Pleistocene river valleys and ice sheet limits in the Southern Mazovian Lowland, central Poland

Żarski, M.

Artykuł - szczegóły

Tytuł artykułu

Pleistocene river valleys and ice sheet limits in the Southern Mazovian Lowland, central Poland

Autorzy

Żarski M.

Treść / Zawartość

Pełne teksty:

Pobierz

Identyfikatory

Warianty tytułu

Języki publikacji

Abstrakty

The buried and present-day Vistula valleys has developed along tectonic linear structures of NW-SE trend. The Vistula river valley and its tributaries essentialy maintained their courses during the Małopolanian, Ferdynandovian, Mazovian and Eemian interglacials. During the Małopolanian, Mazovian, Ferdynandovian interglacials the gradient of the buried Vistula valley was 0.57?, while during the Eemian Interglacial and during deposition of Vistulian terraces and Holocene flood plain deposits it was about 0.34?, due to from tectonic movements. The width of the buried Vistula valley was the greatest during the Eemian Interglacial (15 km) and during the Vistulian (17 km) when strong lateral erosion occurred. The stratigraphy of the Quaternary deposits is based on palynologically documented sites of the Ferdynandovian, Mazovian and Eemian interglacials. This region was covered by ice sheets of the Nidanian, Sanian, Wilgian, Liviecian, Odranian and Wartanian glaciations during eight advances. Liviecian and Wartanian Glaciation maximum limits were determined in the study area. Interstadial fluvial deposits, between the premaximum and maximum stadials of the Odranian Glaciation, were recognised and termed sediments of the Gniewosznian Interstadial. The deposits of the Wartanian Glaciation have been TL dated at 146-203 ka BP and the Odranian at 212-280 ka BP.

Słowa kluczowe

Pleistocene Vistula river valley ice sheet limit glaciation

Wydawca

Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy

Czasopismo

Geological Quarterly

Rocznik

2002

Tom

Vol. 46, No 2

Strony

147--164

Opis fizyczny

Bibliogr. 86 poz., map., rys., tab., wykr.

Twórcy

autor

Żarski M.

Polish Geological Institute, Rakowiecka 4, PL-00-975 Warszawa, mzar@pgi.waw.pl

Bibliografia

1. BARANIECKA M. D. (1975a) - The Ponurzyca sequence and its implications for the origin and age of the Mazovia preglacial (in Polish with English summary). Kwart. Geol., 19 (3): 651-662.
2. BARANIECKA M. D. (1975b) - Quaternary tectonic phases in central part of the Polish Lowlands. I Kraj. Symp. „Współczesne i neotektonicze ruchy skorupy ziemskiej w Polsce”, 1: 186-195. Warszawa.
3. BARANIECKA M. D. (1976) - Objaśnienia do Szczegółowej Mapy Geologicznej Polski 1:50 000, ark. Otwock. Państw. Inst. Geol. Warszawa.
4. BARANIECKA M. D. (1981) - The Małopolska, Kujawska and Mazowiecka phases treated as tectonic phases in Quaternary of Poland (in Polish with English summary). III Kraj. Symp. „Współczesne i neotektoniczne ruchy skorupy ziemskiej w Polsce”, 4: 183-193. Wrocław.
5. BARANIECKA M. D. (1990) - Revision proposals of the Quaternary stratigraphy for the Detailed Geological Map of Poland 1:50 000 in the light of main stratigraphy survey results in the recent 20 years (in Polish with English summary). Kwart. Geol., 34 (1): 149-164.
6. BARANIECKA M. D. (1991) - Section Różce against main sections of preglacial deposits in southern Mazowsze (in Polish with English summary). Prz. Geol., 39 (5-6): 254-257.
7. BARANIECKA M. D. and KONECKA-BETLEY K. (1987) - Fluvial sediments of the Vistulian and Holocene in the Warsaw Basin. Geogr. Stud., Spec. Issue, 4: 151-170.
8. BAŻYŃSKI J., DOKTÓR S. and GRANICZNY M. (1984) - Mapa Fotogeologiczna Polski 1:1 000 000. Państw. Inst. Geol. Warszawa.
9. BOWEN D. Q., RICHMOND G. M., FULLERTON D. S., ŠIBRAVA V., FULTON R. J. and VELICHKO V. V. (1986) - Correlation of Quaternary glaciations in the Northern Hemisphere. In: Quaternary glaciations in the Northern Hemisphere (eds. V . Šibrava et al.). Quater. Sci. Rev., 5: 509-510.
10. BUTRYM J. (1987) - Wyniki datowań TL próbek osadów czwartorzędowych z ark. Dęblin Szczegółowej Mapy Geologicznej Polski 1:50 000. Centr. Arch. Geol. Państw. Inst. Geol. Warszawa.
11. BUTRYM J. (1992) - Wyniki datowań TL próbek osadów czwartorzędowych z ark. Kozienice Szczegółowej Mapy Geologicznej Polski 1:50 000. Centr. Arch. Geol. Państw. Inst. Geol. Warszawa.
12. DYAKOWSKA J. (1956) - Pleistocene profile from Wylezin (in Polish with English summary). Biul. Inst. Geol., 100: 193-214.
13. FEDOROWICZ S. F. and OLSZAK O. (1993, 1994, 1995) - Wyniki badań wieku bewzględnego metodą TL próbek z ark. Puławy. Centr. Arch. Geol. Państw. Inst. Geol. Warszawa.
14. GRANICZNY M., DOKTÓR S. and KUCHARSKI R. (1995) - Sprawozdanie z opracowania mapy liniowych elementów strukturalnych Polski w skalach 1:200 000 i 1:500 000 na podstawie kompleksowej analizy komputerowej zdjęć geofizycznych i teledetekcyjnych. Centr. Arch. Geol. Państw. Inst. Geol. Warszawa.
15. GRONKOWSKA B. (1988) - Badania petrograficzno-litologiczne osadów czwartorzędowych z ark. Dęblin Szczegółowej Mapy Geologicznej Polski 1:50 000. Centr. Arch. Geol. Państw. Inst. Geol. Warszawa.
16. GRONKOWSKA B. (1996) - Badania petrograficzno-litologiczne osadów czwartorzedowych z ark. Puławy Szczegółowej Mapy Geologicznej Polski 1:50 000. Centr. Arch. Geol. Państw. Inst. Geol. Warszawa.
17. GRONKOWSKA B. (1997) - Badania petrograficzno-litologiczne próbek z ark. Kozienice Szczegółowej Mapy Geologicznej Polski 1:50 000. Centr. Arch. Geol. Państw. Inst. Geol. Warszawa.
18. JANCZYK-KOPIKOWA Z. (1975) - Flora of the Mazovian Interglacial at Ferdynandów (in Polish with English summary). Biul. Inst. Geol., 290 : 5-84.
19. JANCZYK-KOPIKOWA Z. (1987) - Orzeczenie dotyczące próbek z wiercenia Kletnia Stara, ark Dęblin. Centr. Arch. Geol. Państw. Inst. Geol. Warszawa.
20. JANCZYK-KOPIKOWA Z., MOJSKI J. E. and RZECHOWSKI J. (1981) – Position of the Ferdynandów Interglacial, Middle Poland, in the Quaternary stratigraphy of the European Plain. Biul. Inst. Geol., 335: 65-79.
21. JANCZYK-KOPIKOWA Z. and ŻARSKI M. (1995) - The Ferdynandów Interglacial at Stanisławice near Kozienice (Central Poland). Acta Palaeobot., 35 (1): 7-13.
22. KONDRACKI J. (1998) - Geografia fizyczna Polski. PWN. Warszawa.
23. KOSMOWSKA-CERANOWICZ B. (1966) - Preglacial sediments in the Middle-Vistula Basin (in Polish with English summary). Pr. Muz. Ziemi, 9: 223-296.
24. KOSMOWSKA-CERANOWICZ B. ( 1976) - The age of deposits from Ceteń and Ponurzyca in the light of mineralogical and petrographic analyses (in Polish with English summary). Kwart. Geol., 20 (3): 627-641.
25. KOSMOWSKA-CERANOWICZ B. ( 1979) - Lithological variability and origin of the Tertiary clastic sediments from some selected areas of north and central Poland in the light of analyses of the transparent heavy minerals. Pr. Muz. Ziemi, 30. Pr. Geol.: 3-63.
26. KRISZTAFOWICZ N. (1896) - Posletreticznyja obrazowanija w okrestnostiach Nowo-Aleksandrii. Zap. Nowo-Aleks. Inst., 9. Warszawa
27. KRUPIŃSKI K. M. (1995) - Orzeczenie dotyczące 31 próbek z otw. Markowola. Centr. Arch. Geol. Państw. Inst. Geol. Warszawa.
28. KRUPIŃSKI M. (1996) - Przemiany klimatyczno-florystyczne w środowisku przyrodniczym środkowego plejstocenu w świetle badań palinologicznych osadów jeziornych i bagiennych z wiercenia Tomaszów koło Puław. Centr. Arch. Geol. Państw. Inst. Geol. Warszawa.
29. LASKOWSKA-WYSOCZAŃSKA W. (1993) - Neotectonic and glacial control of morpho-structural evolution of the boundary zone between the Carpathians and Carpathian foredeep. Ann. Soc. Geol. Pol., 63 (1-3): 119-151.
30. LEWIŃSKI J. (1914) - Utwory deluwialne i ukształtowanie powierzchni przedlodowcowej dorzecza Przemszy. Pr. Tow. Nauk. Warsz., 7.
31. LEWIŃSKI J. (1929) - Dyluwium Polski i Danii. Rocz. Pol. Tow. Geol., 6.
32. LINDNER L., LAMPARSKI Z. and DĄBROWSKI S. (1982) - Rivier valleys of the Mazovian Interglacial in eastern Central Europe. Acta. Geol. Pol., 32 (3-4): 179-190.
33. LINDNER L. and MARKS L. (1995) - Outline of palaeomorphology of Polish territory during the Scandinavian Glaciation. Prz. Geol., 43 (7): 591-594.
34. LINDNER L., MARUSZCZAK H. and WOJTANOWICZ J. (1985) - Extents and chronology of early stadial advances of the Mid-Polish (Saalian) ice sheet between Upper Warta and Bug Riviers (in Polish with English summary). Prz. Geol., 33 (2): 57-64.
35. LINDNER L. and WOJTANOWICZ J. (1997) - Outline of correlation of stratigraphical subdivisions of the Pleistocene in the South Polish Uplands (in Polish with English summary). Prz. Geol., 45 (1): 76-80.
36. LISICKI S. (1997) - Pleistocene of the Mrągowo Lakeland. Geol. Quart., 41 (3): 327-346.
37. MAKOWSKA A. (1968) - Mapa Geologiczna Polski 1:200 000, ark. Radom, wyd. A i B. Inst. Geol. Warszawa.
38. MAKOWSKA A. (1969) - Objaśnienia do Mapy Geologicznej Polski 1:200 000, ark. Radom, wyd. A i B. Inst. Geol. Warszawa.
39. MAKOWSKA A. (1976) - Old Pleistocene organogenous deposits at Ceteń and their connection with the preglacial series of southern Mazovia (in Polish with English summary). Kwart. Geol., 20 (3): 597-624.
40. MARKS L. and POCHOCKA K. (1999 ) - River valleys of the Eemian Interglacial in central Poland. Geol. Quart., 43 (2): 163-167.
41. MOJSKI J. E. (1972) - Mapa Geologiczna Polski 1:200 000, ark. Łuków, wyd. A i B. Inst. Geol. Warszawa.
42. PAZDUR F. M. (1986-1988) - Sprawozdanie nr 72/86, 60/87, 54A/88 z wykonania pomiarów wieku metodą 14C w laboratorium Inst. Fizyki Politech. Śląskiej. Centr. Arch. Geol. Państw. Inst. Geol. Warszawa.
43. PIWOCKI M. (1996) - Korelacyjny schemat wydzieleń litostratygraficznych neogenu Polski niżowej i krajów sąsiednich. In: Budowa Geologiczna Polski (eds. Malinowska and M. Piwocki). III, Neogen: 519.
44. PIWOCKI M. and ZIEMBIŃSKA-TWORZYDŁO M. (1995) - Lithostratigraphy and spore-pollen zones in the Neogene of Polish Lowland. Prz. Geol., 43 (11): 916-927.
45. PIWOCKI M. and ZIEMBIŃSKA-TWORZYDŁO M. (1997) - Neogene of the Polish Lowlands - lithostratigraphy and pollen-spore zones. Geol. Quart., 41 (1): 21-40.
46. POŻARYSKI W. (1953) - The Pleistocene in the Vistula gap across the Southern Uplands (in Polish with English summary). Inst. Geol. Warszawa.
47. POŻARYSKI W. (1955) - Osady rzeczne w przełomie Wisły przez Wyżyny Południowe. Inst. Geol. Warszawa.
48. POŻARYSKI W. and KALICKI T. (1995) - Evolution of the gap section of the Vistula valley in the Late Glacial and Holocene. Geogr. Stud., Spec. Issue, 8: 111-137.
49. POŻARYSKI W., MARUSZCZAK H. and LINDNER L. (1994a) - Development of the Pleistocene valley of the Middle Vistula River, considering especially its gap in the South Polish Uplands (in Polish with English summary). Prz. Geol., 42 (7): 523-531.
50. POŻARYSKI W., MARUSZCZAK H. and LINDNER L. (1994b) - Chronostratigraphy of the Pleistocene deposits and evolution of the Middle Vistula River Valley with particular attention to the gap trought the South Polish Uplands. Pr. Państw. Inst. Geol., 148: 1-58.
51. POŻARYSKI W., MARUSZCZAK H. and LINDNER L. (1999) - Late Quaternary river terraces and deluvial deposits in the Middle Vistula valley (Central Poland). Prz. Geol., 47 (9): 808-812.
52. PRUSZEK K. and FERT Z. (1986) - Badania litologiczno-petrograficzne osadów czwartorzędowych (opracowanie specjalne) dla SMGP w skali 1:50 000, ark. Łaskarzew. Centr. Arch. Geol. Państw. Inst. Geol. Warszawa.
53. RÓŻYCKI S. Z. (1972) - Plejstocen Polski Środkowej. PWN. Warszawa. RUSZCZYŃSKA-SZENAJCH H. (1976) - Glacitectonic depressions and glacial rafts in mid-eastern Poland. Stud. Geol. Pol., 50.
54. RÜHLE E. (1968) - The profile of Quaternary sediments at Wylezin, north of Dęblin (in Polish with English summary). Rocz. Pol. Tow. Geol., 38 (4): 531-542.
55. RZECHOWSKI J. (1977) - Main lithotypes of tills in the Central Polish area. Biul. Inst. Geol., 305: 31-43.
56. RZECHOWSKI J. (1990) - Interglacjał ferdynandowski w profilu stratotypowym. In: Regionalne profile reperowe osadów interglacjalnych i glacjalnych. Centr. Arch. Geol. Państw. Inst. Geol. Warszawa.
57. RZECHOWSKI J. (1996a) - The Early Middle Pleistocene in Europe. The Ferdynandovian Interglacial and its stratigraphical position in the Middle Pleistocene of Europe: 279-293. Balkema. Rotterdam.
58. RZECHOWSKI J. (1996b) - The Ferdynandovian Interglacial in the stratotype profile at Ferdynandów southeastern Mazowsze (in Polish with English summary). Biul. Państw. Inst. Geol., 373: 161-171.
59. SAMSONOWICZ J. (1922) - Zastoiska lodowcowe nad górną i środkową Wisłą. Spraw. Państw. Inst. Geol., 1 (4-6): 8-9.
60. SARNACKA Z. (1978) - Pleistocene deposits in the area of the Vistula valley between Magnuszew and Góra Kalwaria (in Polish with English summary). Biul. Inst. Geol., 300: 143-195.
61. SARNACKA Z. (1982) - Stratigraphy and lithologic description of Quaternary sediments in the Vistula valley area to the south of Warsaw (in Polish with English summary). Biul. Inst. Geol., 337: 143-195.
62. SARNACKA Z. (1986) - Szczegółowa Mapa Geologiczna Polski 1:50 000, ark. Łaskarzew. Państw. Inst. Geol. Warszawa.
63. SARNACKA Z. (1987) - Evolution of the Vistula river valley between the outlers of Radomka and Świder riviers of the Late Glacial and Holocene. Geogr. Stud., Spec. Issue, 4: 131-150.
64. SARNACKA Z. (1990) - Objaśnienia do Szczegółowej Mapy Geologicznej Polski 1:50 000, ark. Łaskarzew. Państw. Inst. Geol. Warszawa.
65. SARNACKA Z. and KRYSOWSKA-IWASZKIEWICZ M. (1974) - Eopleistocene sediments of the Magnuszew area in Southern Mazowsze (in Polish with English summary). Biul. Inst. Geol., 268: 165-187.
66. SAWICKI L. (1925) - Przełom Wisły przez Średniogórze Polski. Pr. Inst. Geogr. UJ., 4.
67. SIEMIERADZKI J. and DUNIKOWSKI E. ( 1891) - Szkic geologiczny Królewstwa Polskiego, Galicji i Krajów Przyległych. Pam. Fizjogr., 11.
68. SŁODKOWSKA B. (1986) - Wyniki badań palinologicznych 13 próbek osadów trzeciorzędowych z profilu Grądki, ark. Kozienice. Centr. Arch. Geol. Państw. Inst. Geol. Warszawa.
69. SŁODKOWSKA B. (1987) - Wyniki analizy sporowo-pyłkowej i fitoplanktonowej 7 próbek osadów trzeciorzędowych z ark. Dęblin. Centr. Arch. Geol. Państw. Inst. Geol. Warszawa.
70. SŁODKOWSKA B. (1988) - Wyniki badań palinologicznych 16 próbek osadów trzeciorzędowych z profilu Moszczanka oraz 1 próbki z wiercenia Kazimierzyn. Centr. Arch. Geol. Państw. Inst. Geol. Warszawa.
71. SŁODKOWSKA B. (1992) - Wyniki badań palinologicznych próbek osadów trzeciorzędowych z profilu na ark. Kozienice Szczegółowej Mapy Geologicznej Polski w skali 1:50 000. Centr. Arch. Geol. Państw. Inst. Geol. Warszawa.
72. SŁODKOWSKA B. (1996) - Wyniki badań palinologicznych osadów trzeciorzędowych z profili Kajetanów, Sarnów, Stare Ławeczko, Hamajdówka, Łaguszow, ark. Puławy. Centr. Arch. Geol. Państw. Inst. Geol. Warszawa.
73. SŁODKOWSKA B. and ŻARSKI M. (1991) - Basement of the Quaternary deposits near Ryki and Dęblin (in Polish with English summary). Prz. Geol., 39 (11-12): 514-520.
74. WINTER H. (1997) - Późnotrzeciorzędowa i wczesnoplejstoceńskia flora pónocno-wschodniej i środkowej Polski i jej znaczenie dla palinostratygrafii. Centr. Arch. Geol. Państw. Inst. Geol. Warszawa.
75. ŻARSKI M. (1989a) - Szczegółowa Mapa Geologiczna Polski 1:50 000, ark. Dęblin. Państw. Inst. Geol. Warszawa.
76. ŻARSKI M. (1989b) - A new locality of Eemian Interglacial deposits near Dęblin (in Polish with English summary). Kwart. Geol., 33 (2): 269-275.
77. ŻARSKI M. (1990a) - Result of absolute age dating with TL method from deposits of the Warta glacial stage in vicinity of Dęblin (in Polish). Prz. Geol., 38 (11): 506-508.
78. ŻARSKI M. (1990b) - The new locality of fossils soils at Stężyca against the geological structure (in Polish with English summary). Kwart. Geol., 34 (3): 503-510.
79. ŻARSKI M. (1993a) - Objaśnienia do Szczegółowej Mapy Geologicznej Polski 1:50 000, ark. Dęblin. Państw. Inst. Geol. Warszawa.
80. ŻARSKI M. (1993b) - Extent of the Warta Glaciation in the north foreland of the Lublin Upland near Dęblin (in Polish with English summary). Acta Geogr. Lodz., 65: 279-286.
81. ŻARSKI M. (1994) - Extent of the Liwiec (Wieprz) Glaciation of the Middle Wisła River Valley (Central Poland) in light of age determination with the use of TL method (in Polish with English summary). Prz. Geol., 42 (4): 285-286.
82. ŻARSKI M. (1996) - Szczegółowa Mapa Geologiczna Polski 1:50 000, ark. Kozienice wraz z objaśnieniami. Państw. Inst. Geol. Warszawa.
83. ŻARSKI M. (1998) - Szczegółowa Mapa Geologiczna Polski 1:50 000, ark. Puławy wraz z objaśnieniami. Państw. Inst. Geol. Warszawa.
84. ŻARSKI M. (2000) - Czwartorzęd okolic Kozienic, Dęblina i Puław. Unpublished Ph. D. thesis. Centr. Arch. Geol. Państw. Inst. Geol. Warszawa.
85. ŻARSKI M., JAKUBOWSKI G. and GAWOR-BIEDOWA E. (1998) - The first Polish find of a Lower Paleocene Crocodile Thoracosaurus Leidy (1852) - geological and palaeontological description. Geol. Quart., 42 (2): 141-154.
86. ŻELICHOWSKI A. M. and KOZŁOWSKI S. (1983) - Atlas Geologiczno-Surowcowy Obszaru Lubelskiego. Inst. Geol. Warszawa.

Typ dokumentu

Bibliografia

Identyfikator YADDA

bwmeta1.element.baztech-article-BAT3-0013-0027