Zdrowotność łubinu wąskolistnego (Lupinus angustifolius L.) uprawianego w systemie konwencjonalnym i w okresie przestawiania na system ekologiczny

• Autorzy: Horoszkiewicz-Janka J. , Korbas M. , Jajor E. , Krawczyk R.

Warianty tytułu

EN

Health of narrow-leaved lupin (Lupinus angustifolius L.) cultivated in the conventional farming system and in transition period to the ecological system

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Łubin wąskolistny (Lupinus angustifolius L.) jest jedną z ważniejszych roślin strączkowych uprawianych w Polsce. Przyczyną obniżenia plonu masy zielonej i nasion w uprawie łubinu są często patogeny. Na początku rozwoju szczególnie niebezpieczna dla wschodzących roślin może być zgorzel siewek powodowana przez grzyby rodzaju Fusarium i antraknoza łubinu - infekcja z siewek. W okresie kwitnienia łubiny mogą być porażane przez sprawców chorób powodujących straty nie tylko w ilości plonu, ale i jego jakości. Bardzo niebezpieczną chorobą łubinów jest fuzaryjne więdnięcie łubinu powodowane przez Fusarium oxysporum f.sp. lupini. Również groźną chorobą w tej uprawie, zwłaszcza w okresie z dużą ilością opadów jest antraknoza łubinu powodowana przez Colletotrichum lupini. Inną chorobą, która może wystąpić w łubinie zwłaszcza wąskolistnym, jest opadzina liści łubinu (Pleospora herbarum). Celem doświadczenia było porównanie zdrowotności łubinu wąskolistnego uprawianego zarówno w systemie konwencjonalnym, jak i w okresie przestawiania na system ekologiczny. Badanie prowadzono na terenie Polowej Stacji Doświadczalnej Instytutu Ochrony Roślin PIB w Winnej Górze (woj. wielkopolskie) przez okres trzech lat. Materiał do badań stanowiły dwie odmiany łubinu wąskolistnego - Boruta charakteryzująca się rozwojem samokończącym i odmiana Zeus o rozwoju tradycyjnym. Podczas oceny fitopatologicznej na roślinach obserwowano objawy porażenia przez sprawców fuzaryjnej zgorzeli łubinu, antraknozy łubinu i opadziny liści. Przeprowadzone badania wykazały większe porażenie roślin łubinu przez choroby, zwłaszcza antraknozę na liściach oraz strąkach w systemie ekologicznym aniżeli w systemie konwencjonalnym. Zagęszczony wysiew nasion sprzyjał większemu porażeniu przez sprawców chorób, za wyjątkiem porażenia fuzaryjnej zgorzeli łubinu, w którym procent porażonych roślin był podobny.

EN

The narrow-leaved lupin (Lupinus angustifolius L.) is one of the main leguminous plants cultivated in Poland. Fungal diseases of the lupins crops are the reasons of reducing yield of green matter and seeds. Root rot caused by Fusarium and seed borne anthracnose are highly destructive diseases for the early development stages. Fungal diseases infestation at the blooming stage can cause serious losses in quality and quantity of the yield. The main disease is wilting caused by Fusarium oxysporum f. sp. lupini. Other destructive disease occurring especially in a period with great precipitation is lupin anthracnose caused by Colletotrichum lupini. Another disease that may be observed in lupin (especially in narrow-leaved lupin) is lupin leaf spot (Pleospora herbarum). The aim of the experiment was to compare the health of narrow-leaved lupin cultivated both in the conventional farming system and in transition period to the ecological system. The experiment was performed in the Field Experimental Station of the Institute of Plant Protection PIB in Winna Góra (Wielkopolska province) for three years. Research material included two cultivars of narrow-leaved lupin - Boruta, characterized by determinate development, and Zeus cultivar with traditional development. Phytopathological assessment of the plants revealed symptoms of infestation with disease factors of Fusarium root rot of lupin, lupin anthracnose and leaf spot. The research demonstrated greater lupin infestation with the diseases, and especially with anthracnose on leaves and pods in the ecological system in comparison with the conventional system. Greater sowing rate favoured higher infestation with the disease factors except for Fusarium root rot of lupin, where the percentage of infested plants was similar.

Słowa kluczowe

PL

zdrowotność; łubin wąskolistny; uprawa konwencjonalna; uprawa ekologiczna

EN

narrow-leaved lupin; conventional farming; ecological system

• Wydawca: Sieć Badawcza Łukasiewicz - Poznański Instytut Technologiczny
• Czasopismo: Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering
• Rocznik: 2011
• Tom: Vol. 56, nr 3
• Strony: 143--146
• Opis fizyczny: Bibliogr. 19 poz.

Twórcy

autor

Horoszkiewicz-Janka J.

autor

Korbas M.

autor

Jajor E.

autor

Krawczyk R.

• Instytut Ochrony Roślin - Państwowy Instytut Badawczy ul. Władysława Węgorka 20, 60-318 Poznań,

Bibliografia

• [1] Fiedorow Z., Weber Z.: Choroby Roślin Uprawnych. Poznań: Wyd. Medix Plus, 1996, 111-129.
• [2] Filipowicz A.: Plonowanie i zdrowotność odmian łubinu wąskolistnego (Lupinus angustifolius L.). Prog. Plant Protection/Post. Ochr. Roślin, 2002, 42(2): 825-828.
• [3] Filoda G., Horoszkiewicz J., Jańczak C.: Występowanie i szkodliwość antraknozy na łubinie żółtym w różnych warunkach pogodowych 1999 i 2000 roku. Prog. Plant Protection/Post. Ochr. Roślin, 2001. 41(1): 278-285.
• [4] Frencel I.: Łubiny – problem antraknozy. Hod. Roślin i Nasiennictwo, 1997, nr 2: 9-15.
• [5] Frencel I.: Postępy badań nad antraknozą łubinów (Glomerella cingulata / Collletorichum gloeosporioides) w Polsce i Europie. Inter. Conf. Proc. „Lupin in Polish and European Agriculture”, Przysiek, 2-3.09.1999: 199-207.
• [6] Frencel I., Wiatr K., Panasik J. Problem antraknozy łubinów w Polsce w świetle badań 1995-1997. Prog. Plant Protection/ Post. Ochr. Roślin, 1998, 38(1): 238-245.
• [7] Frencel I., Lewartowska E., Czerwińska A., Nijaki J., Nijaka T. Poszukiwanie odporności łubinów na chorobę grzybową – antraknozę (Glomerella cingulata / Colletotrichum gloeoporioides). Prog. Plant Protection/Post. Ochr. Roślin, 2000, 40(2): 726-729.
• [8] Frencel I., Lenartowska E., Czerwińska A. Występowanie antraknozy (Colletotrichum gloeoporioides Penz.) na łubinach w Polsce. Zesz. Probl. Nauk Roln., 1997, z. 446: 467-470.
• [9] Horoszkiewicz-Janka J., Korbas M. Choroby roślin strączkowych i ich zwalczanie. Rośliny strączkowe i motylkowate drobnonasienne. Poradnik dla rolników Agroserwis, IHAR, 2010, wydanie drugie: 49-57.
• [10] Jańczak C., Filoda G., Horoszkiewicz-Janka J.: Antraknoza łubinu w Polsce w latach 1999-2002, zwalczanie i skuteczność działania środków grzybobójczych. Zesz. Probl. Nauk Roln., 2003, z. 495: 251-260.
• [11] Jańczak C., Horoszkiewicz J., Filoda G., Czerwińska A.: Choroby grzybowe łubinu wąskolistnego i ich zwalczanie. Prog. Plant Protection/Post. Ochr. Roślin, 2001, 41(2): 714-717.
• [12] Jasińska Z., Kotecki Z.: Szczegółowa Uprawa Roślin. Akademia Rolnicza Wrocław, 2003, t. II: 690 ss.
• [13] Jeske M., Sadowski Cz., Andrzejewska A.: A preliminary investigation of the infection of selected yellow and narrow-leaved lupin cultivars and lines by Colletotrichum gloeosporioides Penz. Zesz. Nauk. ATR Bydgoszcz, 1999, nr 220: 139-143.
• [14] Krawczyk R.: Porównanie flory segetalnej łubinu wąskolistnego (Lupinus angustifolius L.) w ekologicznym i konwencjonalnym systemie produkcji roślinnej. Prog. Plant Protection/Post. Ochr. Roślin, 2009, 49(4): 1799-1803.
• [15] Kurowski T.P., Bieniaszewski T., Jadźwińska E.: Stan sanitarny łubinu żółtego (Lupinus luteus L.) w zróżnicowanych warunkach agrotechnicznych. Acta Agrobot., 2005, 59(2): 395-406.
• [16] Kurowski T.P., Jadźwińska E.: Wpływ inokulacji zarodnikami Colletotrichum lupini (Bondar) Nirenberg, Feiler et Hagedorn na stopień porażenia roślin w okresie wegetacji oraz na występowanie patogena na nasionach czterech gatunków łubinu. Zesz. Probl. Nauk Roln., 2010, z. 550: 131-138.
• [17] Lista Opisowa Odmian. COBORU, Słupia Wielka, 2008.
• [18] Nirenberg H.I., Feiler U., Hagedorn G.: Description of Colletotrichum lupini comb. Nov. in modern terms. Mycologia, 2002, 92(2): 307-320.
• [19] Talhinhas P., Sreenivasaprasad S., Neves-Martins J., Oliveira H.: Genetic and morphological characterization of Colletorichum acutatum causing anthracnose of lupins. Phytopathol., 2002, 92(9): 986-996.