Dorobek i stan polskiej kartografii w ostatnim dziesięcioleciu

• Autorzy: Czerny A. , Kałamucki K. , Ostrowski W. , Żyszkowska W.

Warianty tytułu

EN

Achievements and the present state of Polish cartography during the past decade

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Artykuł przedstawia dorobek kartografii geograficznej w drugiej połowie lat osiemdziesiątych i w latach dziewięćdziesiątych w kontekście zmian politycznych i gospodarczych, postępu technologicznego oraz nowych kierunków w teorii i metodologii kartografii. Na tym tle scharakteryzowano dzisiejszy stan polskiej kartografii oraz stojące przed nią zadania.

EN

The present state and development of Polish cartography during the past decade was chiefly influenced by the political changes after 1989, which resulted in, among others, the suppression of censorship and development of market economy. Thanks to these changes, the general access to large- and medium scale topographic and thematic maps has been granted, as well as the supply of maps and atlases elaborated by newly created firms grew extensively. Another important factor of the development of Polish cartography, also connected with the development of market economy, was the wider application of modern digital techniques. The computer aided graphics has been applied to produce maps more and more often (in encyclopedias, atlases, tourist and city maps as well as multi-sheet topographic and thematic maps). Despite the delay, compared with the developed countries, digital cartography (GIS-aided map elaboration) has been developing faster and faster. In the field of topographic mapping, the new concept of 1:10,000 and 1:50,000 scale maps is worth mentioning. The elaboration and publication, according to this new concept, of around 1,000 sheets of the 1:10,000 map (covering 6% of the country) as well as around 350 sheets of the 1:50,000 map (33% of the country). The 1:50,000 scale map is also used as a base map to produce a series of thematic maps prepared by the state institutions (i.e.hydrographic, geoecological and geologic maps). Within the Corine-Land Cover program a nationwide land cover database based on the satellite imagery has been created. In the field of atlas cartography the publication of the "Atlas Rzeczypospolitej Polskiej" (Atlas of the Republic of Poland - national atlas) and "Atlas Śląska Dolnego i Opolskiego" (Atlas of the Lower and Opole Silesia - regional atlas) are considered the most important achievements. On the threshold of a new century the Polish cartography is to face the following important goals: - introduction of a uniform nationwide system of gathering and distributing digital spatial data - adoption of an uniform, national map datum for all state topographic and thematic maps, as well as the elaboration of digital version of these maps - constant modernization of the process of cartographic education - elaboration of a series of new school atlases corresponding with the new school curricula.

Słowa kluczowe

PL

kartografia; Polska

• Wydawca: Polskie Towarzystwo Geograficzne. Oddział Kartograficzny
• Czasopismo: Polski Przegląd Kartograficzny
• Rocznik: 1999
• Tom: T. 31, nr 1
• Strony: 3--14
• Opis fizyczny: Bibliogr. 27 poz., wykr.

Twórcy

autor

Czerny A.

• Pracownia Kartografii i Systemów Informacji Geograficznej Instytutu Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania PAN

autor

Kałamucki K.

• Zakład Kartografii Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej

autor

Ostrowski W.

• Katedra Kartografii Uniwersytetu Warszawskiego

autor

Żyszkowska W.

• Zakład Kartografii Uniwersytetu Wrocławskiego

Bibliografia

• Bac-Bronowicz J., 1993, Konstrukcja wielocechowych map tematycznych na przykładzie map rozkładu przestrzennego opadów na obszarze Dolnego Śląska. „Zeszyty Naukowe Akademii Rolniczej we Wrocławiu" Nr 231, s. 207-236.
• Baranowski M., 1992, Technologia numerycznego opracowania map tematycznych na przykładzie mapy lasów Polski. „Polski Przegl. Kartogr." T. 24, nr 4, s. 141-146.
• Baranowski M., Ciołkosz A., 1997, Nowa mapa użytkowania ziemi w Polsce jako pochodna bazy danych „CORINE Land Cover". „Polski Przegl. Kartogr." T. 29, nr 4, s. 219-228.
• Blades M., Spencer C., 1986, The implications of psychological theory and methodology for cognitive cartography. „Cartographica" Vol. 23, no. 4, s. 1-13.
• Czarny A., 1993, Cartographic model of reality. Structure and properlies. „Geographical Studies". Special lssue No. 7, Wrocław, Ossolineum.
• Freytag U., 1987, Do we need a nerw cartography. „Proceedings of the 13th International Cartographic Conference", Morelia s. 594-601.
• Gaździcki J., 1990, Systemy informacji przestrzennej. Warszawa-Wrocław, PPWK.
• Horodyski B., 1997, Zarys oceny merytorycznej kartograficznego ruchu wydawniczego w Polsce w latach 1990-1996. „Polski Przegl. Kartogr." T. 29, nr 2, s. 83-88.
• lwaniak A., 1997, Systemy ekspertowe w kartografii systemach informacji geograficznej. „Polski Przegl. Kartogr." T. 29, nr 1, s. 3-12.
• Kałamucki K., 1998, Kryteria kompleksowej oceny map. „Polski Przegl. Kartogr." T. 30; nr 2, s. 89-96.
• Kistowski M., Iwańska M., 1997, Systemy Informacji Geograficznej. Podstawy techniczne i metodyczne. Przegląd pakietów oprogramowania i zastosowań w badaniach środowiska przyrodniczego. Poznań, Bogucki Wydawnictwo Naukowe.
• Kowalski P., 1998, Ewolucja map ogólnogospodarczych w europejskich atlasach dla średnich szkół ogólno-kształcących w XX wieku. „Polski Przegl. Kartogr." T. 30, nr 4, s. 260-273.
• Kozieł Z., 1993, Barwny kartogram złożony jako metoda badań i prezentacji wybranych zjawisk geograficznych. Toruń, Uniwersytet Mikołaja Kopernika.
• Kraak M.-J., Ormeling F.J., 1987, Cartography: Design, Production and Use of Maps. Delft, Delft University Press.
• Kraak M.-J., Ormeling F.J., 1996, Cartography: Visualization of Spatial Data. Harlow Longman. Wyd. polskie; Kartografia. Wizualizacja danych przestrzennych, Warszawa PWN, 1998.
• MacEachern A.M., Taylor D.R.F. (red.), 1994, Visualisation in modem cartography. Oxford, Pergamon.
• Matuszkiewicz J.M., Plit J., 1996, Przeglądowa mapa potencjalnej roślinności naturalnej Polski w skali 1:300 000. „Polski Przegl. Kartogr." T. 27, nr 1, s. 3-8.
• Mościbroda J., 1992, Percepcja kartogramów i kartodiagramów jako nośników informacji ilościowej. „Polski Przegl. Kartogr." T. 26, nr 1-2, s. 1-16.
• Muller J.-C., 1997, GIS, Multimedia und die Zukunft der Kartographie. „Kartogr. Nachr." Bd. 97, H. 2, s. 41-53.
• Neytchev P., 1997, The structure of the map language. Gdańsk, Pracownia Kartografii i Fotointerpretacji Uniwersytetu Gdańskiego.
• Pasławski J., 1992, Kartogram jako forma prezentacji kartograficznej. Warszawa, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.
• Pomianowski W., 1996, System informacji geograficznej AV1SO. „Polski Przegl. Kartogr." T. 28, nr 4, s. 221-230.
• Sirko M., 1988, Teoretyczne i metodyczne aspekty obiektywizacji doboru osiedli na mapach. Lublin, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej.
• Środowisko, społeczeństwo i gospodarka w Atlasie Rzeczypospolitej Polskiej, 1998, Warszawa, GUGiK.
• Werner P., 1992, Wprowadzenie do geograficznych systemów informacyjnych. Warszawa, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.
• Wyczałek E., 1994, Badanie zmian środowiska przyrodniczego na podstawie analizy komputerowej archiwalnych map topograficznych. „Roczniki Akademii Rolniczej w Poznaniu" Nr 268, s. 143-150.
• Żyszkowska W., 1996, Mapy mentalne Polski uczniów klas licealnych. „Polski Przegl. Kartogr." T. 28, nr 1, s. 9-29.