Fizjoterapeuta edukatorem zdrowotnym chorych po zawale mięśnia sercowego

• Autorzy: Rottermund J. , Nowotny-Czupryna O. , Czupryna K.

Warianty tytułu

EN

The physiotherapist as a health educator of heart attack patients

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Grupa chorób cywilizacyjnych, jaką stanowią choroby układu krążenia, niesie zagrożenie dla życia pacjentów, przyczynia się do zmian w codziennym funkcjonowaniu i zdecydowanie pogarsza jakość życia chorych, powodując tym samym znaczny problem społeczny. Jednym z zadań tzw. promocji zdrowia jest propagowanie zdrowego stylu życia, co zresztą ściśle wiąże się z profilaktyką, obejmującą działania ukierunkowane na utrzymanie zdrowia, zapobieganie chorobom, wczesne ich wykrywanie i leczenie. W działaniach tych znaczący udział mają fizjoterapeuci, których praca związana jest z niesieniem pomocy chorym w podejmowaniu działań profilaktycznych - tak z grup ryzyka, jak i po incydentach kardiologicznych. Stają się oni zatem edukatorami zdrowotnymi tych osób. W swej pracy muszą umieć rozpoznawać różnorodne ograniczenia i przeciwwskazania, dobierać optymalną aktywność do potrzeb i możliwości chorego (obarczonego często dodatkowymi schorzeniami) oraz prowadzić skuteczny proces edukacyjny. Rolą fizjoterapeuty jest też nakłonienie pacjenta do zmiany stylu życia, zazwyczaj odbiegającego od modelu uznanego za "prozdrowotny".

EN

Diseases of civilization, such as cardiovascular diseases, threaten the life of patients, contribute to changes in the day-to-day functioning of individuals and diminish their quality of life, therefore causing significant social problems. One of the tasks in the promotion of health is to propagate healthy lifestyles, which is directly connected with prevention, encompassing actions aimed as staying healthy, preventing disease, early disease detection and treatment. Physiotherapists, whose work is related to assisting the ill in taking preventive actions, both of high-risk groups as well as those who have had cardiovascular incidents, play a significant role in the aforementioned actions. They become, therefore, the health educators of these people. In their work they need to be able to recognise various limitations and contraindications, select activities which are optimal to the needs and capabilities of the ill (who often suffer from other conditions), as well as conduct an effective educational program. The role of a physiotherapist is also to persuade a patient to change their lifestyle, which usually requires deviating from the typical 'pro-healthy' model.

Słowa kluczowe

PL

choroba niedokrwienna serca; zawał mięśnia sercowego; edukacja zdrowotna; profilaktyka; prozdrowotny styl życia

EN

ischaemic heart disease; heart attack; health education; prevention; pro-healthy lifestyle

• Wydawca: Górnośląska Wyższa Szkoła Pedagogiczna im. Kardynała Augusta Hlonda
• Czasopismo: Journal of Ecology and Health
• Rocznik: 2013
• Tom: R. 17, nr 1
• Strony: 44--51
• Opis fizyczny: BIbliogr. 33 poz.

Twórcy

autor

Rottermund J.

autor

Nowotny-Czupryna O.

autor

Czupryna K.

• Zakład Fizjoterapii, Wyższa Szkoła Administracji w Bielsku-Białej, Wydział Fizjoterapii

Bibliografia

• [1] Budaj A, Beręsewicz A., Choroba niedokrwienna serca. [w:] A. Szczeklik (red.), Choroby wewnętrzne, Medycyna Praktyczna, Kraków 2005, s. 137.
• [2] Demczyszak I. Fizjoterapia w chorobach układu sercowo-naczyniowego. Górnicki Wydawnictwo Medyczne, Wrocław 2009, s. 7, 56.
• [3] Jaxa-Chamiec T., Rehabilitacja kardiologiczna - definicja, cele, znaczenie, korzyści. Postępy Nauk Medycznych 2008, 10, s. 634-642.
• [4] Jonderko G., Marcisz Cz., Promocja zdrowia —podstawy teoretyczne i praktyczne. Medycyna Środowiskowa, 2008, 11(1), s. 77-84.
• [5] Bednarek B., Jankowski P., Leczenie stabilniej choroby niedokrwiennej serca, Kardiol Profil, 2010,1(34), s. 16.
• [6] Sieroń A., Nowa definicja fizjoterapii. Rehabilitacja w praktyce, 2012, l, s. 8-9.
• [7] Ścibiorski C, Pasierski T., Kardiologia dla lekarzy rodzinnych. PZWL, Warszawa, 2006.
• [8] Tracz M., Edukacja zdrowotna w cukrzycy, [w:] J. Sieradzki, L. Siemaszko, J. Niezgoda (red.), Cukrzyca, Via Medica, Gdańsk, 2009,s.238-241.
• [9] Kubica A., Broszura - narzędzie edukacji zdrowotnej w kardiologii. Przyczynek do dyskusji o skuteczność profilaktyki wtórnej. Folia Cardiologica Excerpta Via Medica, 2008.
• [10] Ślusarska B., Pojęcia związane z edukacją pacjenta, [w:] B. Ślusarska, D. Zarzycka, K. Zahradniczek (red.), Podstawy pielęgniarstwa, Czelej, Lublin2004, s. 968.
• [11] Wilski M., Demograficzne determinanty o siebie po zawale serca. Rehabilitacja Medyczna, 2010,14(3), s. 18-24.
• [12] D. Mechanic, Health and illness behavior and patient-practitioner relationships. Social Science & Medicine, 1992, 34(12), pp. 1345-1350.
• [13] Wilski M., Demograficzne determinanty o siebie po zawale serca. Rehabilitacja Medyczna, 2010,14(3), s. 18-24.
• [14] Nowak Z., Zawał serca diagnostyka, leczenie, rehabilitacja. AWF, Katowice, 2003.
• [15] Bromboszcz J., Dendura M., Miejsce aktywności fizycznej w programie rehabilitacji kardiologicznej, [w:] J. Bromboszcz, P. Dylewicz (red.), Rehabilitacja kardiologiczna, wyd. III, ELIPSA-JAIM, Kraków 2009, s. 41-58.
• [16] Metody diagnostyczne w rehabilitacji kardiologicznej. Folia Cardiologica, 2004, 11, A 11.
• [17] Kjeldsen S., Mancia G., Zanchetti A., Historia Europejskich Wytycznych Nadciśnienia Tętniczego. Definicja i klasyfikacja nadciśnienia tętniczego oraz całkowite ryzyko sercowo-naczyniowe. [w:] G. Mancia, G. Grassi, S. Kjeldsen (red.), Nadciśnienie tętnicze, Via Medica, Gdańsk 2009, s. 4.
• [18] Dylewicz P., Bromboszcz J., Przywarska I., Borowicz-Bieńkowska S., Wilk M., Badanie chorego kwalifikowanego do ćwiczeń fizycznych programie rehabilitacji kardiologicznej. J. Bromboszcz, P. Dylewicz (red.), Rehabilitacja kardiologiczna, wyd. III, ELIPSA-JAIM, Kraków 2009, s. 59-96.
• [19] Metody diagnostyczne w rehabilitacji kardiologicznej. Folia Cardiologica, 2004,11, A13-A17.
• [20] Piotrowicz R., Walszakiewicz J., Rehabilitacja kardiologiczna po zawale mięśnia sercowego, Folia Cardiologica Experta, 2008, 3, 12, s. 559-565.
• [21] Chakravarthy M.V, Joyner M.J., Booth F.W., An obligation for primary carephysicians to prescribe physical activity to sedentarny patients to reduce the risk of chronic health conditions. Mayo Clinic Proceedings, 2002,77, pp 165-173.
• [22] Saulicz M., Saulicz E., Knapik A., Mędrek M., Rottermund J., Wpływ 4-tygodniowego programu treningowego Nordic Walking na sprawność fizyczną osób w wieku średnim, [w:] M. Kosińska, L.Niebrój (red.),Eukrasia,2010,12, s. 163-168.
• [23] Nowotny-Czupryna O., Rudzińska A., Czupryna K., Lambeck J., Możliwości zastosowania terapii w wodzie u pacjentów z niektórymi dysfunkcjami narządu ruchu. Fizjoterapia Poi. 2001; Vol. l No. l, s. 67-73.
• [24] Niewiadomski P., Nowak Z., Cembrzyńska J., Frydrych-Mazur K., Współczesne formy treningu stosowane w II i III etapie rehabilitacji kardiologicznej. Rehabilitacja w praktyce, 2010, 3, s. 24-28.
• [25] Sawicka A., Brzostek T., Kowalski R., Wpływ kąpieli w saunie na układ sercowo-naczyniowy. Rehabilitacja Medyczna, 2007,11(1), s. 23-30.
• [26] Januszewicz A., Edukacja chorych w terapii nadciśnienia tętniczego. Medycyna Praktyczna, Kraków 2009, s. 652.
• [27] Szczeklik A., Gajewski P., Choroby wewnętrzne - Kompendium Medycyny Praktycznej. Medycyna Praktyczna, Kraków, 2009.
• [28] Elliot W, Black H., Diagnostyka i leczenie u pacjentów z nadciśnieniem tętniczym, [w:] E. Braunwald, L. Goldman (red.), Kardiologia, Urban & Partner, Wrocław 2005.
• [29] Ridker P., Libby P., Czynniki ryzyka w chorobie miażdżycowo-zatorowej. [w:] E. Braunwald, R.O. Bonów D.P. Zipes, P. Libby (red.), Choroby serca, Urban & Partner, Wrocław 2007, s. 914.
• [30] Rywik S., Epidemiologia choroby niedokrwiennej serca i podstawy jej profilaktyki, [w:] L. Giec (red.), Choroba niedokrwienna serca, PZWL, Warszawa 1996, s. 74.
• [31] Storch-Uczciwek A., Bochenek-Klimczyk K., Nowak Z., Bochenek A., Cisowski M., Porównanie wczesnej rehabilitacji szpitalnej chorych leczonych metodą pomostowania naczyń wieńcowych bez krążenia pozaustrojowego, z tzw. małego dostępu, z chorymi po klasycznej rewaskularyzacji serca - doświadczenia własne, Rehabilitacja Medyczna, 2007,11(1), s. 17-22.
• [32] Salabura B., Klimek-Piskorz E., Sokół B., Wpływ szpitalnej rehabilitacji kardiologicznej na zmiany postawy wobec własnej choroby u pacjentów po zawale mięśnia sercowego. Postępy Rehabilitacji, 2006, XX, 2, s. 17-22.
• [33] Samoocena pacjentów jako czynnik modyfikujący skuteczność edukacji zdrowotnej. Folia Cardiologica Experta, 2008, 3, 12.