Chronostratigraphy of late pleistocene fluvial deposits in the Wisłok river valley between Rzeszów and Łańcut, south Poland

• Autorzy: Gębica P. , Bluszcz A. , Pazdur A. , Szczepanek K.
• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

This paper presents results of absolute dating of alluvial sedimentary series forming a rendzina terrace (higher floodplain) 7-8 m high above the Wisłok River channel and a sandy terrace 8-10 m high in the Subcarpathian Pradolina section of the Wisłok River valley. The organic mud infilling fossil depressions (palaeochannels?) in the lower part of the rendzina terrace have been dated by the radiocarbon method to more than 38,500 BP. The organic series occurring within the sandy terrace yielded three ages >36,000 BP. Results of palynological analyses carried out on both sites indicate tundra or forest-tundra environments with water-filled depressions at the time of organic sediments deposition. The top of the 8-10 m high sandy terrace is built of fluvial sands and eolian cover sands with dunes in the upper-most part. Their age has been established by means of the OSL method to 11.2š0.9 ka BP. The younger alluvial inset fill is formed of sands and silts with involutions occurring under Holocene muds. They were deposited by a braided river during the Upper Plenivistulian as indicated by two other OSL dates of 22.2š2.2 ka BP and 14.0š1.5 ka BP. Within the rendzina terrace the youngest series of Vistulian age is built with peats and silts, infilling the wide depression at the foots of sandy hillocks, dated to about 11,800 BP.

Słowa kluczowe

EN

alluvial sediments; Wisłok river valley; radiocarbon dating; luminescence dating; Quaternary

• Wydawca: De Gruyter
• Czasopismo: Geochronometria
• Rocznik: 2002
• Tom: Vol. 21
• Strony: 119--128
• Opis fizyczny: Bibliogr. 28 poz., rys. tab.

Twórcy

autor

Gębica P.

• Institute of Geography and Spatial Organisation, Polish Academy of Sciences, św. Jana 22, 31-018 Cracow, Poland

autor

Bluszcz A.

• Silesian University of Technology, Institute of Physics, Department of Radioisotopes, Krzywoustego 2, 44-100 Gliwice, Poland

autor

Pazdur A.

• Silesian University of Technology, Institute of Physics, Department of Radioisotopes, Krzywoustego 2, 44-100 Gliwice, Poland

autor

Szczepanek K.

• Institute of Botany, Jagiellonian University, Lubicz 46, 31-512 Cracow, Poland

Bibliografia

• 1. Czopek S. and Podgórska-Czopek, J., 1995: Osadnictwo pradziejowe w dolinie dolnego Wisłoka (Prehistoric settlement in the lower Wisłok River valley). In: Ruszel K., ed., Wisłok. Rola rzeki w krajobrazie naturalnym i kulturowym regionu. Materiały z Konferencji 7-8 IX 1994, Rzeszów (Wisłok River. The role of the river in natural and cultural landscape of the region. Proceedings of Conference 7-8 IX, Rzeszów): 27-54.
• 2. Eissmann L., 1997: Das quartare Eiszeitalter in Sachsen und Nordostthuringen (Pleistocene glacial periods in Sachsen and Nordostthuringen). Altenburger Naturwissenschaftliche Forschungen 8: 1-98.
• 3. French H. M., 1996: The periglacial environment. Longman, Singapore: 341 pp.
• 4. Friedberg W., 1903: Atlas Geologiczny Galicyi. Tekst do zeszytu 16, arkusze: Rzeszów i Łańcut. Sprawozdania Komisji Fizjograficznej PAU (Geological Atlas of Galicia. Vol. 16: Rzeszów and Łańcut Sheets. Reports of Physiographic Commission).
• 5. Fryberger S. G., Hesp P. and Hastings K., 1992: Aeolian granule ripple deposits, Namibia. Sedimentology 39: 319-331.
• 6. Gradowski J. and Nalepka D., 1985: Stanowiska datowane radiowęglem w Polsce Południowej. Część III – Kotlina Sandomierska (Radiocarbon dated sites in Southern Poland. Part III - Sandomierz Cuphole). Kwartalnik AGH, Geologia 11 (3): 79-92.
• 7. Goździk J., 1998: Struktury sedymentacyjne w eolicznych piaskach pokrywowych w Polsce (Sedimentary structures in aeolian cover sands in Poland). In: Mycielska-Dowgiałło E., ed., Struktury sedymentacyjne i postsedymentacyjne w osadach czwartorzędowych i ich wartość interpretacyjna (Sedimentary and post-sedimentary structure in Quaternary sediments): 167-191.
• 8. Jahn A., 1957: Przyczynki do znajomości teras karpackich (Contribution to the knowledge of the Carpathian terraces). Czasopismo Geograficzne 28 (2): 171-185.
• 9. Jersak J. and Sendobry K., 1991: Vistulian deposits in the Valley of the Bierawka exemplifed by the filling-sand mine in Kotlarnia. In: Jersak J., ed., Less i osady dolinne (Loess and valley sediments). Prace Naukowe UŒ 1107: 92-118.
• 10. Kozarski S., 1991: Paleogeografia Polski w vistulianie (Paleogeography of Poland in Vistulian). In: Starkel L., ed., Geografia Polski. Środowisko Przyrodnicze (Geography of Poland. Natural Environment). PWN, Warszawa: 80-105.
• 11. Laskowska-Wysoczańska W., 1971: Stratygrafia czwartorzędu i paleogeomorfologia Niziny Sandomierskiej i przedgórza Karpat rejonu rzeszowskiego (Quaternary stratigraphy and palaeogeomorphology of the Sandomierz Lowland and the foreland of the Middle Carpathians, Poland). Studia Geologica Polonica 34: 1-109.
• 12. Mamakowa K. and Starkel L., 1974: New data about the profile of Young Quaternary deposits at Brzeźnica in Wisłoka valley, Sandomierz Basin. Studia Geomorphologica Carpatho-Balcanica 8: 47-59.
• 13. Mamakowa K., Starkel L., Boratyn J. and Brud St., 1997: Stratigraphy of the Vistulian alluvial fills in the Wisłoka valley north of Dêbica. Studia Geomorphologica Carpatho-Balcanica 31: 83-99.
• 14. Mol J., 1997: Fluvial response to climate variations. The Last Glaciation in eastern Germany. Thesis Vrije Universiteit Amsterdam, Enschede: 100 pp.
• 15. Nowaczyk B., 1976: Eolian cover sands in Central-West Poland. Questiones Geographicae 3: 57-77.
• 16. Nowaczyk B., 1986: Wiek wydm w Polsce, ich cechy granulometryczne i strukturalne a schemat cyrkulacji atmosferycznej w Polsce w późnym vistulianie i holocenie (The age of dunes, their textural and structural properties against atmospheric circulation pattern of Poland during the Late Vistulian and Holocene). Adam Mickiewicz University Press, Seria Geografia 28: 245 pp.
• 17. Pazdur M.F. and Michczyńska D., 1989: Improvement of the procedure for probabilistic for calibration of radiocarbon dates. Radiocarbon 31: 824-832.
• 18. Schwan J., 1986: The origin of horizontal alternating bedding in Weischelian aeolian sands in northwestern Europe. Sedimentary Geology 49:73-108.
• 19. Starkel L., 1960: Rozwój rzeźby Karpat fliszowych w Holocenie (Development of the Flysh Carpathians relief during the Holocene). Prace Geograficzne IG PAN 22: 1-239.
• 20. Starkel L., 1972: Kotlina Sandomierska (Sandomierska Basin). In: Klimaszewski, ed., Geomorfologia Polski (Geomorphology of Poland), Vol. 1: 138-166.
• 21. Starkel L., 1980: Stratigraphy and chronology of the Vistulian in the Polish Carpathians and in the Subcarpathian basins. Quaternary Studies in Poland 2: 121-135.
• 22. Strzelecka B., 1958: Historyczna dokumentacja niektórych młodszych zmian hydrograficznych na brzegu Karpat. Czasopismo Geograficzne 29(4): 455-472.
• 23. Stuiver M. and Polach H.A., 1977: Reporting of 14C data. Radiocarbon 19: 355-363.
• 24. Stuiver M., Reimer P.J. and Braziunas T.F., 1998: High precision radiocarbon age calibration for terrestrial and marine samples. Radiocarbon 40: 1127-1151.
• 25. Superson J., 1996. Funkcjonowanie systemu fluwialnego wyżynnej części dorzecza Wieprza w zlodowaceniu wisły (Development of the fluvial system of the Wieprz river upland drainage basin in the Vistulian). Rozprawy habilitacyjne 53, Wydawnictwo UMCS, Lublin: 280 pp. 128.
• 26. Szumański A., 1986: Postglacjalna ewolucja i mechanizm transformacji dna doliny Dolnego Sanu (Post Glacial evolution and mechanism of transformation of a floor of a Lower San Valley). Kwartalnik AGH, Geologia 12 (1): 5-84.
• 27. Wójcik A., Malata T. and Szczepanek K., 1999: Problem wieku plejstoceńskich teras piaszczystych w dolinie Sanu przy ujęciu Wisłoka. Stanowisko Grodzisko Nowe (Problem of Pleistocene age of sandy terraces in San valley near Wisłok mouth. Grodisko Nowe site). In: Materiały VI Konferencji “Stratygrafia plejstocenu Polski. Czwartorzęd wschodniej części Kotliny Sandomierskiej”, Czudec 31VIII-4IX 1999 (Proceedings of VI Conference “Stratigraphy of Polish Pleistocene. Quaternary of eastern part of Sandomierz Basin”, Czudec 31 VIII-4IX 1999): 88-89.
• 28. Zimnal Z., 1999: Utwory czwartorzędowe na obszarze Wysoczyzny Kańczuckiej między Rzeszowem a Łańcutem (Quaternary sediments in the Kańczucka Plateau between Rzeszów and Łańcut). In: Materiały VI Konferencji “Stratygrafia plejstocenu Polski. Czwartorzęd wschodniej części Kotliny Sandomierskiej”, Czudec 31VIII-4IX 1999 (Proceedings of VI Conference “Stratigraphy of Polish Pleistocene. Quaternary of eastern part of Sandomierz Basin”, Czudec 31 VIII-4IX 1999): 88-89.