Charakterystyka i zastosowanie spektrometrii GDOES do analizy cienkich powłok przeciwzużyciowych

• Autorzy: Michalczewski R. , Osuch-Słomka E. , Tuszyński W.

Warianty tytułu

EN

Glow discharge optical emission spectroscopy (GDOES) - characteristic and application for analysis of thin, wear resistant coatings

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule przedstawiono krótką historię rozwoju optycznej spektrometrii emisyjnej z wyładowaniem jarzeniowym GDOES (glow discharge optical emission spectrometry). Omówiono zjawiska fizyczne wykorzystane do analizy, zasadę działania posiadanego spektrometru, scharakteryzowano techniki analityczne, przede wszystkim tzw. analizą powierzchniową, polegającą na ilościowym (w procentach atomowych lub wagowych) określaniu zmiany składu pierwiastkowego badanej próbki w głąb warstwy wierzchniej. Wskazano na zalety spektrometrii GDOES. Zastosowanie techniki GDOES do badania cienkich powłok przeciwzużyciowych przedstawiono na przykładzie powłoki gradientowej (Ti,Al)N oraz powłoki wielowarstwowej Cr/CrN/Cr(C,N). Powłoki zostały osadzone w procesie PVD (metodą łukowo-próżniową) na próbkach z żelaza Armco.

EN

In the paper a short history of the development of the glow discharge optical emission spectrometry (GDOES) is shown. Physical phenomena employed in GDOES, way of operation of the spectrometer (installed in Tribology Laboratory of [ITeE), and analytical methods, mainly depth profiling, are presented. The depth profiling method gives quantitative (mass or atomic percent) depth profiles of particular elements in the tested sample versus sputtered depth. The virtues of GDOES are also emphasised in the paper. The application of GDOES for analysis of two wear resistant PVD coatings is presented. They are: gradient (Ti,Al)N coating and multilayer Cr/CrN/Cr(C,N). The coatings were deposited by the PVD process (vacuum-arc method) on ingot iron samples.

Słowa kluczowe

PL

GDOES; spektrometria; powłoka przeciwzużyciowa; analiza powierzchniowa

EN

GDOES; spectrometry; wear-resistant coating

• Wydawca: Wydawnictwo Naukowe Instytutu Technologii Eksploatacji - Państwowego Instytutu Badawczego
• Czasopismo: Problemy Eksploatacji
• Rocznik: 2003
• Tom: nr 4
• Strony: 193--203
• Opis fizyczny: Bibliogr. 10 poz., wykr.

Twórcy

autor

Michalczewski R.

autor

Osuch-Słomka E.

autor

Tuszyński W.

• Instytut Technologii Eksploatacji, Radom