Rola różnych biokomponentów w kształtowaniu struktury gleb uprawnych

• Autorzy: Owczarzak W. , Mocek A.

Warianty tytułu

EN

Role of various biocomponents in the structure formation of cultivated soils

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W pracy przedstawiono rezultaty wieloletnich badań nad określeniem wpływu różnych dodatków organicznych na zmiany niektórych właściwości fizycznych gleb. Badania przeprowadzono w warunkach laboratoryjnego modelowania struktury agregatowej, a także na modelowanych agregatach z doświadczeń wazonowych i polowych pobranych z poziomów ornopróchnicznych kilku gleb płowych, czarnej ziemi i gruntu zwałowego. Material glebowy charakteryzował się dużą różnorodnością pod względem skladu granulometrycznego (piasek gliniasty lekki, piasek gliniasty mocny, glina lekka, glina ciężka). Jako biokomponentów użyto silnie zhumifikowany torf, nierozlożony torf mechowiskowy, osad garbarski, pył tytoniowy i osad ściekowy. Wyniki badań wskazują jednoznacznie na pozytywną rolę bioodpadów w kształtowaniu i polepszaniu struktury warshwy uprawnej. Przede wszystkim wpływają one na zmniejszenie zagęszczenia gleby, a więc wzrost porowatości. W zależności od wysokości dawki biokomponentu porowatość może wzrastać nawet o kilkanaście procent. Wyraźnej poprawia się wodoodporność agregatów glebowych, chociaż w tym przypadku zależy to od wielu czynników, m. in. od składu granulometrycznego gleby, jej stanu uwilgotnienia, zawartości próchnicy, rodzaju i dawki zastosowanego biokomponentu. W zdecydowanej natomiast większości przypadków prawie wszystkie dodawane bioodpady poprawiają bardzo wyraźnie agregację wtórną, tj. rozpad agregatów pierwotnych na wtórne po dynamicznym i statycznym działaniu wody.

EN

The article presents results of long-term investigations aimed at determining the influence of different organic additives on changes of some physical soil properties. Experiments were carried out in laboratory conditions, which allowed modeling of the aggregate structure, as well as on modeled aggregates from pot and field experiments collected from arable-humus horizons of several luvisols, black earth and boulder soil. The experimental soil material was characterized by considerable variability with regard to its texture (loamy sand, sandy loam, loam, clay). The applied biocomponents included: strongly humified peat, non-degraded moss peat, tannery deposits, tobacco powder and sewage sludge. Results of the performed investigations show unequivocally the posilne role of bio-wastes in developing and improving the structure of the topsoil. First and foremost, they decreased soil compaction and increased its porosity. In relation to the applied dose of the bio-component, the resultant porosity may increase even by several percent. Also water resistance of soil aggregates improved considerably, although, in this case, this improvement depended on many factors, e.g. soil texture, state of water content, humus concentration, type and dose of the applied bio-component. On the other hand, in the majority of cases, nearly all the applied bio-wastes improved quite significantly the secondary aggregation, i. e. the breakup of primary aggregates into secondary aggregates after the dynamic and static water action.

Słowa kluczowe

PL

biokomponent; gleba; struktura gleby; właściwości fizyczne

EN

biocomponent; structure; soil; physical properties

• Wydawca: Sieć Badawcza Łukasiewicz - Poznański Instytut Technologiczny
• Czasopismo: Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering
• Rocznik: 2003
• Tom: Vol. 48, nr 3
• Strony: 10--14
• Opis fizyczny: Bibliogr. 12 poz., tab.

Twórcy

autor

Owczarzak W.

• Katedra Gleboznawstwa, Akademia Rolnicza im. Augusta Cieszkowskiego, Poznań

autor

Mocek A.

• Katedra Gleboznawstwa, Akademia Rolnicza im. Augusta Cieszkowskiego, Poznań

Bibliografia

• [1] Buckman H.C., Brady N.C. (1971): Gleba i jej właściwości. PWRiL, Warszawa.
• [2] Dobrzański B., Zawadzki S. (1993): Gleboznawstwo. PWN, Warszawa.
• [3] Dz.U. Nr 72, poz. 813. Rozporządzenie MOŚ, ZNiL z dn. 11 sierpnia 1999r.
• [4] Lityński T., Jurkowska H. (1982): Żyzność gleby i odżywianie się roślin. PWN, Warszawa.
• [5] Mocek A., Drzymała S., Maszner P. (2000): Geneza, analiza i klasyfikacja gleb. Wydaw. AR Poznań.
• [6] Mocek A., Owczarzak W., Czekała J. (2000): Wpływ dodatku pyłu tytoniowego na zmiany właściwości fizycznych gleby w modelowanych warunkach wilgotności i zagęszczenia. Zesz. Nauk. AR Szczecin. Rolnictwo 84: 323-328.
• [7] Owczarzak W., Mocek A., Czekała J. (1993): Wpływ osadu garbarskiego na niektóre właściwości fizyczne gleb. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln. 409: 119-128.
• [8] Owczarzak W., Kaczmarek Z., Rybczyński P. (1996): Wpływ wieloletniego nawożenia obornikiem na stan struktury warstwy ornej gleby płowej pod różnymi roślinami zbożowymi. Zesz. Nauk. AR Szczecin. Rolnictwo 62, 172: 443-449.
• [9] Owczarzak W., Mocek A. (2000): Koncepcja i metody badań modelowanych struktur glebowych w kontekście możliwości ich wykorzystania przy wzbogacaniu gleb różnymi komponentami organicznymi i mineralnymi. Zesz. Naukowe AR w Szczecinie. Rolnictwo 84: 373-386.
• [10] Owczarzak W. (2002): Struktura gleb mineralnych Polski - badania modelowe. Rocz. AR Pozn. Rozprawy naukowe 328.
• [11] Rząsa S., Owczarzak W. (1983): Modelling of soil structure and examination methods of water resistance, capillary rise and mechanical strength of soil aggregates. Rocz. AR Pozn. Rozprawy naukowe 135: 1-31.
• [12] Rząsa S., Owczarzak W. (1986): Wpływ dodatku próchnicy i torfu na stan fizyczny agregatów glebowych. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln. 315: 167-188.