Muzyka i fizyka: teoria strun

• Autorzy: Abramowicz M.
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Fizyka i muzyka, ich wzajemne inspiracje i fascynacje, to wielki i ciekawy temat. Na samym początku fizyka była po prostu muzyką. Dwa i pół tysiąca lat temu powstała jako pitagorejska teoria strun. Całkiem zwyczajnych strun, takich jak struny cytry czy harfy. Pitagorejczycy odkryli matematyczny związek pomiędzy brzmieniem muzycznego akordu a stosunkiem długości dwóch strun instrumentu grającego ten akord. Dziś wielu fizyków sądzi, że wszystko, co istnieje, bierze się z drgań nigdy jeszcze nieobserwowanych, mniejszych niż atomy strun. Są one podstawowym elementem, z którego zbudowana jest materia. W strunowym opisie świata niektórzy dostrzegają muzyczne analogie i inspiracje, innym wydają się one zupełnie nieistotne. W tym szkicu nie będę rozważał, kto ma rację. Pójdę bocznym nieco tropem, skromnie śledząc inne związki fizyki i muzyki, być może nie najważniejsze. Przypomnę po prostu anegdoty o grze trzech sławnych, nieżyjących już współczesnych fizyków: Alberta Einsteina (skrzypce), Wernera Heisenberga (fortepian) i Richarda Feynmana (bębny). Zacznę jednak od początku, to znaczy od Pitagorasa.

EN

The relationship between Music and Physics and their mutual influences is a fascinating subject. Two and a half millennia ago Physics was nothing but Music. It emerged from Music through the Pythagorean theory of strings. Quite ordinary strings really, like those of a zither or harp. Pythagoreans discovered that there was a mathematical relationship between a musical chord and the ratio of the length of two strings on the instrument playing the chord. Today, many physicists believe that all that exists, originates from minute vibrations of subatomic, not yet discovered, strings, which are the fundamental building blocks of matter. Some see musical analogies and influences in this description of Nature, to others these analogies seem totally irrelevant. In this essay I am not attempting to judge who is right. More modestly, I will veer somewhat off-topic and consider other relationships between physics and music, perhaps not even the most significant ones. I aim to simply recall a few anecdotes about the musical exploits of three famous contemporary physicists: Albert Einstein (violin), Werner Heisenberg (piano) and Richard Feynman (drums). I will start, however, from the very beginning, namely from Pythagoras.

Słowa kluczowe

PL

teoria strun; pitagorejska teoria strun

• Wydawca: Polskie Towarzystwo Fizyczne
• Czasopismo: Postępy Fizyki
• Rocznik: 2010
• Tom: T. 61, z. 3
• Strony: 97--107
• Opis fizyczny: fot.

Twórcy

autor

Abramowicz M.

• Wydział Fizyki Uniwersytetu w Goteborgu, Centrum Astronomiczne im. M. Kopernika PAN w Warszawie