Struktura mapy w ujęciu pragmatycznym

• Autorzy: Zarycki T.

Warianty tytułu

EN

Map structure in pragmatic approach

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Autor rozwija wcześniej zarysowaną próbę reinterpretacji teorii przekazu kartograficznego z punktu widzenia pragmatyki językoznawczej. Porównanie mapy z językiem naturalnym rozszerzone zostaje na obszar wewnętrznej struktury obu form komunikacji.

EN

The article develops a previously outlined attempt to reinterpret the theory of cartographic presentation from the point of view of linguistic pragmatism. A comparison of a map and natural language in deep sense, which corresponds to pragmatic analysis ie extended to include the inner structure of both forms of communication. For this purpose the term of Macrostructure is adapted which describes representations of texts on higher levels of abstraction. Macrostructure is in other words a hierarchy of more and more generalized summaries of the text. Summarizing is compared to map generalization. Macro-operations described by T. van Dijk's theory: deletions, generalizations and constructions used for generating the macrostructure of the text are referred to the process of creation of a generalized map, which represents the macrostructure of the map proper, Reading a map always implies generalization, similar as reading a text implies its summary. Considerations of map macrostructure are also related to a cartographic term of "levels of map reading", and especially S. Bonin's division into "maps to be read" and "maps to be perceived". In the final section of the article it is suggested , that from a theoretical point of view the macrostructure of a map and text can both be subjective in similar way. Their creation can also have an aspect of "acting through maps", i.e. changing social reality rather than only describing it. If so, they would resemble pragmatically described "speech acts".

Słowa kluczowe

PL

mapa; język mapy; pragmatyka językoznawcza; przekaz kartograficzny

EN

map; language of map

• Wydawca: Polskie Towarzystwo Geograficzne. Oddział Kartograficzny
• Czasopismo: Polski Przegląd Kartograficzny
• Rocznik: 2004
• Tom: T. 36, nr 2
• Strony: 75--81
• Opis fizyczny: Bibliogr. 15 poz., rys.

Twórcy

autor

Zarycki T.

• Instytut Studiów Społecznych Uniwersytetu Warszawskiego

Bibliografia

• Andrews H.H., 1990, Map and language / a metaphor extended. „Cartographica" Vol. 27, no. 1, s. 1-19.
• Austin J.L., 1993, Jak działać słowami? W: J.L. Austin. Mówienie i poznawanie. Warszawa: PWN.
• Bonin S., 1989, Poziomy czytania mapy. „Polski Przegl. Kartogr." T. 21, nr 2, s. 49-61.
• de Beaugrande R., Dressler W., 1990, Introduction to Text Linguistics, London: Longman.
• Eastman J.R., 1985, Graphic organization and memory structures for map leaming. „Cartographica" Vol. 22(10), s. 1-20.
• Head C.G., 1984, The map as natura! language - a paradigm for understanding. „Cartographica" Vol. 31, no. 1, s. 1-27.
• Hirtle S.C., Jones J., 1985, Evidence of hierarhies in cognitive maps. „Memory 8 Cognition" Vol. 13, s. 208-217.
• Ratajski L., 1989, Metodyka kartogram spoleczno-gos-podarczej. Wydanie II. Warszawa: PPWK.
• Schlichtmann H., 1985, Characteristic traits of the se-miotic system nmap symbolismn. „The Cartogr. J. Vol. 22, s. 23-30.
• Schlichtmann H., 1991. Response to J.H. Andrews paper ,,Map and language: a metaphor extended". „Cartographica" Vol. 28.
• van Dijk T., 1980, Macrostructures. Hillsdale: Lawren-ce Erlbaum Associates Publishers.
• Zarycki T., 1998, Towards the theory of structures of maps in their deep / concept dimension. ,,The Cartogr. J. Vol. 35, no. 1, s. 71-78.
• Zarycki T., 2000, Mapa w perspektywie pragmatycznej - propozycje teoretyczne. „Polski Przegl. Kartogr." T. 32, nr 2, s.97-106.
• Zarycki T., 2001, Cartographic communication in the perspective of linguistic pragmatics. W: Proceedings of the 20th International Cartographic Conference. ICC 2001 Beijing China, August 6-10,2001, s. 3099-3108.
• Zarycki T., 2002, Redundancja i relewancja w komunikacji kartograficznej z perspektywy pragmatycznej. „Polski Przegl. Kartogr." T. 34, nr 1, s. 3-10.