experimental Forest Inspectorate Siemianice), 2005. Siemianice, LZD maszyn.
• 18. SULIŃSKI J., 1993. Modelowanie bilansu wodnego w wymianie między atmosferą, drzewostanem i gruntem przy użyciu kryteriów ekologicznych. (Modelling water balance in exchange between atmosphere, tree stand and soil using ecological criteria). Zesz. Nauk. AR Krak. Rozpr., 179.
• 19. STRZEMSKI M., SIUTA J., WITEK T., 1973. Przydatność rolnicza gleb Polski. (Agricultural usefulness of soils in Poland). Warszawa, PWRiL: 133.
• 20. WŁOCZEWSKI T., 1968. Ogólna hodowla lasu. (General forest growing). Warszawa. PWRiL: 285.