Wpływ promieniowania elektromagnetycznego na organizmy żywe

• Autorzy: Lewicka M. , Dziedziczak-Buczyńska M. , Buczyński A.

Warianty tytułu

EN

Electromagnetic radiation influence on living organisms

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Ogromny rozwój technologiczny, który nastąpił w ostatnim czasie sprawił, że pojawiły się wokół człowieka liczne sztuczne emitery pól elektromagnetycznych o różnej częstotliwości fal. Fakt ten zwrócił uwagę nie tylko naukowców, ale również mediów a w konsekwencji wszystkich ludzi. Promieniowanie elektromagnetyczne jako czynnik środowiskowy oddziałuje na organizmy żywe w sposób wielotorowy. Różnorodne efekty biologiczne i zdrowotne nie zostały jeszcze w pełni poznane. W artykule przedstawiono podstawowe informacje na temat pól elektromagnetycznych oraz efektów biologicznych i zdrowotnych, jakie wywołują.

EN

Huge technological development which has taken place recently, has made numerous artificial emitters of various wave frequency electromagnetic fields appear around us. This fact attracted the attention of not only scientists but also mass media and consequently, all people's attention. Electromagnetic radiation, being an environmental factor, has an impact on living organisms in multiple way. Various biological and health effects are not known completely yet. This article presents some basic information about electromagnetic fields and biological and health effects, caused by them.

Słowa kluczowe

PL

promieniowanie elektromagnetyczne; efekt biologiczny; efekt zdrowotny

EN

electromagnetic radiation; biological effects; health effects

• Wydawca: Polskie Towarzystwo Medycyny i Techniki Hiperbarycznej
• Czasopismo: Polish Hyperbaric Research
• Rocznik: 2008
• Tom: Nr 4(25)
• Strony: 33--41
• Opis fizyczny: Bibliogr. 23 poz.

Twórcy

autor

Lewicka M.

autor

Dziedziczak-Buczyńska M.

autor

Buczyński A.

• Zakład Edukacji Zdrowotnej i Promocji Zdrowia Uniwersytetu Medycznego w Łodzi, Łódź, ul. Żeligowskiego 7/9, tel. [phone],

Bibliografia

• 1. Asanowi T., Rakov A., “The state of health of persons working in electric fields of outdoor 400 and 500 kV switch-yards”; Gin. Tr. Prof. Zabol., 10, 50-52, 1966,
• 2. Baum A., Merisson M., Kaminko K., Mohr U., Löscher W. “A histopathological study on alternation in DMBA-induced mammary carcinogenesis in rats with 50Hz, 100 µT magnetic field exposure”; Carcinogenesis, 16, 19, 1995,
• 3. Beale I., Pearce N., Conroy D., Henning M., Murrell K. “Physiological effects of chronic exposure to 50 Hz magnetic fields in human living near extra-high-voltage transmission lines”; Bioelectromagnetics, 18, 8, 584-594, 1997,
• 4. Bukowicki R., Sanchez A., “Protection against electromagnetic field and radiation at low frequency 50Hz”; International Conference on Electromagnetic Fields and Environment, 2007,
• 5. Buczyński A., Cader A., Pacholski K., Dziedziczak-Buczyńska M., Jerominko A.: “The effect of electromagnetic field occouring in vehicles on reactive oxygen species (ROS) generation in blond platelets”; Polish Jurnal of Enviromental Studies, Vol. 15, No. 2B, Part IV, 2006,
• 6. Canseven AG, Coskun S., Sevhan N. “Effects of various extremely low frequency magnetic fields on the free radical processes, natural antioxidant system and respiratory burst system activities in the heart and liver tissues”; Indian J. Biochem. Biophys, (5):326-31, 2008,
• 7. Chang S.K., Choi J.S., Gil H.W., Yang J.O., Lee E.Y., Jeon Y.S., Lee Z.W., Lee M., Hong M.Y., Ho Son T. i inni. “Genotoxicity evaluation of electromagnetic fields generated by 835-MHz mobile phone frequency band”; Eur J Cancer Prev,14(2):175-9, 2005,
• 8. Diem E., Schwarz C., Adlkofer F., Jahn O., Rudiger H. “Non-thermal DNA breakage by mobile-phone radiation (1800 MHz) in human fibroblasts and In transformed GFSH-R17 rat granulosa cells in vitro”; Mutat Res., 583(2):178-183, 2005,
• 9. Jankowski W., Henrykowska G., Dziedziczak-Buczyńska M., Pacholski K., Buczyński A., „Aktywność enzymatyczna katalizy oraz stężenie dialdehydu malonowego (TBARS) w krwinkach płytkowych eksponowanych na promieniowanie elektromagnetyczne o różnym kształcie”, Polish Hyperbaric Research, nr 2 (23), 15-24, 2008,
• 10. Jankowski W., Henrykowska G., Śmigielski J., Pacholski K., Dziedziczak-Buczyńska M., Kałka K., Buczyński A. „Wpływ kształtu pola elektromagnetycznego na wybrane parametry metabolizmu tlenowego krwinek płytkowych – badania in vitro”, Pol. Merk. Lek., XXIV, 144, 529-532, 2008,
• 11. Karwowski A., „Ochrona ludzi i środowiska przed promieniowaniem urządzeń radiokomunikacji ruchomej – stan prac normalizacyjnych”, Przegląd Telekomunikacyjny, rocznik LXXVIII, nr 6/2005,
• 12. Merzenich H, Schmiedel S, Bennack S, Brüggemeyer H, Philipp J, Blettner M, Schüz J. „Childhood leukemia in relation to radio frequency electromagnetic fields in the vicinity of TV and radio broadcast transmitters”; Am. J. Epidemiol., 168(10): 1169-78, 2008,
• 13. Mosińska F., Wira A., „Reakcje społeczne na ryzyko związane z wpływem pola elektromagnetycznego na zdrowie”; ISE.pl 2001,
• 14. Nordensen I., Mild KH., Andersson G., Sandstrom M. “Chromosomal abberrations in human amniotic cells after intermittent exposure to fifty hertz magnetic fields”; Bioelectromagnetics,15, 293, 1994,
• 15. Olsen J., Nielsen A., Schulgen G. “Residence nar. high voltage facilities and risk of cancer in children”; Br. Med. J., 307, 891-894, 1993,
• 16. Park R.M., Schulte P.A., Bowman J.D., Walker J.T., Bondy S.C., Yost M.G. i wsp. “Potential risks for neurodegenerative diseases”; Am. J. Ind. Med., 48(1):63-77, 2005,
• 17. Qiu C., Fratigilioni L., Karp A., Winblad B., Bellander T. “Occupational exposure to electromagnetic fields and risk of Alzheimer’s disease”; Epidemiology, 15(6):687-694, 2004,
• 18. Savitz D., Checkoway H., Loomis D. “Magnetic field exposure and neurodegenerative disease mortality among electric utility workers”; Epidemiology, 9(4), 398-404, 1998,
• 19. Savitz D., Liao D., Sastre A., Kleckner R., Kavet R. “Magnetic field exposure and cardiovascular disease mortality among electric utility workers”; Am. J. Epidemiol., 149(2), 135-142, 1999,
• 20. Schuz J., Ahlbom A., “Exposure to electromagnetic fields and the risk of childhood leukaemia: a review”; Radiat. Prot. Dosimetry, 132(2), 202-211, 2008,
• 21. Stopczyk D., Gnitecki W., Buczyński A., Markuszewski L., Buczyński J. „Zmiany aktywności dysmutazy ponadtlenkowej (SOD-1) oraz stężenia dialdehydu malonowego w krwinkach płytkowych poddanych działaniu promieniowania elektromagnetycznego wysokiej częstotliwości generowanego przez telefon komórkowy – badania in vitro”; Medycyna Pr., 53, 4, 311-314, 2002,
• 22. Śliwińska-Kowalska M. „Ekspozycja środowiskowa na pola elektromagnetyczne a ryzyko rozwoju chorób nowotworowych”; Medycyna Pr., 50(6) 581-591, 1999,
• 23. Wertheimer N., Leeper E., “Electrical wiring configurations and childhood cancer”; Am. J. Epidemiol., 109, 273-284, 1979,