Reconstruction of ice sheet movement from the orientation of linearglacial landforms and glaciotectonic deformations near Kronowo (western Mazury, Poland)

Morawski, W.

Artykuł - szczegóły

Tytuł artykułu

Reconstruction of ice sheet movement from the orientation of linearglacial landforms and glaciotectonic deformations near Kronowo (western Mazury, Poland)

Autorzy

Morawski W.

Treść / Zawartość

Pełne teksty:

Pobierz

Identyfikatory

Warianty tytułu

Języki publikacji

Abstrakty

Ice sheet movement in northeastern Poland is reconstructed from analysis of the spatial orientation of glacial landforms and glaciotectonic deformations. The orientations of both positive and negative glacial landforms (morpholineaments) of the Vistulian Glaciation were analysed. These landforms form 4 sets and follow an original crevasse system (joint net) within the ice sheet, probably resulting from horizontal stress exerted as the ice advanced from the north. Esker deposits have been glaciotectonically deformed to form a compressional fan fold, due to limited movement of the ice sheet prior to deglaciation. This movement caused the ice crevasses to be tightened and cut by strike-slip faults. Movement here was from the NNW, as determined from the orientation of deformations. Thus, the ice-flow direction changed at least by 10° during the last phase of the Vistulian Glaciation. If the ice rotated the northeastern portion of the esker, this change may have amounted to 30°.

Słowa kluczowe

Mazury Vistulian Glaciation ice sheet movement direction morpholineaments glaciotectonic

Wydawca

Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy

Czasopismo

Geological Quarterly

Rocznik

2003

Tom

Vol. 47, No 4

Strony

339–--356

Opis fizyczny

Bibliogr. 63 poz., fot., rys.

Twórcy

autor

Morawski W.

wmor@pgi.waw.pl

Polish GeologicalInstitute, Rakowiecka 4, 00-975 Warszawa, Poland

Bibliografia

1. AARIO R. (1977) — Classification and terminology of morainic landforms in Finland. Boreas, 6 (2): 87-100.
2. ABER J. S., CROOT D. G. and FENTON M. M. (1989) — Glaciotectonic landforms and structures. Kluwer Acad. Publ.
3. ABER J. S. and RUSZCZYŃSKA-SZENAJCH H. (1997) — Origin of Elbląg Upland, northern Poland, and glaciotectonism in the southern Balticregion. Sedimentary Geol., 111: 119-134.
4. BARTKOWSKI T. (1968) — On the essence of glaciotectonics (in Polish with English summary). Prz. Geol., 16 (10): 455-461.
5. BERA. (1987) — Glaciotectonic deformation of glacial landforms and deposits in the Suwalki Lakeland (NE Poland). In: Tills and Glaciotectonics (ed. J. J. M. van der Meer): 135-143. A. A. Balkema. Rotterdam.
6. BER A. (2000) — Pleistocene of north-eastern Poland and neighbouring areas against crystalline and sedimentary basement (in Polish with English summary). Pr. Państw. Inst. Geol., 170.
7. BERGDAHL A. (1953) — Marginal deposits in south-eastern Sweden. With special reference to the oses. Lund studies in Geography, ser. A Phys. Geogr., 4.
8. BOULTON G. S. (1975) — Processes and patterns of subglacial sedimentation: a theoretical approach. In: Ice Ages: Ancient and Modern (eds. A. E. Wright and F. Moseley). Geol. J. Spec. Iss., 6: 7-42.
9. BOULTON G. S. (1996) — Theory of glacial erosion, transport and deposition as a consequence of subglacial sediment deformation. J. Glaciol., 42: 43-62.
10. BRODZIKOWSKI K.(1980) — Glacitectonic-problems in genetic classification of disturbances (in Polish with English summary). III Sympozjum glacitektoniki, Zielona Góra, 33-47.
11. BRODZIKOWSKI K. (1982) — Deformation of unconsolidated sediments in areas glaciated during the Pleistocene with southwest Poland as an example (in Polish with English summary). Acta Univ. Wratisl., 574.
12. BRODZIKOWSKI K. (1987) — The environmental basis of glacitectonism in central Europe (in Polish with English summary). Acta Univ. Wratisl., 934.
13. CROOT D. G. ed. (1988) — Glaciotectonics forms and processes. A. A. Balkema, Rotterdam.
14. DADLEZ R. and JAROSZEWSKI W. (1994) — Tektonika. PWN.
15. DOKTÓR S., GRANICZNY M. and KUCHARSKI R. (1995) — Sprawozdanie z opracowania mapy liniowych elementów strukturalnych Polski w skalach 1:200 000 i 1:500 000 na podstawie kompleksowej analizy komputerowej zdjęć geofizycznych i teledetekcyjnych. Państ. Inst. Geol.
16. GLEN J. W., DONNER J. J. and WEST R. G. (1957) — On the mechanism by which stones in till become oriented. Am. J. Sc., 255.
17. GRANICZNY M. (1989) — Fotolineamenty i ich znaczenie geologiczne. Instr. Met. Bad. Geol., 50.
18. GRIPP K. (1938) — Endmoränen. Comptes Rendus du Congres Inter. De Geogr. IIa. Amsterdam.
19. GRUSZKA B. and MORAWSKI. W.(2003) — Sedymentacja w szczelinie aktywnego i stagnującego lodu. Stanowisko Kronowo. In: Kemy i ozy — stary problem w nowym, sedymentologicznym ujęciu. Teren. Warsz. Sedyment.
20. HART J. K. (1995) — Subglacial erosion, deposition and deformation associated with deformable beds. Prog. Phys. Geogr., 19 (2): 173-191.
21. KARCZEWSKI A. (1963) — Morphology structure and texture of the ground moraine area of west Poland. Poznańskie Tow. Przyj. Nauk, Wydz. Mat.-Przyr., Pr. Kom. Geogr.-Geol., 4 (2).
22. KASPRZAK L. (1985) — The origin of glaciotectonic deformations withinthe push-moraine near Leszno. Bad. Fizjogr. nad Pol. Zach., ser. A,35:63-82.
23. MAJDANOWSKI S. (1947) — Distribution, density and direction of lakechannels of the Polish Lowlands (in Polish with English summary). Prz. Geogr., 21 (1-2): 37-63.
24. MAJDANOWSKI S. (1950) — The problem oflake channels inthe European Plain. Bad. Fizjogr. nad Pol. Zach., 2 (1): 35-122.
25. MAŃKOWSKA A. and SŁOWAŃSKI W. (1968) — Mapa Geologiczna Polski 1:200 000, arkusz Olsztyn. Inst. Geol.
26. MAŃKOWSKA A. and SŁOWAŃSKI W. (1980) — Objaśnienia do Mapy Geologicznej Polski 1:200000, arkusz Olsztyn. Inst. Geol.
27. MARKS L. (1988) — Relation of substrate to the Quaternary palaeorelief and sediments, western Mazury and Warmia (northern Poland). Zesz. Nauk. A.G.H., 1165. Geol. Kwart., 14 (1).
28. MARKS L. (1992) — Osady i formy rzeźby terenu. In: Czwartorzęd (ed. L. Lindner): 53-273. PAE.
29. MARKS L. (2002) — Last glacial maximum in Poland. Quater. Sc. Rev., 21: 103-110.
30. MICHALSKA Z. (1971) — Origin of eskers, as exemplified by eskers of Middle Poland (in Polish with English summary). Stud. Geol. Pol., 36.
31. MORAWSKI W. (1984) —Watermorainic sediments (in Polish with English summary). Pr. Instyt. Geol., 108.
32. MORAWSKI W. (1985) — Pleistocene glacigenic sediments of the watermoranic facies. Quater. Stud., 6: 99-116.
33. MORAWSKIW. (1989) — Watermoranic sediments: originand classification. In: Genetic Classification of Glacigenic Deposits:143-144. A. A. Balkema. Rotterdam.
34. MORAWSKI W. (1999) — Maximum limit of the Vistulian Glaciation in the vicinity of Nidzica, southwestern Mazury Lakeland. Geol. Quart., 43 (1): 61-67.
35. MORAWSKI W. (2000) — Linijne formy polodowcowe, a liniowe elementy strukturalne w rejonie Olsztyna (południowo-zachodnie Mazury). In: Dorobek i pozycja polskiej geomorfologii u progu XXI wieku. V Zjazd Geomorfologów Polskich. Toruń.
36. MORAWSKI W. (2003a) — Szczegółowa Mapa Geologiczna Polski w skali 1:50 000 arkusz Jeziorany. Państ. Inst. Geol.
37. MORAWSKI W. (20036) — Prowincje sedymentacyjne plejstocenu w NE Polsce. In: Plejstocen Kotliny Raciborsko-Oświęcimskiej na tle struktur podłoża czwartorzędu. X Konferencja: Srtratygrafia plejstocenu Polski. Sosnowiec.
38. MORAWSKI W. (in print a) — Struktury glacitektoniczne w rejonie Nidzicy (zachodnie Mazury). Pr. Państ. Instyt. Geol.
39. MORAWSKI W. (in print b) — Stratygrafia i paleogeografia czwartorzędu rejonu Nidzica-Orłowo. Pr. Państ. Inst. Geol.
40. MORAWSKI W. and KENIG K. (1999) — Lithology of the Late Pleistocene sands for stratigraphic and palaeographic correlation in Muszaki area, southwestern Mazury Lakeland. Geol. Quart., 43 (1): 69-78.
41. MOTYL-RAKOWSKA J. and SCHOENEICH K. (1970) — Geology of the southwestern slope of the Masurian anteclise. Acta Geol. Pol., 20 (4): 771-794.
42. NYE J. F. (1973) — Water at the bed of a glacier. Symposium on the Hydrogeology of Glaciers. IAHS Publ., 95: 189-194.
43. PASIERBSKIM. (1984) — The structure of end moraines as one of the indicators of the mode of deglaciation of the last glaciation area in Poland (in Polish with English summary). Rozprawy UMK.
44. PIĄTKOWSKA A. (2003) — Cechsztyńsko-mezozoiczny kompleks strukturalny Kujaw w świetle cyfrowej analizy danych teledetekcyjnych. Instr. Met. Bad. Geol., Państ. Instyt. Geol., 57.
45. PIOTROWSKI J. A. (1987) — Genesis of the Woodstock drumlin field, southern Ontario, Canada. Boreas, 16: 249-265.
46. PIOTROWSKI J. (1999) — Channelized subglacial drainage under soft- bedded ice sheets: evidence from small N-channels in Central European Lowland. Geol. Quater., 43 (2), 153-162.
47. PIWOCKI M. (in print) — Trzeciorzęd rejonu Nidzicy. Pr. Państ. Instyt. Geol.
48. ROTNICKI K. (1960a) — Survey of problems concerning eskers. Czas. Geogr., 31 (2): 191-218.
49. ROTNICKI K. (1960b) — Oz bukowsko-mosinski. Pozn. Tow. Przyj. Nauk, Pr. Kom. Geogr.-Geol., 2 (2)
50. ROTNICKI K. (1972) — Glaciotectonic wrench-falut structure from Jastrzębniki near Kalisz (in Polish with English summary). Pr. Komis. Geogr.-Geol. Pozn. Tow. Przyj. Nauk, 13 (1): 191-210.
51. ROTNICKI K. (1974) — Ogólne podstawy teoretyczne powstawania deformacji glacitektonicznych. I Sympozjum glacitektoniki: 41-59.
52. ROTNICKI K.(1976) — The theoretical basis for andamodel ofthe origin of glaciotectonic deformations. Questiones Geogr., 3: 103-139.
53. ROTNICKI K. (1988) — Methodological basis of dating glaciotectonic deformations (in Polish with English summary). Bad. Fizjogr. nad Pol. Zach. ser. A, 38: 51-81.
54. RÖTHLISBERGER H. (1972) — Water pressure in intra- and subglacial channels. J. Glaciol., 11: 177-203.
55. RUSZCZYŃSKA-SZENAJCH H.(1983) — Słownik tektoniczny cz. XIV. Glacitektonika. Prz. Geol., 31 (8-9): 502-505.
56. RUSZCZYŃSKA-SZENAJCH H. (1998) — Struktury glin lodowcowych jako istotny wskaźnik ich genezy. In: Struktury sedymentacyjne i postsedymentacyjne w osadach czwartorzędowych i ich wartość interpretacyjna (ed. E. Mycielska-Dowgiałło): 13-40. Wydz. Geogr. Stud. Region. UW.
57. RUSZCZYŃSKA-SZENAJCH H. (1999) — Direction of the last ice advance in the Polish Baltic coast recorded by glaciotectonic structures and landforms. Quater. Stud. Pol., Spec. Issue: 195-202.
58. SHAW J. (1977) — Till body morphology and structure related to glacier flow. Boreas, 6 (2): 189-201.
59. STANKOWSKI W.(1975) — Orientation of pebbles expressing the movement of the ice-sheet found in the district of Konin. Bad. Fizjogr. nad Pol. Zach., 28 A: 181-190.
60. Van den MEER J. J. M. ed (1987) — Tills and glaciotectonics. A. A. Balkema, Rotterdam.
61. WASIŁOWSKA K. And ROTNICKI K. (1962) — Ozlubaski. Bad. Fizjogr. nad Pol. Zach., 9: 95-125.
62. WYSOTA W. (1994) — Morphology, internal composition and origin of drumlins in the southeastern part of the Chełmno-Dobrzyń Lakeland, North Poland. Sediment. Geol., 91 (1-4): 345-364.
63. ZIELIŃSKI T. (1992) — Marginal moraines of NE Poland — sediments and depositional conditions (in Polish with English summary). Pr. Nauk. UŚL, 1325.

Typ dokumentu

Bibliografia

Identyfikator YADDA

bwmeta1.element.baztech-article-BAT3-0016-0019