Pięćdziesiąt lat Katedry Kartografii Uniwersytetu Warszawskiego

• Autorzy: Pasławski J.

Warianty tytułu

EN

%0th anniversary of the Chair of Cartography at the Warsaw University

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule omówiono pokrótce historię Katedry Kartografii UW, prowadzone prace dydaktyczne oraz badawcze.

EN

The Chair of Cartography was founded in November, 1950 whole the Institute of Geography was initiated within the structure of the Warsaw University. Also, two other Chairs were formed within the Institute: Physical Geography and Economic Geography. The first Head of the Chair of Cartography was Professor Stanisław Pietkiewicz (1894-1986), a very thoroughly educated physical geographer with broad interests in various fiels of the subject. He studied geomorphology and hydrology and also was a very good surveyor employed at the Military Geographic Institute (WIG) before the World War II. At that time, the employes of the Chair of Cartography offered courses on Cartography and Topography for all Freshemen (ca. 60 students), as well as for those specializing in Cartography (10-15 students). The M.Sc. these' topics fell mainly in the two following categories: preparation of the general reference wall maps of the selected regions of Poland, and also historical monographies of early Polish maps. Seven 1:250,000-scale wall maps of Polish regions have been prepared and put out. Each portrayed the land-surface forms with layer tinting, and also contained selected economic data. The maps were printed in the years 1960-1965. Professor Lech Ratajski (1921-1977) became Head of the Chair of Cartography in 1966. He initiated a new didactic field in the Chair's activity: preparation of the socio-economic maps, and later also the comprehensive wall maps (G. Bonatowski, B. Horodyski 1984). In addition to that, analyses on mapping methods and on the theory of cartography were initiated. It was the theoretical cartography that soon bacame the main field of Professoe's professional activity. His most well-known work pertain to cartology, understood as the system of theoretical cartography, and also as the theoretical base for practical cartographic activity (L. Ratajski 1973). His research activity resulted in the appointment of Lech Ratajski Chair of the 5th ICA commission (Commision on Cartographic Communication). His research on cartographic signs standardization shoul also be noted. The first volume of the periodical of the Department of Geography and Regional Studies (Wydział Geografii i Suidiów Regionalnych ) Prace i Studia Geograficzne (Studies in Geography) entitled Theory of Cartography makes a very good illustration of the activities of the Chair of cartography at that time. After Professor Lech Ratajski had passed away in 1977, his close colleague - Professor Bogodar Winid (1922-1996) became Head, replaced by Professor Wiktor Grygorenko in Fall, 1980. Professor Grygorenko is a specialist in the field of the mathematical cartography. He also authored a vast textbook on topographic map elaboration. During his office, he conducted research on the structural concept of cartographic representations, aiming at the advancement in automated map drawing and interpretation. The employees of the Chair of cartography actively participated in the organization of the 11th ICA Conference held in Warszawa in 1982. At that conference prof. Grygorenko presented an intrested paper entitled: A Cybernetic Model of Cartographic Communication (Grygorenko 1982), which was later frequently cited in cartographic literature. During the 1980s, the graduate studies on Cartography were extended to three years, as they follow the 2-year under-graduate studies on Geography. The main goal is to educate the future professional editors of both general-reference and thematic maps. Among the M.Sc. topics the increasing share of tourist- and citymaps is easily noticeable. Also, computer hardware and cartographic software is more and more often used. Presently (January 1st, 2000) 12 people are employed at the Chair of Cartography. Since 1997 Professor Jacek Pasławski is Head of the Chair. The employess offer courses for all Geography student on introductory level (basic cartography and topography) for iver 200 participants. The next stage consist of courses offered to students specializing in various fields of geography e.g. Thematic Cartography for the students specializing in Regional and econimic geography. The graduate program in Cartography starts at the Junior year. Ther main goal of the program is to prepare students to the professional activity as map editors. Student have access to the Computer and Cartographic Reproduction Labs. For example, Maps prepared by students during the course of Map Editing are then prepared in the form that can be printed using the offset printer. Overall, all courses taking 1200 hours are offered to 20-25 graduate students during the three year period. So far, there are 316 alumni, and 13 persons received their Ph.D degree. The research activities include various topics. The main field of interest include: history of cartography, electronic atlas structure, forms of cartographic presentation (classification and properties), analyses of computer technologies and last but hardly least, journalistic cartography.

Słowa kluczowe

PL

kartografia; Uniwersytet Warszawski; Polska

EN

cartography; Warsaw University; Poland

• Wydawca: Polskie Towarzystwo Geograficzne. Oddział Kartograficzny
• Czasopismo: Polski Przegląd Kartograficzny
• Rocznik: 2000
• Tom: T. 32, nr 3
• Strony: 175--187
• Opis fizyczny: Bibliogr. 44 poz., il., mapy, rys., zdj.

Twórcy

autor

Pasławski J.

• Katedra Kartografii Uniwersytetu Warszawskiego

Bibliografia

• Bonatowski G., 1995, Działalność profesora Stanisława Pietkiewicza w zakresie badania dawnych map z obszaru Polski. „Prace i Studia Geograficzne" T. 17, s. 53-86. Wydawn. Uniwersytetu Warszawskiego.
• Bonatowski G., Horodyski B., 1984, Comprehensive Wall Maps. „Miscellanea Geographica" T. 1, s. 288-298.
• Grygorenko W., 1970, Redakcja i opracowanie map ogólnogeograficznych, Warszawa: PPWK.
• Grygorenko W., 1979, Specyficzne aspekty kształcenia kartografów. „Przegl. Geodez." R. 51, nr 5, s. 8-10.
• Grygorenko W., 1981, Kwantytatywne parametry kompozycji treści mapy. „Rozprawy Uniwersytetu Warszawskiego" Nr 190.
• Grygorenko W., 1982, Cybernetyczny model procesu przekazu kartograficznego. „Polski Przegl. Kartogr." T. 14, nr 2, s. 67-78.
• Grygorenko W., 1997, Kartografia polska. Materiały pomocnicze do wykładu z przedmiotu „Historia kartografii". Warszawa: Wydział Geografii i Studiów Regionalnych UW.
• Horodyski B., 1979, Funkcjonalna analiza atlasów geograficznych jako specyficznej formy przekazu kartograficznego. W: Teoria kartografii. „Prace i Studia Geograficzne" T. 1, Warszawa, s. 87-152.
• Horodyski B., 1999, Nauczanie kartografii na l roku studiów geograficznych. W: Kartografia w polskim systemie edukacyjnym. „Materiały Ogólnopolskich Konferencji Kartograficznych" T. 21, Słupsk, s, 61-65.
• Horodyski B., 2000, Kształcenie kartografów na Uniwersytecie Warszawskim. „Prace i Studia Geograficzne". T. 26, s. 39-60. Wydawn. Uniwersytetu Warszawskiego.
• Kowalski P., 1998, Rozwój map ogólnogospodarczych w szkolnych atlasach geograficznych do końca XIX wieku. „Polski Przegl. Kartogr." T. 30, nr 2, s. 96-110.
• Kowalski P., 1999, Kartografia prasowa w Polsce w ostatniej dekadzie XX wieku. „Polski Przegl. Kartogr." T. 31, nr 3, s. 159-168.
• Ogólne zagadnienia kartografii tematycznej. 1968. „Przegl. Zagr. Lit. Geogr." z. 4
• Ostrowski W., 1970, Metakartografia - nowe spojrzenie na kartograficzną formę prezentacji. „Polski Przegl. Kartogr." T. 2, nr 2, s. 49-62.
• Ostrowski W., 1979, Semantyczny aspekt sprawności mapy. W: Teoria kartografii. „Prace i Studia Geograficzne" T. 1, Warszawa: Wydział Geografii i Studiów Regionalnych UW, s. 153-224.
• Ostrowski W., 1999, Nauczanie kartografii na studiach geograficznych. W: Kartografia w polskim systemie edukacyjnym, „Materiały Ogólnopolskich Konferencji Kartograficznych" T. 21, Słupsk, s. 53-60.
• Ostrowski W., 2000, Działalność naukowa pracowników Katedry Kartografii. „Prace i Studia Geograficzne". T. 26, s. 61-88. Wydawn. Uniwersytetu Warszawskiego.
• Ostrowski W., Siwek J. i inni, 1998, Zasady redakcji mapy topograficznej w skali 1:50 000, katalog znaków, Warszawa: Główny Urząd Geodezji i Kartografii.
• Pasławski J., 1979, Kartograficzne aspekty regionalizacji ekonomicznej. W: Teoria kartografii. „Prace i Studia Geograficzne" T. 1, Warszawa: Wydział Geografii i Studiów Regionalnych, s. 45-86.
• Pasławski J., 1992, Kartogram jako forma prezentacji kartograficznej. „Rozprawy Uniwersytetu Warszawskiego" Nr 378.
• Pasławski J., 1998, Jak opracować kartogram. Warszawa: Wydział Geografii i Studiów Regionalnych UW.
• Pietkiewicz S., 1930, O sposobach przedstawiania te-renu na mapach. Biblioteka Służby Topograficznej T. 5, Warszawa.
• Pietkiewicz S., 1965, Opracowanie serii ściennych map regionów Polski. „Geografia w Szkole" R. 18, nr 4, s. 165-171.
• Pietkiewicz S., 1971, Propozycje konsekwentnego zestawu pomocniczych międzynarodowych terminów z dziedziny kartografii tematycznej. W: Problemy kartografii tematycznej. „Materiały Ogólnopolskich Konferencji Kartograficznych" T. 1, s. 242-248. Lublin - Warszawa.
• Pietkiewicz S., 1975, Badanie dokładności dawnych i nowszych map. W: 25 lat Zakładu Kartografii Instytutu Geografii Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa: Zakład Kartografii 1G UW, s. 4-12.
• Pietkiewicz S., Żmuda S. 1971, Słownik pojęć geograficznych. Warszawa: Wiedza Powszechna.
• Prace i Studia Geograficzne. T. 1. 1979. Teoria Kartografii. Wydawn. Uniw. Warszawskiego.
• Prace i Studia Geograficzne. T. 17. 1995. Stanisław Pietkiewicz (1894-1986) twórca pierwszej w Polsce Katedry Kartografii, geograf i historyk. Wydawn. Uniw. Warszawskiego.
• Prace i Studia Geograficzne. T. 26. 2000. 50-lecie pracy dydaktycznej i naukowej Katedry Kartografii Wydziału Geografii i Studiów Regionalnych Uniwersytetu Warszawskiego, Wydawn. Uniw. Warszawskiego.
• Ratajski L., 1966, Mapy przemysłu, ich właściwości metodyczne i kartometryczne. „Prace Geograficzne" IG PAN nr 56, Warszawa.
• Ratajski L., 1967, Sylwetka zawodu geografa - kartografa. „Przegl, Geodezyjny" R. 39, nr 9, s. 360-361.
• Ratajski L., 1968a, Zjawisko węzłów generalizacyjnych. „Prace i Studia Instytutu Geografii UW" 9, nr 3, s. 97-108.
• Ratajski L., 1968b, A model of catlographical methods. „Geographia Polonica" 12, s. 372-378.
• Ratajski L., 1971, Zasady logiczno-semiotyczne uporządkowania i standaryzacji znaków kartograficznych. „Polski Przegl. Kartogr." T. 3, nr 3, s. 106-115; nr 4, s. 156-166.
• Ratajski L., 1973, Metodyka kartografii społeczno-gospodarczej. Warszawa: PPWK. II wyd. 1989.
• Ratajski L., 1979, Rozwinięta koncepcja kartologii. „Prace i Studia Geograficzne" T. 1, s. 23-44. Wydawn. Uniw. Warszawskiego.
• Siwek J., 1989, Kartograficzne sposoby badania korelacji. „Polski Przegl. Kartogr." T. 21, nr 1, s. 3-18.
• Siwek J., 1999, Otwarte zebrania Katedry Kartografii Uniwersytetu Warszawskiego w roku akademickim 1998/1999. „Polski Przegl. Kartogr." T. 31, nr 3, s. 215-216.
• Sprawozdanie Zakładu Geograficznego Uniwersytetu Warszawskiego. 1923. „Przegląd Geograficzny" T. 4, s. 188-222.
• II Sprawozdanie Zakładu Geograficznego Uniwersytetu Warszawskiego. 1935. „Przegląd Geograficzny" T. 14, s. 195-239.
• III Sprawozdanie Zakładu Geograficznego Uniwersytetu Warszawskiego. 1946. „Przegląd Geograficzny" T. 19, s. 122-128.
• IV Sprawozdanie Zakładu Geograficznego Uniwersytetu Warszawskiego (S. Leszczycki, J. Kondracki). 1954. „Przegląd Geograficzny" T. 26, s. 175-192.
• Winid B., 1980, Katedra Kartografii Uniwersytetu Warszawskiego w latach 1976-1980 i w perspektywie. W: Stan i perspektywy rozwoju polskiej kartografii 1985. „Materiały Ogólnopolskich Konferencji Kartograficznych" T. 7, s. 96-100, Warszawa.
• Zagadnienia kartografii ogólnej. 1965. „Przegl. Zagr. Lit. Geogr." z. 1.