PL EN


Preferencje help
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników
Tytuł artykułu

Neoproterozoic flood basalts of the upper beds of the Volhynian Series (East European Craton)

Treść / Zawartość
Identyfikatory
Warianty tytułu
Języki publikacji
EN
Abstrakty
EN
The effusive rocks of the Ratno Beds of the Volhynian Series known from the western slope of the Ukrainian Shield are represented by lower Vendian flood basalts whose normative composition is that of quartz tholeiites. These are plagioclase-pyroxene basalts displaying intergranular, intersertal, doleritic, ophitic and amygdaloidal textures; they range from aphanitic to medium-grained and contain about 7 vol. % of palagonite - an altered glass with a high iron and considerable magnesium content. The range in composition of plagioclases (andesine-bytownite) and clinopyroxenes (augite-ferropigeonite) suggests that the Ratno Beds basalts formed by fractional crystallisation of a parent magma. Residual magma underwent liquation, producing a separate acid glass (69-73 wt. % of SiO2) phase within a basic one considerably poorer in SiO2 but rich in iron and magnesium. The Ratno Beds basalts are relatively rich in silica, iron, titanium and vanadium as well as in REE and LREE in particular but poor in Ni, Co and Cr. Normative composition, geochemical characteristics and tectonic position suggest classification as continental quartz tholeiites. Hydrothermal solutions are responsible for rich native copper mineralisation in basalts of certain parts of Volhynia (Ivance and Policy). The Vendian volcanism of the Volhynian Series lithologically correlated with the Sławatycze Series of eastern Poland, can be related to continental rifting accompanying the breakup of Rodinia, with crustal fractures mainly running concordantly with the suture zone between Fennoscandia and Sarmatia, thus almost perpendicular to the Tornquist rift; other fracture trends may also have controlled Vendian volcanism.
Rocznik
Strony
37--58
Opis fizyczny
Bibliogr. 57 poz., fot., rys., tab., wykr.
Twórcy
  • Institute of Geochemistry, Mineralogy and Petrology, Warsaw University, Al. Żwirki i Wigury 93, PL-02-089 Warsaw, Poland
  • Institute of Geological Sciences, Polish Academy of Sciences, Twarda 51/55, PL-00-818 Warsaw, Poland
  • Geology Department, Ivan Franko University of Lviv, Grushevskogo 4, 290005 Lviv, Ukraine
Bibliografia
  • 1. ALENKO V. P., POLKUNOV V. F., POMIANOVSKAYA G. M., FILSHTYNSKIY L. E., SYENKOVSKIY Yu. M., CYGELNIUK P. D., ZNAMENSKAYA T. A., SHULGA V. F., JACENKO G. M., CHEBANENKO I. I., VELIKANOV V. A., VERKHOVCEV V. G., VYSHNYAKOV J. B., VLASOV B. J., VOLOVNIK B. Ya., DULUB V., KIRYANOV V. V., KURYNCHUK L. V., MEDVEDEV A. P. and MARKOVSKIY V. A. (1990) - Geotektonika Volhyno-Podoli. Naukova Dumka. Kiev.
  • 2. AREŃ B. and LENDZION K. (1978) - Charakterystyka stratygraficzno-litologiczna wendu i kambru dolnego. Pr. Inst. Geol., 90: 7-51.
  • 3. BAKUN-CZUBAROW N., BIAŁOWOLSKA A. and FEDORYSHYN Y . I. (2000) - Petrology, geochemistry,and geotectonic setting of the Precambrian basalts of Volhyn. Abstracts volume of Joint Meeting of EUROPROBE (TESZ) and PACE Projects: 4-5. September 16-23, 2000. Zakopane /Holy Cross Mountains, Poland.
  • 4. BIELAŃSKI A. (1994) - Podstawy chemii nieorganicznej. 3. Wyd. Nauk. PWN.
  • 5. BIRYULEV A. J. (1969) - Rasprostranennost produktov vendskogo vulkanizma v yugo - zapadnoi chasti Russkoi platformy. Dokl. AN SSSR. Ser. Geol., 189 (2): 366-368.
  • 6. BOGDANOVA S.V. (1999) - The Palaeoproterozoic terrane pattern in the western part of the East European Craton. Between EUROBRIDGE and TESZ, Seventh EUROBRIDGE Workshop: 11-12. May 26-30 1999. Szelment, Poland.
  • 7. BOGDANOWA S. V. (2000) - Palaeoproterozoic Accretion of Sarmatia and Fennoscandia. EUROPROBE News, 13: 7-9.
  • 8. BOGDANOVA S. V. and GORBATSCHEV R. (1997) - Major crustal boundaries of the East European Craton cut by the TESZ. Terra Nostra, 97 (11): 24-28.
  • 9. BOHDANOWICZ K. (1932) - Złoża miedzi rodzimej i złoża miedzi w Mydzku w szczególności. Prz. Górniczo-Hutniczy, 24.
  • 10. CAMPBELL J. H. (1998) - The mantles chemical structure: insights from the melting products of mantle plumes. In: The Earth's Mantle: Composition, Structure and Evolution (ed. I. Jackson): 259-310. Cambridge University Press.
  • 11. COMPSTON W., SAMBRIDGE M. S., REINFRANK R. F., MOCZYDŁOWSKA M., VIDAL G. and CLEASSON S. (1995) - Numerical ages of volcanic rocks and the earliest faunal zone within the Late Precambrian of East Poland. J. Geol. Soc., 152 (4): 599-611.
  • 12. DALZIEL I. W. D. (1997) - Neoproterozoic-Paleozoic geography and tectonics: review, hypothesis, environmental speculation. Geol. Soc. Am. Bull., 109 (1): 16-42.
  • 13. DEER W. A., HOWIE R . A. and ZUSSMAN J. (1978) - Rock-forming minerals. 2A. Single chain silicates.
  • 14. EVENSEN N. M., HAMILTON P. J. and O'NIONS R. K. (1978) - Rare-earth abundances in chondritic meteorites. Geochim. Cosmochim. Acta., 42 (8): 1199-1212.
  • 15. GELINAS L., BROOKS C. and TRZCIENSKI W. E. J. (1976) - Archean variolites quenched immiscible liquids. Canad. J. Earth Sc., 13 (2): 210-230.
  • 16. GRADSTEIN F. M. and OGG J. (1996) - A Phanerozoic time scale. Episodes, 19 (1/2).
  • 17. JANCZEWSKI E. W. and SAMSONOWICZ J. (1936) - Sur les relations entre les basaltes et la série sousjacente de tuffites a Janowa Dolina, Volhynie (in Polish). Pos. Nauk. Państw. Inst. Geol., 46: 8-10.
  • 18. JUSKOWIAKOWA M. (1971) - Bazalty wschodniej Polski. Biul. Inst. Geol., 245: 173-253.
  • 19. KAMIEŃSKI M. (1927) - Sur le tuf basaltique des environs de Berestowiec en Volhynie (in Polish). Kosmos, 52: 874-877.
  • 20. KAMIEŃSKI M. (1929) - Sur les basaltes en Volhynie (Pologne) (in Polish). Kosmos, A 54: 675-701.
  • 21. KARPINSKIY A. (1873) - Anamezyt v Europejskoi Rossii. Nauch. Istor. Sbornik Gorn. Inst. Peterburg.
  • 22. KOWALSKI M. (1936) - Résultats d'analyses chimiques de basaltes et roches associées provenant de la Volhynie, dans la recherche de traces de cuivre (in Polish). Pos. Nauk. Państw. Inst. Geol., 44: 22-29.
  • 23. KRAJEWSKI R. (1935) - Traces du cuivre natif a Janowa Dolina en Volhynie. Pos. Nauk. Państw. Inst. Geol., 42: 53-54.
  • 24. LAZARENKO E. K., MATKOWSKIY O. I., VINAR O. M., SHASHKINA V. P. and GNATIV G. M., (1960) - Mineralogiya vyverzhenich kompleksiv Zachidnoi Volhini. Vidvo Lvivskogo universitetu.
  • 25. LE BAS M. J., LE MAÎTRE R. W., STRECKEISEN A. and ZANATTIN B. (1986) - A chemical classification of volcanic rocks based on total alkali-silica diagram. J. Petrol. 27 (3): 745-750.
  • 26. LI Z. X, LI X. H., KINNY P. D. and WANG J. (1999) - The breakup of Rodinia: did it start with a mantle plume beneath South China ? Earth Planet. Sc. Lett., 173: 171-181.
  • 27. MAŁKOWSKI S. (1923) - Sur les basaltes des environs de Berestowiec, de Podłużne et de Polica en Volhynia (in Polish). Pos. Nauk. Państw. Inst. Geol., 5: 18-19.
  • 28. MAŁKOWSKI S. (1926) - Sur la répartition et le mode de gisement des basaltes dans le bassin du Horyń (in Polish). Spraw. Państw. Inst. Geol., 3 (3/4): 493-501.
  • 29. MAŁKOWSKI S. (1929) - Sur la découverte du gisement de cuivre natif a Mydzk, Volhynie (in Polish). Pos. Nauk. Państw. Inst. Geol., 24: 16-17.
  • 30. MAŁKOWSKI S. (1951) - O przejawach wulkanizmu między masywem Wołyńsko-Ukraińskim i wałem Kujawsko-Pomorskim. Acta Geol. Polon., 2: 491-595.
  • 31. MAŁKOWSKI S. and WOJCIECHOWSKI J. (1937) - Compte-rendu des recherches sur les roches cupriferes du bassin de Horyń, Volhynie (in Polish). Pos. Nauk. Państw. Inst. Geol., 48: 50-52.
  • 32. MEYER P. S. and SIGURDSSON H. (1978) - Interstitial acid glass and chlorophaeite in Iceland basalts. Lithos, 11: 231-224.
  • 33. PEARCE J. A. and CANN J. R. (1973) - Tectonic setting of basic volca¬nic rocks determined using trace element analyses. Earth Planet. Sc. Lett., 19: 290-300.
  • 34. PEARCE J. A. and NORRY M. J. (1979) - Petrogenetic implications of Ti, Zr, Y and Nb variations in volcanic rocks. Contr. Mineral. Petrol., 69: 33-47.
  • 35. PEDERSEN A. K. (1979) - Basaltic glass with high-temperature equilibrated immiscible sulphide bodies with native iron from Disko, Central West Greenland. Contr. Miner. Petrol., 69 (4): 397-407.
  • 36. PFAFFIUS S. (1886) - Opis tak zwanego “anamezytu wołyńskiego” znajdującego się k/miasta Równego, w gubernii Wołyńskiej. Pam. Fizjogr., 6.
  • 37. PHARAOH T. C. (1999) - Palaeozoic terranes and their lithospheric boundaries within the Trans-European Suture Zone (TESZ): a review. Tectonophysics, 314: 17-41.
  • 38. PHILPOTTS A. R. (1979) - Silicate liquid immiscibility in tholeitic basalts. J. Petrol., 20: 99-118.
  • 39. PHILPOTTS A. R. (1982) - Compositions of immiscible liquids in volcanic rocks. Contr. Miner. Petrol., 80 (3): 201-218.
  • 40. POPRAWA P., ŠLIAUPA S., STEPHENSON R. and LAZAUSKIENE J. (1999) - Late Vendian-Early Palaeozoic tectonic evolution on the Baltic Basin: regional tectonic implications from subsidence analysis. Tectonophysics, 314: 219-239.
  • 41. POWELL C. MCA., LI Z. X., MC ELHINNY M. W., MEERT J. G. and PARK J. K. (1993) - Palaeomagnetic constraints on timing of the Neoproterozoic breakup of Rodinia and the Cambrian formations of Gondwana. Geology, 21: 889-892.
  • 42. RABOV V. V. (1989) - Likvaciya w prirodnych steklach. Nauka. Novosibirsk.
  • 43. REMANE J., FAURE-MURET A. and ODIN G. S. (2000) - International Stratigraphic Chart. IUGS - International Commision on Stratigraphy.
  • 44. ROGERS J. J. W. (1996) - A history of continents in the past three billion years. J. Geol., 104: 91-107.
  • 45. SAMSONOWICZ J. (1936a) - Die Beziehungen Podoliens und Wolhyniens zum kristallinen Wolhynisch-Ukrainischen Massiv(in Polish with German summary). Kosmos, A 61: 435-473.
  • 46. SAMSONOWICZ J. (1936b) - Compte-rendu des recherches géologiques concernant les terrains permiens sur le Horyń, Volhynie. Pos. Nauk. Państw. Inst. Geol., 44: 13-22.
  • 47. SEMENENKO M. P. (ed.) (1972) - Platformennyye struktury obramleniya Ukrainskogo shchyta i ich metalogenosnost. Naukova Dumka. Kiev.
  • 48. SEMENENKO M. P., SAVCHENKO M. A. and KUSHYN V. I. (1976) - Pripyatskiy val. Naukova Dumka. Kiev.
  • 49. SHERVAIS J. W. (1982) - Ti-V plots and petrogenesis of modern and ophiolitic lavas. Earth Planet. Sc. Lett., 59:101-118.
  • 50. SOBOLEV V. S. (1986) - Petrologiya trappov. Izbrannye trudy. Nauka. Novosybirsk.
  • 51. SOKOLOV B. S. and FEDONKIN M. A. (eds.) (1990) - The Vendian System. Regional Geol., 2. Springer-Verlag. Berlin.
  • 52. SZCZEPANOWSKI W. J. (1977) - Geochemia bazaltów serii wisznickiej wschodniej Polski. Biul. Inst. Geol., 298: 141-208.
  • 53. WERNER C. D. (1984) - Globale Entwiclung des basischen Magmatismus. Z. Geol. Wiss., 12 (5): 536-562.
  • 54. WOJCIECHOWSKI J. (1939) - Bisherige Ergebnisse der Untersuchungen von kupferführenden Gesteinen im Stromgebiet des Horyń, Volhynien. Biul. Państw. Inst. Geol., 14: 1-10.
  • 55. VOLOVNIK B. J. (1971) - Petrologiya i mineralogiya trappovoy formacii Volhyno-Podoli. Avtoreferat dissertacii na poiskanie stepeni kandydata geol. min. nauk. Lvov.
  • 56. VOLOVNIK B. J. (1975) - Trappovaya formaciya Volhyno-Podoli. Tektonika i stratygrafia. Naukova Dumka, 8: 28-33. Kiev.
  • 57. ŻELAŹNIEWICZ A. (1998) - Rodinian-Baltican link of the Neoproterozoic orogen in southern Poland. Acta Univ. Carolinae-Geologica, 42: 509-515.
Typ dokumentu
Bibliografia
Identyfikator YADDA
bwmeta1.element.baztech-article-BAT3-0013-0018
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.