Właściwości sorpcyjne i aktywność enzymatyczna gleb parków miejskich na terenach o zróżnicowanym wpływie antropopresji

• Autorzy: Bielińska E. J. , Mocek A.

Warianty tytułu

EN

Sorption properties and enzymatic activity of municipal park soils in regions of varying impact of anthropologic pressure

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Badaniami objęto gleby 12 ogrodów parkowych usytuowanych w strefie podmiejskiej oraz w centrach miast, na terenach o podobnych warunkach fizjograficznych, lecz będących pod bezpośrednią presją skażeń antropogenicznych. Prace badawcze prowadzono w granicach administracyjnych następujących miast: Kraków, Lublin, Miasteczko Śląskie, Szczecin, Zabrze, Zamość. Właściwości sorpcyjne i poziom aktywności enzymatycznej gleb badanych ogrodów parkowych wahał się w szerokich granicach, jednak wyraźnie zależał od ich lokalizacji. W glebach ogrodów usytuowanych w strefach podmiejskich wartości pojemności sorpcyjnej i stopnia wysycenia kompleksu sorpcyjnego zasadami były kilkakrotnie niższe, natomiast aktywność badanych enzymów (dehydrogenaz, fosfatazy kwaśnej, fosfatazy alkalicznej, ureazy i proteazy) była kilkakrotnie większa niż w glebach położonych w centrach miast, co świadczy o zróżnicowaniu układów ekologicznych na terenach zurbanizowanych w części centralnej i peryferyjnej.

EN

Experiments were carried out on soils derived from 12 park gardens situated in suburban zones or in city centres in areas of similar physiographic conditions exposed to direct anthropogenic influence. Investigations were performed within administrative boundaries of the following towns and cities: Kraków, Lublin, Miasteczko Śląskie, Szczecin, Zabrze and Zamość. Soil sorption properties and levels of enzymatic activities in the examined park gardens fluctuated widely and distinctly depended on their location. In soils of park gardens situated in suburban areas, values of sorption capacity and level of saturation of sorption complexes with bases were several times lower, whereas the activity of the examined enzymes (dehydrogenase, acid phosphatase, alkaline phosphatase, urease and protease) was several times higher in comparison with the soils situated in town centres indicating a differentiation in the ecological systems in central and suburban city areas.

Słowa kluczowe

PL

właściwości sorpcyjne; aktywność enzymatyczna; gleba; park miejski

EN

sorption properties; enzymatic activity; municipal park; soil

• Wydawca: Sieć Badawcza Łukasiewicz - Poznański Instytut Technologiczny
• Czasopismo: Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering
• Rocznik: 2010
• Tom: Vol. 55, nr 3
• Strony: 20--23
• Opis fizyczny: Bibliogr. 23 poz.

Twórcy

autor

Bielińska E. J.

autor

Mocek A.

• Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, Instytut Gleboznawstwa i Kształtowania Środowiska ul. Leszczyńskiego 7, 20-069 Lublin,

Bibliografia

• [1] Baran S., Bielińska E.J.: Wpływ ryzosfery mniszka lekarskiego (Teraxacum officinale Web.) na zawartość metali ciężkich i aktywność enzymatyczną gleby. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln. 533, s. 21-29, 2008.
• [2] Bielińska E.J.: Charakterystyka ekologiczna gleb ogrodów działkowych z terenów zurbanizowanych. Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering, Vol. 51(2), s. 13-16, 2006.
• [3] Bielińska E.J.: Aktywność enzymów glebowych w ryzosferze mniszka lekarskiego jako wskaźnik stanu ekochemicznego gleb miejskich. Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering, Vol. 52(3), s. 10-14, 2007.
• [4] Bielińska E.J., Baran S., Futa B.: Wpływ ryzosfery na aktywność enzymatyczną gleb ogródków działkowych z terenów zurbanizowanych. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln., 515, s. 15-22, 2006.
• [5] Bielińska E.J., Ligęza S., Kawecka-Radomska M.: Enzymatyczne wskaźniki przeobrażeń gleb na terenach podmiejskich. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln. (w druku), 2010.
• [6] Brogowski Z., Czarnowska K., Chojnicki J., Pracz J., Zagórski Z.: 2000. Wpływ stresu solnego na stan chemiczny liści drzew z terenu miasta Łodzi. Rocz. Glebozn. 51, 1/2, s. 17-28, 2000.
• [7] Carbrera M.L., Kissel D.L., Bock B.R.: Urea hydrolysis in soil. Effect of urea concentration and soil pH. Soil Biol. Biochem. 23, s. 1121-1124, 1994.
• [8] Czarnowska K.: Poziom niektórych metali ciężkich w glebach i liściach drzew miasta Łodzi. Rocz. Glebozn. 48, 3/4, s. 49-61, 1997.
• [9] Gąsiorek M., Niemyska-Łukaszuk J.: Kadm i ołów w glebach antropogenicznych ogrodów klasztornych Krakowa. Rocz. Glebozn. 55, 1, s. 127-134, 2004.
• [10] Ge Y., Hendershot W.: Modeling sorption of Cd, Hg and Pb in soils by the NICA [non-ideal competitive adsorption] – Donnan model. Soil and Sedyment Contamination 14, s. 53-69, 2005.
• [11] Greinert A.: Gleby leśne zielonogórskich lasów komunalnych jako przykład antropogenizacji środowisk wokółmiejskich.: W: Inżynieria Środowiska nr 10. Zeszyty Naukowe nr 124. Zielona Góra, s. 28-37, 2000.
• [12] Greinert A.: Studia nad glebami obszaru zurbanizowanego Zielonej Góry. Praca habilitacyjna. Uniwersytet Zielonogórski, s. 21-42, 2003.
• [13] Greinert A.: Poprawa właściwości sorpcyjnych gleb jako warunek utrzymania w dobrym stanie terenów zieleni miejskiej. Rocz. Glebozn. 60, 3, s. 75-83, 2009.
• [14] Hartmann A., Gräsle W., Horn R.: Cation exchange processes in structured soils at various hydraulic properties. Soil and Tillage Research 47, s. 67-72, 1998.
• [15] Jaworska H., Kobierski M., Dąbkowska-Naskręt H.: Kationowa pojemność wymienna i zawartość kationów wymiennych w glebach płowych o zróżnicowanym uziarnieniu. Rocz. Glebozn. 59, 1, s. 84-89, 2008.
• [16] Kwiatkowska J., Maciejewska A.: Wpływ rodzajów substancji organicznej na właściwości fizykochemiczne gleby i zawartość węgla organicznego. Rocz. Glebozn. 59, s. 128-133, 2008.
• [17] Ladd N., Butler J.H.A.: Short-term assays of soil proteolytic enzyme activities using proteins and dipeptide derivatives as substrates. Soil Biol. Biochem. 4, s. 19-30, 1972.
• [18] Lock K, Janssen C.R.: Influence of aging on metal availability in soils. Rev. Environ. Contamination and Toxicology 178, s. 1-21, 2003.
• [19] Mocek A., Drzymała S., Maszner P.: Geneza, analiza i klasyfikacja gleb. Wyd. AR Poznań, 1997.
• [20] Szponar A.: Fizjografia urbanistyczna. Wydaw. Nauk. PWN, Warszawa, 258, 2003.
• [21] Tabatabai M.A., Bremner J.M.: Use of p-nitrophenyl phosphate for assay of soil phosphatase activity. Soil Biol. Biochem. 1, s. 301-307, 1969.
• [22] Thalmann A.: Zur Methodik der Bestimmung der Dehydrogenase Aktivität in Boden mittels Triphenyltetrazoliumchlorid (TTC). Landwirtsch. Forsch. 21, s. 249-258, 1968.
• [23] Zantua M.I., Bremner J.M.: Comparison of methods of assaying urease activity in soils. Soil Biol. Biochem. 7, s. 291-295, 1975.