Możliwości prezentacji rozwoju miast w wersji drukowanej i cyfrowej na przykładzie Historyczno-topograficznego atlasu miast śląskich

• Autorzy: Gierczak D.

Warianty tytułu

EN

Presentation Possibilities of Town Development in Printing and Digital Version on Example of Historical-Topographical Atlas of Silesian Towns

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Rozwój Internetu stał się poważnym wyzwaniem dla wydawców i autorów publikacji drukowanych. Jednak pomimo obaw związanych z tym nowym medium oraz z przyszłością druku, istnieją możliwości wykorzystania obydwu form edycji, które poprzez odpowiednie dopasowanie treści do danego medium zwiększają atrakcyjność produktu. Przykładem takiej hybrydowej publikacji jest Historyczno-topograficzny atlas miast śląskich, którego wydanie drukowane zawiera obszerniejsze teksty o rozwoju poszczególnych miast w okresie od początków XIX w. po teraźniejszość z przypisami i bibliografią oraz edycję map topograficznych w jednolitej skali 1:25 000. Wersja internetowa natomiast oferuje dodatkowe, multimedialne możliwości wizualizacji rozwoju prezentowanych miejscowości.

EN

Despite a still widespread scepticism, digital publishing has become a common way to distribute a quite different range of publications. It is getting more and more important, especially in the academic world. Therefore, the present paper discusses the option of hybrid publishing which is a particular interesting option for historical atlases as it is shown by the Historical-Topographical Atlas of Silesian Towns. The atlas displays the spatial developments of 34 selected Silesian towns from the beginning of industrialization in the 19th century until present times. Each issue of the atlas contains a wide range of topographic maps (standard scale of 1:25 000), starting with the Prussian Urmesstischblatter from the early 19th century to modern Polish and Czech maps, as well as the German orthoimages and aerial photographs. These unique aerial photographs which had been taken by the German Luftwaffe during the final period of World War II were often the last images of urban landscapes of Silesia before the heavy war damages occurred. The Internet version of the atlas is an interactive linking of maps, images, texts and film sources on urban history of the chosen cities. After loading the application and the dynamic introduction, there initially follows a town overview. The switchable legend on the main map shows the border movements of Silesia during the assessment period. The shifting of borders formed the most significant caesuras for urban development in Silesia, particularly in the 20th century. An additional information part provides different texts on the concept of this collaborative project. After clicking on a town in the overview map, a time-line appears which is used to visualize the spatial development of the respective settlement of the town using maps, aerial images and a 3D trailer. 'Additional materials' contain further graphic views, town maps, photographs, and films which also provide an image of the town, whilst the description offers informative texts on its respective development phase. In comparison with the print issue of the atlas, the texts are abridged and adapted to the graphic materials which are used in the digital version. The completion of the survey of the spatial development of each town is depicted by the growth phases maps. In the digital version of the Historical-Topographical Atlas of Silesian Towns they build one animated map, which brings together the spatial and temporal developments described in the textual contributions. In parallel with the interactive online version, the research results will be published in the form of individual bilingual volumes for each town. In addition to the complete texts on the development of the respective towns written by an international team of authors and the edited maps at a scale of 1:25 000, these also include an extensive bibliography. So far the two volumes Gorlitz/Zgorzelec (2010) and Opole/Oppeln (2011) have been published.

Słowa kluczowe

PL

atlas historyczny; miasto; Śląsk; publikacje hybrydowe; mapa topograficzna; zdjęcia lotnicze

EN

historical atlas; towns; Silesia; hybrid publications; topographic map; aerial photography

• Wydawca: Polskie Towarzystwo Geograficzne. Oddział Kartograficzny
• Czasopismo: Polski Przegląd Kartograficzny
• Rocznik: 2012
• Tom: T. 44, nr 2
• Strony: 120--129
• Opis fizyczny: Bibliogr. 18 poz.

Twórcy

autor

Gierczak D.

• Herder-lnstitut Marburg,

Bibliografia

• [1] Czaja R., 2005, Bilanz und Perspektiven der polni-schen Stadteforschung. W: Stadt und Region. Internationale Forschungen und Perspektiven. Kollocuium fur Peter Johanek. Pod red. H. Duchhardta i W. Reininghausa. Koln - Weimar - Wien: Bóhlau, „Stadteforschung" A/65, s. 13-30.
• [2] Junk H.-K., 1985, Stadte Mittel- und Ostdeutschlands im Deutschen Stadteatlas. Bemerkungen zur III. Lieferung. „Nordost-Archiv" B. 18, H. 79, s. 215-230.
• [3] Kreft W., 1999, Historische Luftbilder Schlesiens a/s Ouelle der landesgeschichtlichen Forschung und der regionalen Raumbeobachtung. W: Mapa w pracy historyka. Materiały XIX Ogólnopolskiej Konferencji Historyków Kartografii, Wrocław 10-12 września 1998. Pod red. T. Bogacz i B. Konopskiej. „Z Dziejów Kartografii" T. 11, Wrocław, s. 59-71.
• [4] Kreft W., 2000, Das ostliche Mitteleuropa im historischen Luftbild. Bildfliige 1942-1945 uber Brandenburg, OstpreuRen, Polen, Pommern und Schlesien. „Sammlungen des Herder-lnstituts zur Ostmittel-europa-Forschung" 8, Marburg: Herder-lnstitut.
• [5] Kreft W., 2009, Rozwój miast na Śląsku w XIX i XX w. W: Śląsk w czasie i przestrzeni. Pod red. J. Nowosielskiej-Sobel i G. Straucholda. Wrocław: Oficyna Wydawnicza ATUT - Wrocławskie Wydawnictwo Oświatowe, „Spotkania Dolnośląskie" 4, s. 199-230.
• [6] Lotz Ch., 2011, Die anspruchsvollen Karten. Polnische, ost- und westdeutsche Auslandsreprasenta-tionen und der Streit um die Oder-Neilie-Grenze (1945-1972). „Studien des Leipziger Kreises" 10, Magdeburg: Meine Verlag.
• [7] Spata M., 1995, Das Luftbildplanwerk 1:25 000 des Deutschen Reiches. Eine Ouelle fur Landes- und Heimatkundliche Studien. W: Ziemia Kłodzka w dawnej kartografii. Pod red. K. Oniszczuk-Awiżeń, R. Gład-kiewicza, M. Spaty i R. Wytyczaka. Kłodzko: Muzeum Ziemi Kłodzkiej, s. 9-11.
• [8] Stoob H., 1984, Schlesien im Rahmen der Verbrei-tungskarten zum Deutschen Stadteatlas. „Jahrbuch der Schlesischen Fnedrich-Wilhelms-UnwersitSt zu Breslau" H. 25, s. 3-24.
• [9] http://www.cish.org/ [International Committee of His-torical Sciences (ICHS) / le Comite International des Sciences Historiques (CISH)]
• [10] http://www.historiaurbium.org [Commission Internationale pour THistoire des Villes]
• [11] http://www.uni-muenster.de/Staedtegeschichte/bes-taende/staedteatlanten.html [Europaische Stadte-atlanten]
• [12] Atlas Historyczny Miast Polskich. Red. A. Czachorowski. Tom V, Śląsk, z. 1. Wrocław. Red. M. Młynarska-Kaletynowa. Wrocław: Via Nova, 2001.
• [13] Deutscher Stadteatlas. B. 1-3. Red. H. Stoob. Munster: Verlag Willy Grólichen, Dortmund (B. 1-2): GSV Stadteatlas Verlag, Altenbecken (B. 3), 1984-1989.
• [14] Historicky atlas mest Ćeskó Republiky. T. 2. Pardubice. Red. F. Śmahel, P. Johanek, E. Semotanova, L. Slezak, J. Źemlićka. Praha: Vojensky zemepisny ustav,1995.
• [15] Historisch-topographischer Stadteatlas von Schlesien: Das Beispiel Oppeln. C. Aschinger, CD-ROM (de-mo). Berlin, 2003.
• [16] Historyczno-topograficzny atlas miast śląskich I Historisch-topographischer Atlas schlesischer Stadte. T. 1. Góriitz/Zgorzelec. Oprać. Ch. Waack. Pod red. P. Haslingera, W. Krefta, G. Straucholda i R. Żerelika. Marburg: Herder-lnstitut, 2010.
• [17] Historyczno-topograficzny atlas miast śląskich / Historisch-topographischer Atlas schlesischer Stadte. T. 2. Opole/Oppeln. Oprać. K. Heffner, W. Kreft, Pod red. P. Haslingera, W. Krefta, G. Straucholda i R. Żerelika. Marburg: Herder-lnstitut, 2011.
• [18] http://www.herder-institut.de/staedteatlasltHistoryczno-topograficzny atlas miast śląskich / Historisch-topographischer Atlas schlesischer Stadte / Historicko-topograficky atlas slezskych mest]