Narażenie populacji na perfluorowane związki alifatyczne - świadomość zagrożeń

• Autorzy: Wolny A. , Krupa K.

Warianty tytułu

EN

Exposure of population to perfluorinated aliphatic compounds - perception of the hazard

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Wstęp. Narażenie na perfluorowane związki alifatyczne (PFAS) jest nieuniknione i dotyczy całego społeczeństwa. Ich niekorzystny wpływ na organizm człowieka jest tym bardziej znaczący, że wnikają one do organizmu wszystkimi drogami; zarówno poprzez układ oddechowy i skórę, w wyniku migracji tych związków ze znacznej liczby wyrobów codziennego użytku, a także wskutek spożywania pokarmów pochodzenia zwierzęcego i wody. Związki te cechuje niezwykła odporność, co wpływa na ich kumulację w środowisku, powodując globalne zagrożenie również dla przyszłych pokoleń. Celem pracy było zbadanie świadomości w zakresie ryzyka zdrowotnego, wynikającego z narażenia na perfluorowane związki alifatyczne, w populacji dorosłych mieszkańców województwa śląskiego oraz ustalenie czy związki te budzą zainteresowanie w badanej populacji. Materiał i metoda. W badaniu posłużono się elektronicznym, autorskim kwestionariuszem ankiety, przeprowadzonym w populacji 420 osób. Dane opracowano za pomocą arkusza kalkulacyjnego Microsoft Excel. Wyniki. Badania wykazały, iż respondenci charakteryzują się niewystarczającym poziomem wiedzy na temat negatywnego wpływu PFAS na zdrowie. Aż 61,4% ankietowanych nie potrafi podać podstawowych cech tych związków, a 69,3% nie wie gdzie są one stosowane. Ponad połowa respondentów (56,4%) nie potrafi określić drogi przenikania PFAS do organizmu oraz 65,2% nie potrafi podać sposobów ograniczenia narażenia na te substancje. Ponadto 81,9% badanych nie jest w stanie określić czy istnieją jakiekolwiek regulacje prawne dotyczące PFAS. Wnioski. Konieczne są działania popularyzujące problematykę perfluorowanych związków alifatycznych w społeczeństwie. Wzrost świadomości w tym zakresie pozwoli ograniczyć narażenie na te substancje.

EN

Background. Exposure to perfluorinated aliphatic compounds (PFCs) is inevitable and affects the whole of society. Their adverse impact on humans is even more significant because intake occurs via the skin and the respiratory system, due to the migration of these compounds from many commonly used products as well as from drinking water and consuming food of animal origin. These compounds are also highly resistant and accumulate in the environment, thus contributing to a global threat for future generations. The purpose of the research was to test the awareness of health risks resulting from the exposure to PFCs in an adult population in Silesia, and to determine whether these compounds are of interest among the study population. Materials and methods. An original electronic questionnaire research project was conducted with a population of 420 people. The data was analysed using Microsoft Excel. Results. The studies show that respondents have an inadequate level of knowledge about the negative impact of PFCs on health. As many as 61.4% of respondents were not able to mention the basic features of these compounds, and 69.3% do not know where they are used. More than half of them (56.4%) were not able to identify pathways through which PFCs penetrate the body and 65.2% could not identify ways to reduce exposure to these substances. In addition, 81.9% of respondents are not able to say whether any regulations governing PFCs exist. Conclusion. It is necessary to popularize the issue of perfluorinated aliphatic compounds. Increased knowledge of this topic will help the population reduce its exposure to these substances.

Słowa kluczowe

PL

perfluorowane związki alifatyczne; świadomość; ryzyko zdrowotne

EN

perfluorinated aliphatic compounds; awareness; health risk

• Wydawca: Górnośląska Wyższa Szkoła Pedagogiczna im. Kardynała Augusta Hlonda
• Czasopismo: Journal of Ecology and Health
• Rocznik: 2012
• Tom: R. 16, nr 1
• Strony: 10--15
• Opis fizyczny: Bibliogr. 19 poz.

Twórcy

autor

Wolny A.

autor

Krupa K.

• Zakład Zdrowia Środowiskowego, Wydział Zdrowia Publicznego, Śląski Uniwersytet Medyczny w Bytomiu

Bibliografia

• [1] Pruchnicka J.: Środowisko a zdrowie – program krajowy i priorytety europejskie. Instytut Medycyny Pracy i Zdrowia Środowiskowego. VII Ogólnopolska Sesja Popularno-naukowa „Środowisko a zdrowie”. Częstochowa, 2-3 czerwiec 2005.
• [2] Mazur-Wierzbicka E.: Edukacja dla zrównoważonego rozwoju. W: Włodarczyk-Śpiewak K. (red.). Wybrane problemy gospodarki opartej na wiedzy. Katedra Mikroekonomii Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin 2006.
• [3] Kissa E: Fluorinated Surfactants and Repellents. 2nd edition. Revised and expanded. Surfactant science series; Marcel Dekker, New York 2001.
• [4] Olsen G.W., Huang H.Y., Helzlsouer K.J., et al.: Historical comparison of perfluorooctanesulfonate, perfluorooctanoate and other fluorochemicals in human blood. Environ. Health Perspect. 2005; 113: 539-545.
• [5] Fromme H., Tittlemier S.A., Volkel W., et al.: Perfluorinated compounds—exposure assessment for the general population in western countries. Int. J. Hyg. Environ. Health. 2009; 212: 239–270.
• [6] Falandysz J., Taniyasu S., Yamashita N., i in.: Związki perfluorowane w środowisku przyrodniczym, żywności i organizmie człowieka. Roczn. PZH. 2006; 57(2):113-124.
• [7] Fiedler S., Pfister G., Schramm K.W.: Poly- and perfluorinated compounds in household consumer products. Toxicol. Environ. Chem. 2010; 92(10): 1801-1811.
• [8] WWF: Chemikalia w naszej krwi. Raport z badania krwi znanych Polaków na obecność szkodliwych substancji chemicznych. Warszawa 2004.
• [9] Giesy J.P., Kannan K.: Perfluorochemical surfactants in the environment. Environ. Sci. Technol. 2002; 36: 146A–152A.
• [10] Dreyer A., Weinberg I., Temme C., et al.: Polyfluorinated compounds in the atmosphere of the Atlantic and Southern Oceans: evidence for a global distribution. Environ. Sci. Technol. 2009; 43: 6507–6514.
• [11] Alexander B.H., Olesn G.W., Burris J.M., et al.: Mortality of employees of a perfluorooctanesulphonyl fluoride manufacturing facility. Occup. Environ. Med. 2003; 60: 722-729.
• [12] Austin M.E., Kastuti B.S., Barber M., et al.: Neuroendocrine effects of perfluorooctane sulfonate in rats. Environ. Health Perspect. 2003; 111: 1485-1489.
• [13] Hu W., Jonem P.D., Upcham B.L., et al.: Inhibition of gap junctional intercellular communication by perfluorinated compounds in rat liver and dolphin kidney epithelial cell lines in vitro and Sprague-Dawley rats in vivo. Toxic. Sci. 2002; 68(2): 429-436.
• [14] Lau C., Anitole K., Hodes C., et al.: Perfluoroalkyl acids: a review of monitoring and toxicological findings. Toxicol. Sci. 2007; 99: 366–394.
• [15] Giesy J.P., Kannan K.: Global distribution of perfluorooctane sulfonate in wildlife. Environ. Sci. Technol. 2001; 35: 1339-1342.
• [16] Dyrektywa 2006/122/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 12 grudnia 2006 r.; dostępny w: http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=CELEX: 32006L0122:PL:HTML [pobrano 04.07.2011].
• [17] Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 25 czerwca 2007 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie ograniczeń, zakazów lub warunków produkcji, obrotu lub stosowania substancji niebezpiecznych i preparatów niebezpiecznych oraz zawierających je produktów; Dz. U. 2007 nr 116 po z . 8 0 6 ; d o s t ę p n y w : h t t p : / / i s a p . s e j m . g o v . p l / DetailsServlet?id=WDU20071160806 [pobrano 04.07.2011].
• [18] Krop J.: Zbieranie historii narażenia na czynniki środowiskowe pierwszym krokiem w kierunku ustalenia diagnozy i początkiem prewencji jak również leczenia chorób przewlekłych. Cz. I. Dlaczego, kiedy i jak zbierać historię narażenia środowiskowego. Probl. Hig. Epidemiol. 2008; 89(4): 453-456.
• [19] Główny Urząd Statystyczny (GUS): Mały rocznik statystyczny Polski 2010. Warszawa 2010.