Zawartość metali ciężkich w wybranych warzywach z uprawy konwencjonalnej, ekologicznej i działkowej

• Autorzy: Śmiechowska M. , Florek A.

Warianty tytułu

EN

Content of heavy metals in selected vegetables from conventional, organic and allotment cultivation

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Artykuł prezentuje wyniki zawartości metali ciężkich (As, Cd, Cr, Cu, Fe, Ni, Pb, Zn) w marchwi, pietruszce i ziemniakach z uprawy ekologicznej, konwencjonalnej i działkowej. Badania przeprowadzono w 2010 r. Wyniki badań wskazują, że zawartość kadmu i ołowiu mieściła się na poziomie określonym Rozporządzeniem Komisji (WE) nr 1881/2006 z dnia 19 grudnia 2006 r. oraz Rozporządzeniem Komisji (WE) nr 629/2008 z dnia 2 lipca 2008 r. Zawartość pozostałych pierwiastków uwzględniając spożycie warzyw nie zagrażała zaleceniom stawianym przez Komitet Ekspertów FAO/WHO. Na podstawie wyników badań uzyskanych w niniejszej pracy można wnioskować, że sposób uprawy nie miał wpływu na zawartość metali ciężkich w badanych próbkach warzyw. Niski poziom metali ciężkich w warzywach z uprawy konwencjonalnej i z ogródków działkowych może wynikać z faktu, że uprawy te nie sąsiadowały z zakładami przemysłowymi, nie znajdowały się również w pobliżu ruchliwych dróg i rejonów dużej aktywności hodowlanej, gdzie mogłoby istnieć zagrożenie skażenia gleby gnojowicą. Nie można wykluczyć, że również kryzys gospodarczy mógł przyczynić się do niskiej zawartości metali ciężkich w warzywach, ponieważ w uprawie konwencjonalnej i działkowej stosowano mniej nawozów mineralnych i środków ochrony roślin.

EN

The paper presents results of the content of heavy metals (As, Cd, Cr, Cu, Fe, Ni, Pb, Zn) in carrot, parsley and potatoes from conventional, organic and allotment cultivation. The study was conducted in 2010. The results indicate that the content of cadmium and lead did not exceed the permitted levels specified by the Commission Regulation (EC) No 1881/2006 of 19 December 2006 and the Commission Regulation (EC) No 629/2008 of 2 July 2008. The content of other elements did not exceed recommendations stated by FAO/WHO Expert Committee. On the basis of the obtained results it can be concluded that the kind of cultivation did not influence the content of heavy metals in examined vegetable samples. Low level of heavy metals in vegetables from conventional cultivation and allotments may result from the fact that these plots were located neither in the neighbourhood of industrial plants, nor in the vicinity of congested roads and regions of intensive animal breeding, where manure soil contamination could be possible. It cannot be excluded that also the recent economic crisis could influence the low level of heavy metals in vegetables, because in conventional and allotment cultivation less fertilizers and crop protection chemicals were used.

Słowa kluczowe

PL

metale ciężkie; zawartość; warzywa; uprawa konwencjonalna; uprawa ekologiczna

EN

content; heavy metals; vegetables; conventional cultivation; organic cultivation

• Wydawca: Sieć Badawcza Łukasiewicz - Poznański Instytut Technologiczny
• Czasopismo: Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering
• Rocznik: 2011
• Tom: Vol. 56, nr 4
• Strony: 152--156
• Opis fizyczny: Bibliogr. 40 poz.

Twórcy

autor

Śmiechowska M.

autor

Florek A.

• Akademia Morska w Gdyni, Katedra Towaroznawstwa i Zarządzania Jakością ul. Morska 81-87, 81-225 Gdynia,

Bibliografia

• [1] Kabata-Pendias A., Pendias H.: Biogeochemia pierwiastków śladowych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1999.
• [2] Vogtmann H., Temperli A.T., Kuensch V., Eichenberger H., Ott P.: Accumulation of nitrates in leafy vegetables grown under contrasting agricultural systems. Biol. Agric. Hortic., 1984, 2(1), 51-68.
• [3] Siebeneicher G.E.: Podręcznik rolnictwa ekologicznego. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1997.
• [4] Śmiechowska M., Newerli-Guz J.: The content of heavy metals (cadmium and lead) in vegetables from ecological cultivation. W: Quality for the XXIst century, Proc. 12th IGWT Symposium, Poznań University of Economics Gdynia Maritime Academy, Poznań - Gdynia, 633-638.
• [5] Śmiechowska M.: Studia nad produkcją, jakością i konsumpcją żywności ekologicznej. Prace Naukowe Akademii Morskiej w Gdyni, Gdynia, 2002.
• [6] EN-13805 z marca 2002: Artykuły żywnościowe - oznaczanie pierwiastków śladowych. Roztwarzanie ciśnieniowe (Mineralizacja ciśnieniowa).
• [7] PN-EN 14084:2004: Artykuły żywnościowe, Oznaczanie pierwiastków śladowych. Oznaczanie zawartości ołowiu, kadmu, cynku, miedzi i żelaza metodą atomowej spektrometrii absorpcyjnej (AAS) po mineralizacji mikrofalowej.
• [8] The project, Scientific Co-operation (SCOOP) Task 3.2.11: Assessment of the dietary exposure to arsenic, cadmium, lead and mercury of the population of the EU Member. March 2004. http://ec.europa.eu/food/food/chemicalsafety/contaminants/scoop_3-2-11/haevy
• [9] Bednarek W., Tkaczyk P., Dresler S.: Zawartość metali ciężkich jako kryterium oceny jakości bulw ziemniaka. Annales UMCS, Sec. E, 2006, 61, 121-131.
• [10] Grajeta H.: Zawartość arsenu w warzywach pochodzących z okolic niektórych zakładów przemysłowych. Roczn. PZH 1987, 38(4-5), 340-343.
• [11] Bronkowska M., Figurska-Ciura D., Orzeł D., Styczyńska M., Wyka J., Loźna K., Żechałko-Czajkowska A., Biernat J.: Evaluation of plant products from the Legnicko-Głogowski region for their contamination with arsenic. Food Chemistry, 2008, 109, 4-7.
• [12] Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 13 stycznia 2003 r. w sprawie maksymalnych poziomów zanieczyszczeń chemicznych i biologicznych, które mogą znajdować się w żywności, składnikach żywności, dozwolonych substancjach dodatkowych, substancjach pomagających w przetwarzaniu albo, na powierzchni żywności (Dz.U. Nr 37, poz. 326).
• [13] Technical Report WHO, series 837, 1993 Geneve.
• [14] Wojciechowska-Mazurek M., Starska K., Brulińska-Ostrowska E., Plewa M., Biernat U., Karłowski K.: Monitoring zanieczyszczenia żywności pierwiastkami szkodliwymi dla zdrowia. Cz. I. Roczniki PZH, 2008, 59, 251-266; cz. II. Roczniki PZH, 2010, 61, 27-36.
• [15] Sady W., Smoleń S.: Wpływ czynników glebowo-nawozowych na akumulację metali ciężkich w roślinach. W: Efektywność stosowania nawozów w uprawach ogrodniczych, Wyd. Akademii Rolniczej w Poznaniu, Poznań 2004, 269-277.
• [16] Kaniuczak J.: Wpływ wapnowania i nawożenia mineralnego na zawartość kadmu w bulwach ziemniaków uprawianych w zmianowaniu. Annales UMCS, Sec. E, 2004, 59, 3, 1355-1361.
• [17] Rozporządzenie Komisji (WE) Nr 1881/2006 z dnia 19 grudnia 2006 r. ustalające dopuszczalne poziomy niektórych zanieczyszczeń w środkach spożywczych (Dz. WE. L. 364 z 20.12.2006).
• [18] Rozporządzenie Komisji (WE) Nr 629/2008 z dnia 2 lipca 2008 r. zmieniające rozporządzenie (WE) Nr 1881/2006 ustalające najwyższe dopuszczalne poziomy niektórych zanieczyszczeń w środkach spożywczych (Dz. WE. L. 173, 3.7.2008.
• [19] Wojciechowska-Mazurek M., Mania M., Starska K., Opoka M.: Kadm w środkach spożywczych – celowość obniżenia limitów. Przemysł Spożywczy, 2010, 64, 45-48.
• [20] Scientific Opinion of the Panel Contaminants on a request from the European Commision on cadmium in food. The EFSA Journal, 2009, 980, 1-139.
• [21] Petryk A., Bedla D.: Ocena zawartości Pb, Zn, Cr, Fe w bulwach ziemniaka oraz w glebie na terenie gminy Trzebinia. Inżynieria Ekologiczna, 2010, 22, 18-24.
• [22] Orzeł D., Bronkowska M., Figurska-Ciura D., Styczyńska M., Wyka J., Żechałko-Czajkowska A., Biernat J.: Ocena zanieczyszczenia cynkiem i miedzią produktów roślinnych z rejonu legnickogłogowskiego. Bromatologia i Chemia Toksykologiczna, 2009, 42(4), 1144-1147.
• [23] Gębski M.: Czynniki glebowe oraz nawozowe wpływające na przyswajanie metali ciężkich przez rośliny. Postępy Nauk Rolniczych, 1998, 5, 3-16.
• [24] Kucharczyk E., Moryl A.: Zawartość metali w roślinach uprawnych pochodzących z rejonu zgorzelecko-bogatyńskiego. Ochrona Środowiska i Zasobów Naturalnych, 2010, 43, 7-16.
• [25] Szteke B., Jędrzejczak R., Ręczajska W.: Zawartość żelaza i manganu w wybranych roślinach jadalnych. Roczniki PZH, 2004, 55, Suplement, 21-27.
• [26] Jędrzejczak R.: Żelazo i mangan w żywności. Roczniki PZH, 2004, 55, Suplement, 13-20.
• [27] Nowak W., Wojtasik A.: Zawartość kadmu i niklu w marchwi uprawianej na dwóch typach gleb przy zastosowaniu różnych nawozów wieloskładnikowych. Zesz. Prob. Post. Nauk Roln., 1997, 448a, 269-272.
• [28] Marzec Z., Łukasiewicz M.: Kadm, ołów i nikiel w całodobowych racjach pokarmowych z placówek zbiorowego żywienia. Bromatologia i Chemia Toksykologiczna, 2010, 43(3), 281-286.
• [29] Wojciechowska M., Kołodziejczyk J., Gocki J., Bartuzi Z.: Nadwrażliwość na nikiel. Alergia. Astma. Immunologia, 2008, 13(3), 136-140.
• [30] Denkhaus E., Salnikow K.: Nickel essentiality, toxicity, and carcinogenicity. Critical Reviews in Oncology/Hematology, 2002, 42, 35-56.
• [31] Rojas E., Herrera L.A., Poirier L.A., Ostrosky-Wegman P.: Are metals dietary carcinogens? Mutation Research, 1999, 443, 157-181.
• [32] Bartodziejska B., Gajewska M., Czajkowska A.: Oznaczanie poziomu zanieczyszczeń metalami ciężkimi żywności pochodzącej z samodzielnej produkcji rolnej techniką spektrometrii absorpcji atomowej. Ochrona Środowiska i Zasobów Naturalnych, 2010, 43, 38-44.
• [33] Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 6 czerwca 2007 r. w sprawie dostaw bezpośrednich środków spożywczych (Dz.U. Nr 112, poz. 774).
• [34] Marks N.: Zawartość azotanów, azotynów i metali ciężkich w bulwach ziemniaka w zależności od długości okresu przechowywania. Inżynieria Rolnicza, 2009, 1(11), 183-186.
• [35] Rembiałkowska E.: Zdrowotna i sensoryczna jakość ziemniaków oraz wybranych warzyw z gospodarstw ekologicznych. Warszawa: Wyd. Fundacja Rozwój SGGW, 2000.
• [36] Kot A., Zaręba S., Wyszogrodzka-Koma L.: Ocena skażenia ołowiem zbóż, przetworów zbożowych i ziemniaków z regionu lubelskiego. Żywność. Nauka. Technologia. Jakość, 2009, 4(65), 86-91.
• [37] Orzeł D., Bronkowska M., Figurska-Ciura D., Styczyńska M., Wyka J., Żechałko-Czajkowska A., Biernat J.: Ocena zanieczyszczenia ołowiem produktów roslinnych z rejonu legnicko-głogowskiego. Bromatologia i Chemia Toksykologiczna, 2010, 43(1), 79-85.
• [38] Karavoltsos S., Sakellari A., Dassenakis M., Scoullos M.: Cadmium and lead in organically produced foodstuffs from the Greek market. Food Chemistry, 2008, 106, 843-851.
• [39] Orzeł D., Figurska-Ciura D., Styczyńska M., Bronkowska M., Żechałko-Czajkowska A.: Ocena zanieczyszczenia metalami ciężkimi produktów zywnościowych z rejonu oddziaływania Huty Miedzi “Głogów”. Cz. II. Ziemniaki, warzywa i owoce.
• [40] Popek S., Filip A.: Wpływ zanieczyszczenia środowiska na zawartość cynku w wybranych warzywach z Polski Południowo-Wschodniej. W: Polska Akademia Nauk, Komitet przy Prezydium PAN “Człowiek i Środowisko”, Zeszyty Naukowe 33 “Cynk w środowisku. Problemy ekologiczne metodyczne”, 429-432.