Trwałość i wartość paszowa mieszanek traw i ich odmian oraz motylkowatych drobnonasiennych wybranych do kośnego użytkowania w rolnictwie ekologicznym

• Autorzy: Jankowska-Huflejt H.

Warianty tytułu

EN

Persistence and nutritive value of grasses varieties and legumes mixtures selected for mowing utilisation in organic farming

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Badania realizowano w latach 2006-2011 w ZDITP w Falentach na łące trwałej na glebie organicznej, mułowo-torfowomurszowej. Doświadczenia założono w układzie losowanych bloków, w czterech powtórzeniach, na poletkach o powierzchni 15 m2. Zaprojektowaną do użytkowania kośnego w gospodarstwie ekologicznym mieszankę (tzw. modelową) oceniano na tle mieszanek zakupionej i kontrolnej (uproszczonej) oraz gatunku wskaźnikowego Dactylis glomerata odmiany Bara. Stosowano nawożenie: P2O5 - 50 kg/ha wiosną; K2O - 60 kg/ha (po 30 kg wiosną i latem). Ruń koszono 3-krotnie, badano zmiany składu botanicznego (metodą szacunkową), wysokość runi w dniu koszenia oraz wielkość plonu s.m. i jego jakość (metoda NIR i metoda Filipka, 1973). Po 5 latach kośnego użytkowania wypadły wysiane w mieszankach: Trifolium hybridum L. Ermo i Trifolium pratense L. Parada oraz Agrostis gigantea Roth i Phleum pratense L z mieszanki zakupionej, natomiast odmiana Skala w mieszance modelowej utrzymała się. Utrzymały się też Festuca arundinacea Schreb. odmiany Terros i Poa pratensis L. Skiz. Pojawiły się gatunki obce: Poa trivialis L. i Holcus lanatus L., Trifolium repens, Carex sp., zioła i chwasty (głównie Ranunculus repens L. i Rumex acetosa L.) i w piątym roku użytkowania wartość pokarmowa obniżyła się do miernej (Lwu poniżej 6) na wszystkich obiektach, chociaż w latach wcześniejszych była bardzo dobra i dobra. Wg oceny metodą NIR wartość pokarmowa runi I pokosu wszystkich mieszanek w latach 2009-2011 była średnia: do 12,3% białka, 27-29% włókno surowe. We wszystkich latach zawartość frakcji włókna NDF była większa w runi mieszanki modelowej, a mniejsza w mieszance handlowej, również zawartość cukrów rozpuszczalnych była większa w runi mieszanki zakupionej. Największe średnie plony s.m. dała mieszanka modelowa (8,18 t z ha), nieco mniejsze mieszanka uproszczona (8,12 t) i handlowa (8,02 t), a najmniejsze (7,96 t z ha) Dactylis glomerata odmiany Bara w siewie czystym. Mieszanka modelowa, zaprojektowana do rodzaju siedliska oraz sposobu i intensywności użytkowania, przez 3-4 lata wypadała korzystniej, w piątym i szóstym roku użytkowania różnice między mieszankami prawie zatarły się. Ale w tych latach cenny stał się udział nie wysianej Trifolium repens, który wpłynął na większą zawartość białka w runi. Doświadczenie potwierdziło, że warunki wodne są czynnikiem decydującym o trwałości użytku, a także plonach i ich wartości pokarmowej. Wpływ składu wysianej mieszanki jest wyraźniejszy w optymalnych warunkach wodnych, po 3-4 latach różnice zanikają.

EN

The study was conducted in years 2006-2011 in ZDITP in Falenty on permanent meadow on organic soil. The experiment in randomized blocks with four replications was designed, on plots with an area of 15 m2. Designed for mowing utilization in organic farming mixture (the model) was evaluated on the background of commercial mixtures and controls (simplified) and indicator species Dactylis glomerata variety Bara. Fertilisation: P2O5 - 50 kg/ha in spring; K2O - 60 kg/ha (per 30 kg in spring and in summer) was applied. Meadow sward was cut 3 times. The changes in botanical composition (estimation method), sward height on mowing, dry matter yield and its quality were evaluated (by NIRS method and Filipek method, 1973). After 5 years of mowing utilization the species sown in mixtures: Trifolium hybridum L. Ermo and Trifolium pretense L. Parada, and Agrostis gigantea Roth and Phleum pratense L from commercial mixture dropped out. Hovever variety Skala in model mixture was present. It was present also Festuca arundinacea Schreb. variety Terros and Poa pratensis L. Skiz. Appeared new species: Poa trivialis L. and Holcus lanatus L., Trifolium repens, Carex sp., herbs and weeds (mainly Ranunculus repens L. and Rumex acetosa L.). In the fifth year of utilization a nutritive value decreased to poor (Lwu below 6) on all objects, although in earlier years it was very good and good. According to the assessment by NIRS method the nutritive value of the first cut sward of all the mixes in 2009-2011 was average: from 12.3% of protein, 27-29% of crude fiber. In all the years the content of fiber fractions NDF was higher in the sward of model mixture, and lower in the commercial mixture, also the content of soluble sugars was higher in the sward of commercial mixture. The highest average yields of DM gave a model mixture (8.18 t ha), slightly lower simplified mixture (8.12 t) and commercial (8.02 t) and the lowest (7.96 t ha) Dactylis glomerata variety Bara in pure seeding. Model mixture, designed to habitat type and method of utilization, yielded better for 3-4 years, in the fifth and the sixth year of utilization the differences between the mixtures almost disappeared. But in the last years a big role was played by not sown in the mixture species Trifolium repens that contributed to the increase in protein content in the sward. Experiment has confirmed that the water conditions are crucial for the sustainability of meadow and also the yielding and nutritive value. Influence of the composition of the sown mixture is more evident at optimal water conditions, after 3-4 years, the differences disappear.

Słowa kluczowe

PL

trwałość gatunków; trawy; rośliny motylkowate; plony; mieszanki; wartość pokarmowa; badania

EN

stability of species; yielding; grasses; legume plants; mixtures; nutritive value; experimentation

• Wydawca: Sieć Badawcza Łukasiewicz - Poznański Instytut Technologiczny
• Czasopismo: Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering
• Rocznik: 2012
• Tom: Vol. 57, nr 3
• Strony: 172--178
• Opis fizyczny: Bibliogr. 8 poz.

Twórcy

autor

Jankowska-Huflejt H.

• Instytut Technologiczno-Przyrodniczy w Falentach al. Hrabska 3, 05-090 Raszyn,

Bibliografia

• [1] Borawska-Jarmułowicz B.: Wartość pokarmowa mieszanek traw w użytkowaniu kośnym – pierwszy pokos i pastwiskowym – drugi pokos. Biul. IHAR, 2003, 225, s. 183-191.
• [2] Łyszczarz R, Dembek R., Suś R., Zimmer-Grajewska M., Kornacki P.: Renowacja łąk trwałych położonych na glebach torfowo-murszowych. Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie, 2010, t. 10, z. 4 (32), s. 129-148.
• [3] Domański J.P., Urbaniak K., Czeladzka M.: Metodyka badania wartości gospodarczej odmian (WGO) roślin uprawnych. 1. Rośliny rolnicze, 1.4. Trawy Pastewne. Słupia Wielka: Wyd. I, COBORU, 1998, ss. 38.
• [4] Domański P.J.: Analiza zmienności plonowania wybranych gatunków i odmian traw. Biul. IHAR, 2003, 225, s. 9-27.
• [5] Gaweł E.: Rola motylkowatych drobnonasiennych w gospodarstwie rolnym. Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie, 2011, t.11, z. 3 (35), s. 73-91.
• [6] Filipek J.: Projekt klasyfikacji roślin łąkowych i pastwiskowych na podstawie liczb wartości użytkowej. Postępy Nauk Rolniczych, 1973, nr 4.
• [7] Wróbel B., Jankowska-Huflejt H.: Persistence of nine fodder grasses and red clover in phenologically differentiated meadow mixtures. Grassland Science in Europe, 2006, vol. 11, p. 472-474.
• [8] Zielewicz W.: Reakcja Holcus lanatus na trudne warunki siedliskowe. Łąkarstwo w Polsce, 2005, nr 8, s. 237-247.