Trwałe zanieczyszczenia organiczne - krajowy plan wdrażania Konwencji Sztokholmskiej

• Autorzy: Michalik S. , Kozik V. , Michalik K. , Czapka M. , Kontny U. , Jarzembek K. , Kozik W.

Warianty tytułu

EN

Persistent organic pollutants - A National Implementation Plan for the Stockholm Convention

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Trwałe Zanieczyszczenia Organiczne - TZO - stanowią grupę substancji chemicznych: - trwałych w środowisku, wykazujących dużą odporność na procesy rozkładu biołogicznego przez organizmy wodne i glebowe, co powoduje długotrwałe pozostawanie ich w środowisku; - łatwo rozpuszczalnych w tłuszczach; - ulegających akumulacji biologicznej w roślinach oraz w organizmach ludzkich i zwierzęcych wraz ze wzrostem ich zawartości w kolejnych ogniwach łańcucha żywieniowego; - toksycznych, stanowiących poważne zagrożenie dla zdrowia ludzi i zwierząt, mogą powodować raka i uszkadzać płód; - posiadających właściwość przenoszenia się w środowisku na dalekie odległości i występujących w miejscach odległych od miejsc ich uwolnienia. W 2008 roku Polska ratyfikowała Konwencję Sztokholmską (2001) dotyczącą trwałych zanieczyszczeń organicznych (TZO). Zasadniczym celem konwencji jest ochrona ludzkiego zdrowia i środowiska przed trwałymi zanieczyszczeniami organicznymi. Konwencja zawiera wykazy substancji znajdujące się w odpowiednich załącznikach A, B i C. Każda ze stron przystępujących do konwencji zobowiązała się promować, edukować i przekazywać informacje na tematy dotyczące trwałych zanieczyszczeń organicznych, jak również w ramach swoich możliwości na poziomie krajowym i międzynarodowym, zachęcać do podejmowania i/lub podejmować stosowne prace badawczo-rozwojowe, monitoring i współpracę w zakresie trwałych zanieczyszczeń organicznych oraz, tam gdzie to istotne, w zakresie ich zamienników, a także w zakresie kandydujących trwałych zanieczyszczeń organicznych, z uwzględnieniem: a) źródeł i uwolnień do środowiska; b) występowania, poziomów i tendencji zmian poziomów u ludzi i w środowisku; c) przenoszenia, losu i przemian w środowisku; d) oddziaływań na zdrowie ludzkie i środowisko; e) skutków społeczno-gospodarczych i w dziedzinie kultury; f) zmniejszania i/lub eliminacji uwolnień; oraz g) zharmonizowanych metodyk inwentaryzacji źródeł wytwarzania i technik analitycznych służących do pomiaru uwolnień.

EN

Persistant Organie Pollutants - POPs - are a group of chemicals substances: - persistent in the environment, exhibiting high resistance to degradation by biological organisms, soil and water, what causes their long term presence in environment; - easily soluble infats; - are susceptible to bioaccumulation inplants, leaving organisms and with the increase of their contents in successive foodchain; - toxic, posing a serious threat to human health and animals, can cause cancer and damage the fetus; - have aproperty to transfer in the environment for long distance and occurring in long distant from their release In 2008, Poland ratified the Stockholm Convention (2001) on Persistent Organic Pollutants (POPs). The main purpose of the Convention is to protect human health and the environment from persistent organic pollutants. The Convention contains lists of the substances contained in the relevant Annexes A, B and C. Each of the sides acceding to the Convention committed obligated to promote, educate and provide information on subjects relating to persistent organie pollutants, as well as within their capabilities at national and international levels, encourage and / or undertake appropriate research, development, monitoring and cooperation persistent organic pollutants and there where it is relevant, in terms of their replacements as well as the candidate of persistent organic pollutants including: a) sources andreleases into the environment; b) the presence, levels and trends of changes in humans and the environment; c) transport, fate and transformation; d) influence on human health and the environment; e) socio-economic andcultural spheres effects; J) reduction and/or elimination of releases; and g) harmonized methodologies for inventories of generating sources and analytical techniques for the measurement of releases.

Słowa kluczowe

PL

Konwencja Sztokholmska; trwałe zanieczyszczenia organiczne (TZO); zanieczyszczenia żywności; Biuro do Spraw Trwałych Zanieczyszczeń Organicznych

EN

Stockholm Convention; persistent organic pollutants (POPs); food contaminants; Office for the Persistent Organic Pollutants

• Wydawca: Górnośląska Wyższa Szkoła Pedagogiczna im. Kardynała Augusta Hlonda
• Czasopismo: Journal of Ecology and Health
• Rocznik: 2010
• Tom: R. 14, nr 5
• Strony: 261--264
• Opis fizyczny: Bibliogr. 15 poz.

Twórcy

autor

Michalik S.

autor

Kozik V.

autor

Michalik K.

autor

Czapka M.

autor

Kontny U.

autor

Jarzembek K.

autor

Kozik W.

• Zakład Chemii Nieorganicznej i Koordynacyjnej, Instytut Chemii, Uniwersytet Śląski.

Bibliografia

• [1] Materiały Informacyjne trwałe zanieczyszczenia organiczne w środowisku. Niska emisja. Materiały informacyjne Instytutu Ochrony Środowiska, Warszawa 2009 r.
• [2] Tracz J.: Pediatria Współczesna. Gastroenterologia, Hepatologia i Żywienie Dziecka 2005,7,4,257-261.
• [3] Andersson O., Blomkvist G.: Polybrominated aromatic pollutants find in fish in Sweden. Chemiosphere, 1981,10,1051-1061.
• [4] Stapleton M., Harner T., Shoeib M., Keller J., Schantz M.: Determination of polybrominated diphenyl ethers in indoor dust standard reference materials. Analytical and Bioanalytical Chemistry, 2006,384,3,791-800.
• [5] Pazdro K.: Persistent Organie Pollutants in Sediments from the Gulf of Gdańsk, Rocznik Ochrony Środowiska, tom. 6 63-76 (2004).
• [6] Murphy S., Pierce G. J., LawR. J., BersuderR, JepsonP. D., LearmonthJ. A., Addink M., Dabin W., Santos M. B., Deaville R., Zegers B. N., Mets A., Rogan E., Ridoux V., Reid R. J., Smeenk C, Jauniaux T., López A., Alonso Farre J. M., Gonzalez A. F., Guerra A., Garcia-Hartmann M., Lockyer C, and Boon J.R; J. Northw.Atl. Fish.Sci.,Yo. 42: 153-173(2010).
• [7] ĆwiklakK.: JabłońskaM., laboratorium, 9, (2008) 10-14.
• [8] Konwencja Sztokholmska w sprawie trwałych zanieczyszczeń organicznych, sporządzona w Sztokholmie dnia 22 maja 2001 r. (Dz.U. z 2009 r. Nr 14, poz. 76) Stockholm Convention on Persistent Organic Pollutants: http://chm.pops.int/.
• [9] Rozporządzenie (WE) Nr 850/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 r. dotyczące trwałych zanieczyszczeń organicznych i zmieniające dyrektywę 79/117/EWG (Dz.Urz. WE L Nr 158 z 30.4.2004).
• [10] Konwencja Genewska w sprawie transgranicznego zanieczyszczania powietrza na dalekie odległości, sporządzona w Genewie dnia 13 listopada 1979 r. (Dz.U. z 1985 r. Nr 60, poz. 311; Dz.U z 1988 r. Nr 40, poz 313); Convention on Long-range Transboundary Air Pollution: http://www.unece.org/env/lrtapA.
• [11] Protokół do konwencji z 1979 r. w sprawie transgranicznego zanieczyszczania powietrza na dalekie odległości dotyczący trwałych zanieczyszczeń organicznych z czerwca 1998 r. http://www.unece.org/env/lrtap/pops_hl.htm.
• [12] Metcalf Robert L.: "Insect Control" in Ullmann's Encyclopedia of Industrial Chemistry" Wiley-VCH, Weinheim, 2002. doi:10.1002/14356007.al4_263.
• [13] Guidelines for the Identification of PCBs and Materials Containing PCBs (ang.). United Nations Environment Programme, sierpień 1999.
• [14] Krajowy Plan Wdrażania Konwencji Sztokholmskiej w Sprawie Trwałych Zanieczyszczeń organicznych projekt z dnia 30 lipca 2010 r.
• [15] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 grudnia 2002 r w sprawie zakresu czasu sposobu oraz warunków prowadzenia monitorowania składowisk odpadów (Dz.U. Nr 220, poz. 1858).