Autokatalityczne metalizowanie materiałów polimerowych

• Autorzy: Żenkiewicz M. , Moraczewski K. , Rytlewski P.

Warianty tytułu

EN

Autocatalytic metallization of polymeric materials

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Artykuł stanowi przegląd literaturowy dotyczący metalizowania powierzchni tworzyw polimerowych. Przedstawiono główne zalety tego sposobu modyfikacji warstwy wierzchniej polimerów, omówiono proces metalizowania bezprądowego ze szczególnym uwzględnieniem metalizowania autokatalitycznego. Scharakteryzowano rolę i mechanizmy działania składników kąpieli do metalizowania, tj.: reduktorów, związków kompleksowych i stabilizatorów. Omówiono znaczenie stabilności kąpieli galwanicznej i aktywacji warstwy powierzchniowej poddanego metalizowaniu materiału polimerowego. Wskazano kierunki najnowszych badań zmierzających do znalezienia nowych katalizatorów, sposobów ich wprowadzania do materiału polimerowego, a także laserowego ich aktywowania.

EN

This paper constitutes a review of the literature focusing on the metallization of the surfaces of polymeric materials. The main advantages of this method of polymer surface modification has been discussed and a detailed description of the electroless modification procedure with special consideration on the autocatalytic metallization has been presented (Fig. 1). The role and the possible mechanisms of action of metallization bath components such as reducing and complexing agents as well as stabilizers has been explained (Table 1). The importance of maintaining the stability of the galvanization bath and also the activation of the surface layer of the polymeric material to be metalized has been emphasized. (Figs. 2, 3). The general trend of current research work in the direction of developing new catalysts, their methods of introduction into the polymeric materials and laser activation has been indicated.

Słowa kluczowe

PL

materiały polimerowe; powłoki metalowe; metalizowanie autokatalityczne

EN

polymeric materials; metallic films; autocatalytic metallization

• Wydawca: Sieć Badawcza Łukasiewicz – Instytut Chemii Przemysłowej
• Czasopismo: Polimery
• Rocznik: 2011
• Tom: T. 56, nr 7-8
• Strony: 541--548
• Opis fizyczny: Bibliogr. 59 poz.

Twórcy

autor

Żenkiewicz M.

autor

Moraczewski K.

autor

Rytlewski P.

• Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy, Instytut Techniki, Katedra Inżynierii Materiałowej, ul. Chodkiewicza 30, 85-064 Bydgoszcz,

Bibliografia

• [1] Li D., Goodwin K., Yang C.: J. Mater. Sci. 2008, 43, 7121.
• [2] Tang X., Cao M., Bi C., Yan L., Zhang B.: Mater. Lett. 2008, 62, 1089.
• [3] Praca zbiorowa (red. Bagdach S., Sianko U.) „Poradnik galwanotechnika”, WNT, Warszawa 2002.
• [4] Guo R. H., Jiang S. Q., Yuen C. W. M., Ng M. C. F.: Sci. Mater. Electron. 2009, 20, 33.
• [5] Garcia-Gabaldon M., Perez-Herranz V., Garcia-Anton J., Guinon J. L.: J. Appl. Electrochem. 2007, 37, 1145.
• [6] Paunovic M., Schleinger M.: „Fundaments of electrochemical deposition”, Wiley Interscience, Hoboken 2006.
• [7] Kim G. G., Kang J. A., Kim J. H., Kim S. J., Lee N. H., Kim S. J.: Surf. Coat. Technol. 2006, 201, 3761.
• [8] Beil S., Horn H., Windisch A., Hilgers C., Pochner K.: Surf. Coat. Technol. 1999, 116--119, 1195.
• [9] Żenkiewicz M.: „Adhezja i modyfikowanie warstwy wierzchniej tworzyw wielocząsteczkowych”, WNT, Warszawa 2000.
• [10] Sikora R.: „Przetwórstwo tworzyw wielkocząsteczkowych”, Wydawnictwo Edukacyjne Zofii Dobkowskiej, Warszawa 1993.
• [11] „Przetwórstwo tworzyw polimerowych. Podstawy logiczne, formalne i terminologiczne” (red. Sikora R.), Wydawnictwo Politechniki Lubelskiej, Lublin 2006.
• [12] Carraro C., Maboudian R., Magagnin L.: Surf. Sci. Rep. 2007, 62, 499.
• [13] Hari Krishnan K., John S., Srinivasan K. N., Praveen J., Ganesan M., Kavimani P. M.: Metall. Mater. Trans. A 2006, 37, 1917.
• [14] Hryniewicz T.: „Technologia powierzchni i powłok”, Wydawnictwo Politechniki Koszalińskiej, Koszalin 2004.
• [15] Kordas K., Bekesi J., Vajtai R., Nanai L., Leppavuori S., Uusimaki A., Bali K., George T. F., Galbacs G., Ignacz F., Moilanen P.: Appl. Surf. Sci. 2001, 172, 178.
• [16] Kotnarowska D.: „Powłoki ochronne”, Wydawnictwo Politechniki Radomskiej, Radom 2007.
• [17] Hanna F., Abdel Hamid Z., Abdel Aal A.: Mater. Lett. 2003, 58, 104.
• [18] Lin Y., Yen S.: Appl. Surf. Sci. 2001, 178, 116.
• [19] Charbonnier M., Romand M., Harry E., Alami M.: J. Appl. Electrochem. 2001, 31, 57.
• [20] Kupfer H., Hecht G., Ostwald R.: Surf. Coat. Technol. 1999, 112, 379.
• [21] Mai T. T., Schultze J. W., Staikov G.: Electrochim. Acta 2003, 48, 3021.
• [22] Mallory G. O.: „Electroless plating: Fundaments and applications”, Noyes Publications/William Andrew Publications, New York 2002.
• [23] Sung Y., Chou Y. H., Hwu W. H., Fan Y. C., Cheng J. L., Ger M. D.: Mater. Chem. Phys. 2009, 113, 303.
• [24] ShachamDiamand Y., Dubin V., Angyal M.: Thin Solid Films 1995, 262, 93.
• [25] Lee C., Huang Y., Kuo L.: J. Solid State Electrochem. 2007, 11, 639.
• [26] Tracton A. A.: „Coatings technology handbook”, CRC Press, Boca Raton 2006.
• [27] Lim V. W. L., Kang E. T., Neoh K. G.: Synth. Met. 2001, 123, 107.
• [28] Pauliukaite R., Stalnionis G., Jusys Z., Vaskelis A.: J. Appl. Electrochem. 2006, 36, 1261.
• [29] Touir R., Larhzil H., Ebntouhami M., Cherkaoui M., Chassaing E.: J. Appl. Electrochem. 2006, 36, 69.
• [30] Burke L. D., Bruton G. M., Collins J. A.: Electrochim. Acta 1998, 44, 1467.
• [31] Charbonnier M., Romand M., Goepfert Y., Leonard D., Bouadi M.: Surf. Coat. Technol. 2006, 200, 5478.
• [32] Vaskelis A., Juskenas R., Jaciauskiene J.: Electrochim. Acta 1998, 43, 1061.
• [33] Yudina T. F., Pyatachkova T. V., Ershova T. V., Strogaya G. M.: Rus. J. Electrochem. 2001, 37, 741.
• [34] Vaskelis A., Norkus E., Stalnioniene I., Stalnionis G.: Electrochim. Acta 2004, 49, 1613.
• [35] Norkus E., Vaskelis A., Stalnioniene I.: J. Solid State Electrochem. 2000, 4, 337.
• [36] Dai W., Wang W.: Sens. Actuators A 2007, 135, 300.
• [37] Pap A. E., Kordas K., Jantunen H., Haapaniemi E.: Polym. Test. 2003, 22, 657.
• [38] Mu D., Zhu J., Li Z., Ma J.: Met. Finish. 2001, 99, 11.
• [39] Lantasov Y., Palmans R., Maex K.: Microelectron. Eng. 2000, 50, 441.
• [40] Hsu H., Lin K., Lin S., Yeh J.: J. Electrochem. Soc. 2001, 148, C47.
• [41] Aithal R. K., Yenamandra S., Gunasekaran R. A.: Mater. Chem. Phys. 2006, 98, 95.
• [42] Norkus E.: J. Appl. Electrochem. 2000, 30, 1163.
• [43] Li J., Kohl P. A.: Plating Surf. Finish. 2004, 91, 40.
• [44] Oita M., Matsuoka M., Iwakura C.: Electrochim. Acta 1997, 42, 1435.
• [45] Shu J., Grandjean B. P. A., Kaliaguine S.: Ind. Eng. Chem. Res. 1997, 36, 1632.
• [46] Charbonnier M., Romand M., Goepfert Y.: Surf. Coat. Technol. 2006, 200, 5028.
• [47] Chen D., Li Y., Lu Q., Yin J., Zhu Z.: Appl. Surf. Sci. 2005, 246, 167.
• [48] Ma Z. H., Tan K. L., Kang E. T.: Synth. Met. 2000, 114, 17.
• [49] Charbonnier M., Romand M., Goepfert Y., Leonard D., Bessuueille F., Bouadi M.: Thin Solid Films 2006, 515, 1623.
• [50] Bhansali S., Sood D. K.: Thin Solid Films 1995, 270, 489.
• [51] Yu Z. J., Kang E. T., Neoh K. G.: Polymer 2002, 43, 4137.
• [52] Khoperia T. N.: Microelectron. Eng. 2003, 69, 391.
• [53] Charbonnier M., Alami M., Romand M.: J. Electrochem. Soc. 1996, 143, 472.
• [54] Alami M., Charbonnier M., Romand M.: J. Adhes. 1996, 57, 77.
• [55] Charbonnier M., Alami M., Romand M.: J. Appl. Electrochem. 1998, 28, 449.
• [56] Rao Z., Chong E. K., Anderson N. L., Stevens M. G., Driver R., Paulose K. V.: J. Mater. Sci. Lett. 1998, 17, 303.
• [57] Yoon S. S., Kim D. O., Park S. C., Lee Y. K., Chae H. Y., Jung S. B., Nam J. D.: Microelectron. Eng. 2008, 85, 136.
• [58] Moraczewski K., Rytlewski P., Żenkiewicz M.: Zeszyty Naukowe Politechniki Poznańskiej. Budowa Maszyn i Zarządzanie Produkcją 2010, nr 12, 247.
• [59] Zgłosz. Pat. P 390 687 (2010).