Badania polimerowych biegaczy obrączkowych. Cz. 2: Modyfikacja fizyczna i obróbka cieplna

• Autorzy: Bieliński D. , Wójcicki R. , Ambrozik H.

Warianty tytułu

EN

Studies of polymer band travellers Part 2: influence of physical modification and thermal treatment on mechano-tribological characteristics of materials

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W pracy zbadano wpływ modyfikacji fizycznej "w masie" poliamidu 6 (PA 6) oraz powierzchniowej obróbki cieplnej poliamidu 6.6 (PA 6.6), polimerów stosowanych powszechnie do produkcji biegaczy obrączkowych przędzarek, na charakterystykę i profil mechaniczny ich warstwy wierzchniej oraz opory tarcia. Do modyfikacji fizycznej PA 6 użyto PA 6.6, który był dodawany w ilościach 10-50% wagowych. Dla porównania zbadano również próbki wykonane z "czystych" składników wchodzących w skład mieszaniny, tj. PA 6.6 i PA 6. Obróbka cieplna była realizowana na drodze zanurzania biegaczy wykonanych z PA 6.6 w kąpielach: olejowej (stosowano dla porównania zarówno olej wazelinowy, jak i hydrauliczny o temp. 145°C), lub wodnej (temp. 100°C), na okres 15-45 min. Zarówno modyfikacja fizyczna, jak i obróbka cieplna zmieniają budowę i strukturę warstwy wierzchniej materiału polimerowego, wpływając na jego właściwości fizyczne. Wyniki badań mikromechanicznych mieszanin poliamidowych oraz P A 6.6, poddanego obróbce cieplnej, porównano z charakterystyką mechaniczno-tribologiczną materiału biegaczy wyprodukowanych za granicą. Badania oporów ruchu biegaczy przeprowadzono w skojarzeniu ciernym ze stalą, w warunkach tarcia technicznie suchego. Na podstawie zaobserwowanej korelacji pomiędzy charakterystyką mikromechaniczną warstwy wierzchniej polimerów a wynikami badań tribologicznych zaproponowano optymalne, ze względu na warunki eksploatacji biegaczy obrączkowych, skład mieszanin i parametry obróbki cieplnej poliamidów.

EN

The paper deals with physical, "bulk" modification of polyamide 6 (PA 6), and thermal treatment of the surface of polyamide 6.6 (PA 6.6), polymers commonly used for band travelers working in spinning frames, on characteristics and mechanical profile of their surface layer and friction. PA 6.6, applied in the amount of 10-50 wt %, was used for the physical modification of PA 6. The virgin components, i.e. PA 6.6 and PA 6 were additionally tested for comparison. Thermal treatment was realized by dipping of polymer travelers made of PA 6.6 in: oil bath (both white and hydraulic oils were tested / temp. 145°C), or water bath (temp. 100°C), for a period of 15-45 min. Both, physical modification and thermal treatment change constitution and structure of the surface layer of polymer material, influencing its physical properties. Results of micromechanical studies for polyamide blends and PA 6.6, subjected to thermal treatment, were compared to mechano-tribological characteristics of the material of travelers made abroad. Tribological experiments were carried out against steel, under technical dry sliding conditions. Based on the correlation, observed between micromechanical characteristics of the surface layer of polymers and results of tribological tests, the optimal, according to conditions of band travelers exploitation, blend composition and parameters of thermal treatment for the polyamides, have been proposed.

Słowa kluczowe

PL

polimerowe biegacze obrączkowe; modyfikacja; warstwa wierzchnia; tarcie; mikrotwardość

EN

polymer band travellers; physical modification; thermal treatment

• Wydawca: Wydawnictwo Naukowe Instytutu Technologii Eksploatacji - Państwowego Instytutu Badawczego
• Czasopismo: Problemy Eksploatacji
• Rocznik: 2004
• Tom: nr 1
• Strony: 29--40
• Opis fizyczny: Bibliogr. 15 poz., tab., wykr.

Twórcy

autor

Bieliński D.

• Instytut Polimerów, Politechnika Łódzka

autor

Wójcicki R.

• Katedra Eksploatacji Maszyn, Politechnika Łódzka

autor

Ambrozik H.

• FAMID S.A.

Bibliografia

• 1. Bieliński D., Wójcicki R., Ambrozik H., Problemy Ekspl., 2003, 51 (4), 67.
• 2. Bieliński D., Warstwa wierzchnia a tarcie materiałów polimerowych, Zeszyty Naukowe P.Ł., 2001, Nr 882.
• 3. Jackowski T., Chylewska B., Przędzalnictwo - budowa i technologia przędz, Wyd. Polit. Łódzkiej, Łódź 1999.
• 4. www.micromaterials.co.uk.
• 5. Bieliński D., Głąb P., Ślusarski L., Polimery, 2001, 46 (7/8), 494.
• 6. Bieliński D., Polimery, 2001, 46 (10), 684.
• 7. Strzelecki S., Wójcicki R., Journal of the Society of Tribologists and Lubrication Engineers, 1999, 55 (6), 128.
• 8, Kaniewski W., Wójcicki R., Mater. IX Konf. nt. „.Metody i środki projektowania wspomaganego komputerowo". Instytut Podstaw Budowy Maszyn Polit. Warszawskiej, Warszawa 1993.
• 9. Kaniewski W., Świderski W., Wójcicki R., Tribologie-Fachtagung, Sept. 1998, Göttingen.
• 10. Kula P., Inżynieria warstwy wierzchniej, Wyd. Polit. Łódzkiej, Łódź 2000, s. 27.
• 11. Bieliński D., Ślusarski L., Włochowicz A., Douillard A., Composite Intern., 1997, 5 (2), 155.
• 12. Rymuza Z., Tarcie polimerów ślizgowych, WNT, Warszawa 1986.
• 13. Lawrowski Z. Bezobsługowe łożyska ślizgowe, Oficyna Wyd. Polit. Wrocławskiej, Wrocław 2001.
• 14. Wieleba W., Capanidis D., Ziemiański K., Polimerowe łożyska ślizgowe z tworzyw termoplastycznych. Poradnik Tribologii i Tribotechniki nr 23 i 24 w Tribologia, 6/1995 oraz 1/1996.
• 15. Praca zbiorowa pod red. Korszaka W.W., Technologia tworzyw sztucznych, WNT, Warszawa 1981, rozdz. XVI.