Wpływ przepisów o zachowaniu tajemnicy wojskowej i państwowej na zakres i sposób prezentacji treści polskich planów miast wydawanych w latach 1944-1955

• Autorzy: Konopiska B.

Warianty tytułu

EN

Influence of military and state confidentiality regulations on the range and method of presentation of Polish city maps published in 1944-1955

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Artykuł jest próbą wskazania różnic w zakresie informacji topograficznej zamieszczanej na planach miast w aspekcie zmian zachodzących w przepisach o zachowaniu tajemnicy państwowej w Polsce w latach 1944-1955. Twórczość kartograficzną pierwszego dziesięciolecia po drugiej wojnie światowej podzielono na dwa okresy: do i po 1949 roku, ze względu na całkowicie różną wartość informacyjną planów miast i odmienne podejście do ich koncepcji. Treść planów miast z pierwszego okresu jest bardzo szczegółowa, mimo funkcjonowania już instytucji kontrolującej różnego rodzaju publikacje pod względem zachowania tajemnicy państwowej. Porównanie informacyjności ówczesnej prasy i audycji radiowych z informacyjnością planów miast wypada na korzyść planów. Po roku 1949 informacja podawana na planach miast jest szczegółowo i systematycznie kontrolowana, wdrożony zostaje system kontroli drukarń i rozdzielnictwa papieru, a kartografia cywilna zostaje całkowicie upaństwowiona.

EN

The article deals with the issue of censorship in urban cartography; it attempts to present differences in quantity of topographic information on city plans during the changes in state and military confidentiality regulations in Poland in 1944-1955. Analysis of cartographic and written sources from 1944 -1955 from the point of changes in quantity of information and its perception as dangerous for authority and state, led to a division of the first post-war decade into two periods: 1944 -1949 and 1950 -1955. In 1949 a Decree of National and Professional Confidentiality was passed. Until 1949 city plans were treated liberally in respect of protection of state and military information. Sources show that many city plans published for mass audience before 1949 had been the only sources of topographic information - in all other sources, like radio or press, such information was confidential. The second period, 1950-1955, is the time of reorganization of the market through the introduction of state monopoly on map publishing. City plans with any contents which was covered by the bili of information protection were qualified as 'for internal use' or 'confidential'. The years 1950 -1955 are the time of preparation of so called cartographic sketches, or orientation city plans, which concluded with development of a set of editorial and technical rules for a new series of city plans by the Department of Military Censorship in the General Staff within the Ministry of Defense and the Military Topographic Service. Those rules were later accepted by Central Office of Geodesy and Cartography and realized by the State Cartographical Publishing House. Regulations on military and state confidentiality (and later state and professional confidentiality) not only regulated the contents of maps, but also described the methods of its protection during the whole process of elaboration and printing. Information obtained by cartographers during the process could not be made public. Disobedience was penalized with a severe reprimand or even litigation.

Słowa kluczowe

PL

historia kartografii; kartografia użytkowa; cenzura w kartografii; plany miast

EN

history of cartography; practical cartography; censorship in cartography; city plans

• Wydawca: Polskie Towarzystwo Geograficzne. Oddział Kartograficzny
• Czasopismo: Polski Przegląd Kartograficzny
• Rocznik: 2010
• Tom: T. 42, nr 1
• Strony: 5--16

Twórcy

autor

Konopiska B.

• polskie Przedsiębiorstwo Wydawnictw Kartograficznych Sp. z o.o. Warszawa,