Zieleń XIX-wiecznych górnośląskich miast i ośrodków przemysłowych - zarys problematyki

• Autorzy: Łakomy K.

Warianty tytułu

EN

Greenery of 19th Century Towns and Industrial Centers - Outline of Problems

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

EN

Urban and industrial greenery of nineteenth and early twentieth century is the subject of an extensive range of garden art of combining aspects of urban, cultural and historical issues of both maintenance and revalorization. These areas have a variety of forms and functions, for responding to the deteriorating housing conditions, social, urban colonies and other systems associated with the mining, manufacturing and complementary industry. Also in the Upper Silesia municipal park, folk park, squares, avenues were founded to bear the aesthetic space, and above all improve the quality of life. In the colonies and settlements of workers the functions were more complex: relaxing and production were in the allotment gardens, home and interblock gardens: hygienic, social, cultural and educational: metallurgical parks, mining parks, folk parks; protective: belts of woodlands surrounding industrial objects. Another group were the decorative and usable gardens surrounding the villa type objects, typical for the architecture and philosophy of this period. All of these areas combined with the avenues and boulevards, green areas, public facilities companion, were the urban space, often with high utilitarian and composition values. Currently, the lack of recognition and care of these areas causes nurturing of these areas, by what the Upper Silesian landscape loses its natural values, but also historical and cultural sites. Therefore, this article is an attempt to identify the resource, systematic and conservation status and problems of restoration of 19th century green spaces of Upper Silesian centers about industrial character.

Słowa kluczowe

PL

zieleń; miasto; przemysł; Górny Śląsk

EN

greenery; town; industrial centers; Lower Silesia

• Wydawca: Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu
• Czasopismo: Architektura Krajobrazu
• Rocznik: 2011
• Tom: nr 4
• Strony: 52--58
• Opis fizyczny: Bibliogr. 15 poz.

Twórcy

autor

Łakomy K.

• Zakład Sztuki Ogrodowej i Terenów Zielonych, Instytut Architektury Krajobrazu, Politechnika Krakowska im. T. Kościuszki

Bibliografia

• 1. Czyżewski A., 2009, Trzewia Lewiatana. Miasta-ogrody i narodziny przedmieścia kulturalnego; E. Howard, Miasta ogrody przyszłości, Warszawa.
• 2. Gasidło K., 2007, Zielone dziedzictwo przemysłu [w:] Czasopismo Techniczne, A., z. 7-A, s. 35-42.
• 3. Gasidło K., Wiatr A., 2009, Poprzemysłowe obszary zieleni w aglomeracji górnośląskiej [w:] Innowacyjne rozwiązania rewitalizacji terenów zdegradowanych, III Międzynarodowa konferencja, Ustroń, 7-9 października 2009, s. 201-209.
• 4. Głazek D., 1987, Giszowiec i Nikiszowiec na tle tendencji urbanistycznych przełomu XIX i XX wieku [w:] Śląskie dzieła mistrzów architektury i sztuki, (red. E. Chojecka), Katowice, s. 65-82.
• 5. Katowice 1865-1945. Zarys rozwoju miasta, (red. J. Szaflarski), 1978, Katowice.
• 6. Majdecki L, 2010, Historia ogrodów, t. 2, Warszawa.
• 7. Nalepa-Orłowska I., 1955, Typy osadnictwa górniczo-hutniczego na Górnym Śląsku, Kraków.
• 8. Nowak-Lenartowska A., 1973, Osiedla przyzakładowe jako problem urbanistyczny regionu, Warszawa.
• 9. Reuffurth H., 1910, Gieschewald ein neues oberschlesisches Bergar-beiterdorf der Berkwerkgesellschaft Georg von Giesche's Erben nach Entwurfen der Architekten E. undG. ZilImann, Charlottenburg, Kattowitz 1910 (przekład polski: Giszowiec - nowa górnośląska wieś górnicza Spółki Górniczej Spadkobierców Georga von Giesche według projektów architektów E. i B. Zillmannów, Charlottenburg opisana przez Profesora Reuffurtha, Katowice 2006).
• 10. Sattig W, 1892, Uber die Arbeiterwohnungsverhaltnisse in oberschlesischen Industriebezirk, Kattowitz.
• 11. Seidl K, 191 3, Der Arbeiterwohnungswesen in der Oberschlesien Montanindustrie, Kattowitz.
• 12. Sulimowska-Ociepka A, 2004, Osiedla patronackie Górnego Śląska. Studium miejska oraz znaczenie kultury przemysłowej w przestrzeni zurbanizowanej, Gliwice, praca doktorska.
• 13. Syrkus H., 1984, Społeczne cele urbanizacji: Warszawa.
• 14. Walker M., 2005, Zieleń w osiedlach i koloniach robotniczych [w:] Historyczne osiedla robotnicze, Katowice, s. 70-76.
• 15. Zachariasz A., 2006, Zieleń jako współczesny czynnik miastotwórczy ze szczególnym uwzględnieniem roli parków publicznych, Kraków.