O prezentacji kartograficznej wyników badań map poznawczych

• Autorzy: Gendźwiłł A.

Warianty tytułu

EN

On cartographic presentation of the results of research of cognitive maps

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Autor omawia metody prezentacji kartograficznej, stosowane najczęściej do ilustracji wyników badania map poznawczych, tzn. poznawczych reprezentacji przestrzeni. W artykule zostały wyróżnione i opisane dwa nurty badań: strukturalny, wywodzący się z badań strukturyzacji przestrzeni K. Lyncha i ewaluatywny, wywodzący się z badań preferencji przestrzennych P. Goulda. Zostały także omówione najważniejsze problemy metodologiczne każdego z tych nurtów, związane z prezentacją kartograficzną wyników badań.

EN

Results of the research of cognitive maps require appropriate cartographic presentation. Cognitive maps are cognitive presentations of space, parts of long-term memory which during research are expressed e.g. in the form of distance estimation, localization assessment or sketch maps. Aggregated data from such research is presented in various graphic forms: diagrammatic or cartographic. The article presents two currents of research of cognitive maps: structural and evaluative. The first originates from K. Lynch's The image of the city (1960) and focuses on acquisition of the information which is vital for the researched group (through determining the frequency of particular elements on cognitive maps) and perception of mutual links of those elements (by analyzing the perception of distance and shape distortion). The second current comes from P. Gould's On mental maps (1966) and concentrates on the research of evaluation of space fragments by a certain group, mostly the users of the particular space. As examples of structural mapping the article presents Lynch maps created using the quantitative signatures method, maps of dispersed locations and maps of location errors. Evaluative mapping is represented by maps of area ranging done with the choropleth method, maps of preference areas done with isoline method and psychocartography maps. In the section devoted to methodology the author stresses how the characteristics of particular research methods affect the presentation of research results. Validity and reliability of measurement, the issue of spatial scale and the question of sampling are all discussed.

Słowa kluczowe

PL

mapy poznawcze; mapy mentalne; percepcja przestrzeni; wartościowanie przestrzeni; psychokartografia

EN

cognitive maps; mental maps; spatial perception; evaluation of space; psychocartography

• Wydawca: Polskie Towarzystwo Geograficzne. Oddział Kartograficzny
• Czasopismo: Polski Przegląd Kartograficzny
• Rocznik: 2009
• Tom: T. 41, nr 2
• Strony: 115--127
• Opis fizyczny: Bibliogr. 26 poz.

Twórcy

autor

Gendźwiłł A.

• Instytut Geografii Społeczno-Ekonomicznej i Gospodarki Przestrzennej,

Bibliografia

• BartnickaM., 1989, Wyobrażenia przestrzeni miejskiej Warszawy. Studium geografii percepcji. „Dokum. Geogr." Z. 2.
• Bell P.A., Greene T.C., Fisher J.D., Baum A., 2004, Psychologia środowiskowa. Gdańsk: GWP.
• Blades M., 1990, The reliability of data collected from sketch maps. „J. of Erwironmental Psychology" Vol. 10, s. 327-339.
• Domański B., Libura H., 1986, Geograficzne badania wyobrażeń, postaw i preferencji. „Przegl. Geogr." T. 58, s. 143-164.
• Foland A., 2006, Psychokartografia - metoda badania przestrzeni miejskiej. W: T. Duda i inni (red.), Dynamika przestrzeni miejskiej. Warszawa-Poznań: Wydawn. Poznańskie, s. 107-119.
• Foland A., 2007, Psychocartography. Poster zaprezentowany podczas 10 European Congress of Psychology, 3-6 July, Prague.
• Gendźwiłł A., 2005, Percepcja przestrzeni centrum Białegostoku - analiza wyobrażeń mieszkańców. W: J. Górecki (red.), Przestrzeń społeczno-ekonomiczna Europy Środkowej i Wschodniej, Kraków: Koło Geografów Uniwersytetu Jagiellońskiego, s. 57-66.
• Gendźwiłł A., 2006, Geograficzne badania map poznawczych przestrzeni miejskiej. W: T. Duda i inni (red.), Dynamika przestrzeni miejskiej. Warszawa-Poznań: Wydawn. Poznańskie, s. 95-106.
• Golledge R.G., 1976, Methods and methodological issues in environmental cognition research. W: G.T Moore, R.G. Golledge (red.), Environmental Knowing. Stroudsburg: Dowden, Hutchinson and Ross, s. 300-313.
• Gould P, 1966, On mental maps. Ann Arbor: University of Michigan.
• Kitchin R., 1994, Cognitive maps: what are they and why study them? „J. of Environmental Psychology Vol. 14, s. 1-19.
• Kitchin R., 1996, Methodological convergence in cognitive mapping research: Investigating configurational knowledge. „J. of Environmental Psychology Vol. 16, s. 163-185.
• Kitchin R., Blades M., 2002, The cognition of geographic space. London, New York: L.B.Tauris Publishers.
• Lewicka M., 2004, Ewaluatywna mapa Warszawy: Warszawa na tle innych miast. W: J. Grzelak, T. Zarycki (red.), Społeczna mapa Warszawy. Interdyscyplinarne studium metropolii warszawskiej. Warszawa: Scholar, s. 316-336.
• Lewicka M., Foland A., 2005, Ukraina inna od Ukrainy. „Charaktery" Nr 2(97), s. 40-41.
• Libura H., 1983, Niektóre aspekty kartograficzne map wyobrażeniowych. „Polski Przegl. Kartogr." T. 15, s. 126-132.
• Libura H., 1984, Mapy preferencji mieszkaniowych P. Goulda. „Polski Przegl. Kartogr." T. 16, s. 126-128.
• Lynch K., 1960, The image of the City. Cambridge: MIT Press.
• Matykowski R., 1981, Miary centrograficzne i ich zastosowanie w badaniach ekonomiczno-geograficznych. „Przegl. Geogr." T. 53, s. 493-518.
• Mordwa S., 2003, Wyobrażenia przestrzeni miast Polski Środkowej. Łódź: Wydawn. Uniw. Łódzkiego.
• Paivio A., 1986, Mental representations. A dual coding approach. New York: Oxford University Press.
• Pastawski J., 2006, Kartograficzne metody prezentacji. W: J. Pasławski (red.), Wprowadzenie do kartografii i topografii. Wrocław: Nowa Era.
• Rykiel Z., 1999, Indoktrynacja terytorialna a miejski system informacji. „Kwart. Geogr." T. 3, s. 10-14.
• Słodczyk J., 1984, „Mapy mentalne" i ich zastosowanie w badaniach geograficznych. „Czasop. Geogr." T. 55, s. 73-87.
• Waterman S., Gordan D., 1984, A quantitative comparative approach to analysis of distortion in mental maps. „Professional Geographer" Vol. 36, s. 326-337.
• Żyszkowska W., 1996, Mapy mentalne Polski uczniów klas licealnych. „Polski Przegl. Kartogr." T. 28, s. 9-29.