Dating of the dune in Kępa Kujawska

• Autorzy: Oczkowski H. L. , Przegiętka K. R. , Lankauf K. R. , Szmańda J.
• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

A dune in Kępa Kujawska is located on the edge of the Toruń Basin. Preliminary studies on the natural thermoluminescence (TL) revealed relative chronology of the dune. The TL profile exposed three stages of the dune formation, which are correlated with three eolian members of dune deposits indicated by sedimentological investigations. The experiments on optical bleaching show that light (sunlight as well as laboratory light) only partially resets natural TL in that material. The high level of residual TL was taken into account in absolute dating of the dune. The TL ages obtained for quartz sand from the upper member are confirmed by radiocarbon dating of soil and burn horizon in proximal part of hte dune. Archaeological remains found in the dune give another evidence for truthfulness of TL dating results. The TL age of the middle member is consistent with conclusions from pollen analysis in the dune and its environments. The formation of this dune was started in the Late Glacial, probably in the Younger Dryas. In this period eolian deposition was stimulated by variable climate conditions. The upper member of the dune is connected with Neolithic and Iron Cultures when anthropogenic activity initiated eolian processes again. During the Atlantic and the Subatlantic periods the dune was rebuilt.

Słowa kluczowe

EN

thermoluminescence; TL dating; dune

• Wydawca: De Gruyter
• Czasopismo: Geochronometria
• Rocznik: 2000
• Tom: Vol. 18
• Strony: 63--68
• Opis fizyczny: Bibliogr. 10 poz., rys. , tab.

Twórcy

autor

Oczkowski H. L.

• Thermoluminescence and Dating Laboratory, Institute of Physics, Nicolas Copernicus University, Grudziądzka 5, PL-87-100 Toruń, Poland

autor

Przegiętka K. R.

• Thermoluminescence and Dating Laboratory, Institute of Physics, Nicolas Copernicus University, Grudziądzka 5, PL-87-100 Toruń, Poland

autor

Lankauf K. R.

• Institute of Geography, Nicolas Copernicus University, Fredry 6/8, PL-87-100 Toruń, Poland

autor

Szmańda J.

• Institute of Geography, Nicolas Copernicus University, Fredry 6/8, PL-87-100 Toruń, Poland

Bibliografia

• 1. Barcicki M. and Jaśkowski B., 1992: Budowa i wiek wydm w Okońsku, Kieleckie. Studia Geograficzne 5:
• 2. Borówka K. R., 1980: Współczesne procesy transportu i sedymentacji piasków eolicznych oraz ich uwarunkowania i skutki na obszarze wydm nadmorskich (Present-day transpot and sedimentation processes of eolian sands -controlling them factors and resulting phenomena on a coastal dune area). PTPN, Prace Kom. Geogr.- Geolog, Vol. XX: 1-126.
• 3. Czerniak L. and Szmyt M., 1990: Z badań nad periodyzacją rozwoju kultury amfor kulistych. In: Cofta-Broniewska A., ed., Kultura amfor kulistych w rejonie Kujaw. Seria Archeologia 36, UAM, Poznań: 53-78.
• 4. Izmaiłow B. and Nalepka D., 1994: Wiek i efektywność najmłodszej fazy rozwoju wydmy w Przerytym Borze na Wysoczyżnie Tarnowskiej (Age and effectiveness of the youngest development phase of the dune in Przeryty Bór of the Tarnów Plateau). In: Vistuliańsko-Holoceńskie Zjawiska i Formy Eolityczne. Stowarzyszenie Geomorfologów Polskich, ed., Poznań: 33-45.
• 5. Jaśkowski B., 1996: Geneza i wiek wydm Gór Świętokrzyskich w świetle datowań 14C i TL (The Genesis and age of the Holly Cross Mountains dunes in the light of ,14C and TL, dating resulls). Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej, Z. 80, Seria Matematyka-Fizyka, Geochronometria 14: 31-46,
• 6. Lankauf K. R., Szmańda J. B., Chruścińska A., Oczkowski H. L. and Przegiętka K. R., 1996: Badania sedymentologiczne i wstępne datowanie metodą termoluminescencji osadów eolicznych i. Kępy Kujawskiej (Sedimentological reaserch and preliminary dating of eolian deposits of, Kępa Kujawska by the means of thermolumincscence method). Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej, Seria Matematyka-Fizyka, Z. 80., Geochronometria 14: 131-145.
• 7. Nowaczyk B., 1986: Wiek wydm, ich cechy granulometryczne i strukturalne a schemat cyrkulacji atmosferycznej w Polsce w późnym vistulianie i holocenie (The age ot dunes, their textural and structural properties against atmospheric circulation pattern of Poland during the Lale Vistulian and Holocene). Seria Geografia 28, UAM.
• 8. Nowaczyk B., 1994: Holoceńskie przeobrażenia wydm w okolicy Osieczy koło Konina (Holocene transformations of dunes uf the Osiecza region near Konin). In: Vistuliańsko-Holoceńskie Zjawiska i Formy Eoliczne. Stowarzyszenie Geomorfologów Polskich, ed., Poznań: 47-55.
• 9. Oczkowski H. L. and Przegiętka K. R., 1998: TL, dating of young aeolian deposits from Kępa Kujawska. Radiation Measurements 29 (3-4): 435-439.
• 10. Prinke D. and Szmyt M., 1990: Pozycja kultury amtor kulistych w procesie zasiedlania Kotliny Toruńsko-Bydgoskiej ln: Cofta-Broniewska A., ed.. Kultura amfor kulistych w rejonie Kujaw. Seria Archeologia 36, UAM: 115-148.