Zmiany bioróżnorodności flory segetalnej w systemie ekologicznym w latach 1996-2007

• Autorzy: Feldyn-Szewczyk B.

Warianty tytułu

EN

The changes of biodiversity of weed flora in organic system in the years 1996-2007

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Celem pracy jest prześledzenie dynamiki bioróżnorodności flory segetalnej w pszenicy ozimej uprawianej w systemie ekologicznym w latach 1996-2007. Badania przeprowadzono w Stacji Doświadczalnej IUNG-PIB w Osinach (woj. lubelskie) w wieloletnim doświadczeniu z systemem rolnictwa ekologicznego, założonym w 1994 roku. Oznaczenia składu gatunkowego zbiorowiska chwastów oraz liczebności poszczególnych gatunków wykonywano dwukrotnie w ciągu sezonu wegetacyjnego: wiosną, w fazie krzewienia pszenicy i latem, w fazie dojrzałości woskowej. Dokonano oceny bioróSnorodności i jej zmian w czasie za pomocą wskaźników ekologicznych: różnorodności Shannona i dominacji Simpsona. Stwierdzono wzrost różnorodności flory segetalnej w pszenicy ozimej uprawianej w systemie ekologicznym w ciągu 12-letniego okresu badań, o czym świadczyło zwiększenie liczby występujących gatunków chwastów i wartości wskaźnika różnorodności Shannona. W początkowym okresie uprawy pszenicy w systemie ekologicznym wskaźnik dominacji Simsona przybierał wysokie wartości, wskazujące na dominację jednego lub dwóch gatunków chwastów w zbiorowisku, natomiast w kolejnych latach badań jego wartości były mniejsze. Liczebność chwastów różniła się w latach, co wynikało z sezonowej zmienności warunków pogodowych oraz skuteczności mechanicznych zabiegów regulacji zachwaszczenia, ale nie wykazywała tendencji rosnącej.

EN

The aim of the paper is the investigation of weed flora dynamics in winter wheat cultivated in organic system in the years 1996-2007. The study was conducted in the Experimental Station of Institute of Soil Science and Plant Cultivation - State Research Institute at Osiny (Lublin province) in the long-term trial with organic system, which had been started in 1994 year. The analysis of weed species composition and the richness were done twice in vegetation period: in spring (tillering stage of winter wheat) and in summer (dough stage). Moreover the changes of biodiversity in time were investigated using ecological indices: Shannon diversity index and Simpson dominance index. The study showed the increasing biodiversity of weed flora in winter wheat cultivated in organic system during 12 years of research reflected in increasing number of weed species and Shannon diversity index values. At the beginning of winter wheat cultivation in organic system Simpson dominance index was high, suggesting the dominance of one or more weed species in community, but in the next years of study the index values were lower. The number of weeds differed in the years as a result of different weather conditions and effectiveness of mechanical weed control measures, but it didn't show increasing tendency.

Słowa kluczowe

PL

bioróżnorodność; flora segetalna; system ekologiczny; pszenica ozima

EN

biodiversity; weed flora; organic system; winter wheat

• Wydawca: Sieć Badawcza Łukasiewicz - Poznański Instytut Technologiczny
• Czasopismo: Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering
• Rocznik: 2008
• Tom: Vol. 53, nr 3
• Strony: 63--68
• Opis fizyczny: Bibliogr. 21 poz., tab., wykr.

Twórcy

autor

Feldyn-Szewczyk B.

• Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa - Państwowy Instytut Badawczy, Puławy Zakład Systemów i Ekonomiki Produkcji Roślinnej,

Bibliografia

• [1] Altieri M.A.: The ecological role of biodiversity in agroecosystems. Agriculture, Ecosystems and Environment, 74, s. 19-31, 1999.
• [2] Barberi P., Silvestri N., Bonari E.: Weed communities of winter wheat as influenced by input level and rotation. Weed Res., 37, s. 301-313, 1997.
• [3] Bengtsson J., Ahnström J., Weibull A-Ch.: The effects of organic agriculture on biodiversity and abundance: a meta-analysis. Journal of Applied Ecology, s. 1-9, 2005.
• [4] Chamberlain D.E., Fuller R.J., Bunce R.G.H., Duckworth J.C., Shrubb M.: Changes in the abundance of farmland birds in relation to the timing of agricultural intensification in England and Wales. Journal of Applied Ecology, 37, s. 771-188, 2000.
• [5] Chylarecki P., Jawińska D., Kuczyński L.: Monitoring Pospolitych Ptaków Lęgowych. Raport z lat 2003-2004, ss. 30, Warszawa, OTOP, 2006.
• [6] Doucet C., Weaver S.E., Hamill A.S., Zhang J.: Separating the effects of crop rotation from weed management on weed density and diversity. Weed Sci., 47, s. 729-735, 1999.
• [7] Eisele J.-A.: Organic farming as a sustainable system: Weed management strategies in organic farming. W: Sustainable Agriculture for food, energy and industry. Vol. I. Proc. Intern. Conference Sustainable Agriculture for Food, Energy and Industry. El Bassam, N., Behl, R.K., Prochnow, B. (eds), s. 599-602, London, James & James Ltd. 1998.
• [8] Feledyn-Szewczyk B., Duer I.: Oddziaływanie systemu produkcji na zachwaszczenie łanu pszenicy ozimej. Pam. Puł., 138, s. 35-49, 2004.
• [9] Frieben B., Köpke U.: Effect of farming systems on biodiversity. In: Isart J., Llerenea J.J. (eds). Biodiversity and Land Use: The Role of Organic Farming. Proceedings of the first ENOF Workshop, s. 11-21, Bonn 1995.
• [10] Fuller R.J., Norton L.R., Feber R.E., Johnson P.J.: Benefits of organic farming to biodiversity vary among taxa. Biol. Lett., s. 1-5, 2005.
• [11] Heller K., Adamczewski K.: Zmiany w zachwaszczeniu wywołane zmianami w agrotechnice roślin i zmianami klimatycznymi. Prog. Plant Protection/Post. Ochr. Roślin, 42(1), s. 349-357, 2002.
• [12] Hole D.G., Perkins A.J., Wilson J.D., Alexander I.H., Grice P.V., Evans A.D.: Does organic farming benefit biodiversity? Biological Conservation, 122, s. 113-130, 2005.
• [13] Hołdyński Cz., Korona A. Jastrzębski W., Korona E.: Zachwaszczenie pól w różnych systemach uprawy. Pam. Puł., 122, s. 149-159, 2000.
• [14] Janczak-Tabaszewska D., Tyburski J.: Zachwaszczenie pszenicy jarej i ziemniaków w gospodarstwach ekologicznych i konwencjonalnych. W: M. Górny (red.). Porównanie ekologicznych i konwencjonalnych gospodarstw rolnych w Polsce. Wyd. SGGW, s. 49-54, Warszawa 1999.
• [15] Kapeluszny J., Haliniarz M.: Zachwaszczenie zbóż uprawianych w gospodarstwach ekologicznych na Lubelszczyźnie. Pam. Puł., 122, s. 39-49, 2000.
• [16] Kwiatkowski C., Wesołowski M., Stępień A.: Bioróżnorodność chwastów w trzech odmianach jęczmienia jarego uprawianych w siedmioletniej monokulturze i zmianowaniu. Acta Sci. Pol., Agricultura 3(2), s. 109-117, 2004.
• [17] Marshall E.J.P., Brown V.K., Boatman N.D., Lutman P.J.W., Squire G.R., Ward L.K.: The role of weeds in supporting biological diversity within crop fields. Weed Res., 43, s. 77-89, 2003.
• [18] Stupnicka-Rodzynkiewicz E., Stępnik K., Lepiarczyk A.: Wpływ zmianowania, sposobu uprawy roli i herbicydów na bioróżnorodność zbiorowisk chwastów. Acta Sci. Pol., Agricultura 3 (2), s. 235-245, 2004.
• [19] Topham P.B., Lawson H.M.: Measurement of weed species diversity in crop/weed competition studies. Weed Res. 22, s. 285-293, 1982.
• [20] Tyser L., Hamouz P., Novakova K.: Weed species diversity of agrophytocenoses under different farming systems. Bibliotheca Fragm. Agronom., v.11 (II): 597-598, 2006.
• [21] Zanin G., Mosca G., Catizone P.: A profile of the potential flora in maize fields of the Po Valley. Weed Res., 32, s. 407-418, 1992.