Konstrukcja skal wartości w legendach map

• Autorzy: Czerny A.

Warianty tytułu

EN

Composition of value scales in map legends

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Autor analizuje graficzne skale wartości stosowane w legendach map: kartogramów, kartodiagramów i map izoliniowych; stara się wyjaśnić różne sposoby konstrukcji legend ilościowych przedstawień kartograficznych i ocenić ich poprawność.

EN

Twenty years ago Polish Cartographic Review published articles on the composition of legends on choropleth and isopleth maps as well as graduated symbol maps (J. Pasławski 1982, I. Frączek 1983). They proposed a set of optimal legends, the number of which can limit the freedom of designing maps, e.g. it does not recommend horizontal arrangement of color scales in the legends of choropleth and isopleth maps. At the same time, contrary methods are widely applied in maps, atlases and cartography handbooks. The article analyzes elements of the composition of legends of quantitive cartographic presentations: - continuity of the graphic value scale (bar scale or segments) - orientation (positively and negatively oriented scales) - value description (limit values or classes) Some of the solutions applied in maps can not be justified. Fragmentation of color thematic scales, for example, is a mistake (fig. 1). Negatively oriented scales are also wrong (the positive part of scale at the botton or on the right, as in fig. 10B); various orientations should not appear in the same atlas or even legend (fig. 13). Some methods of scale composition can be accepted as exceptions, e.g. positive vertical scale following the direction of reading of a text column (fig. 8); model diagrams arranged decreasingly because of the composition of the map (fig. 12). According to the author these also exist correct graphic solutions, used from the point of view of map composition, although have not been recommended in the above articles. They include: 1. Horizontal, positively oriented color scale (with the maximum value on the right). It agrees with our reading scheme and the orientation of the X axis on the surface (fig. 8,9). 2. Legend of a continuous graduated symbol map in form of overlapping diagrams. Continuous graduated symbol maps belong to the type of so called "seeing maps" (carte a voir), with present the distribution of phenome na on general level; particular values can be read, but their role is secondary. Therefore a cartographer should be free to decide, if there is a need for a legend in a form of a graph, which makes it possible to read particular values (fig. 17), or if a minimal legend composed of overlapping diagrams would be sufficient (fog. 15A). 3. Scale of a choropleth map in a form of a bar diagram. A legend of a choropleth map can have a form of a code chart or a diagram. A code chart is composed of a series of color segments with numeral or verbal information assigned to them (in the case of nominal value scales). A bar diagram in the form of a rectangle symbolizes a set of data (values of a phenomenon) and its subdivision into classes; it can be applied in legends of both isarythmic and choropleth maps. In the case of a choropleth map class ranges should be described; in the case of an isarythmic map - class limits. Fig. 20 presents various graphic color scales of a choropleth map in a form of a bar diagram. J. Pasławski recommends scale E; it is a construction intermediate between a code chart and a diagram (segments show class ranges).

Słowa kluczowe

PL

kartografia; mapa; legenda mapy

EN

cartography; map; map legend

• Wydawca: Polskie Towarzystwo Geograficzne. Oddział Kartograficzny
• Czasopismo: Polski Przegląd Kartograficzny
• Rocznik: 2003
• Tom: T. 35, nr 2
• Strony: 87--99
• Opis fizyczny: Bibliogr. 34 poz., tab., wykr., rys.

Twórcy

autor

Czerny A.

• Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania PAN

Bibliografia

• Arnberger E., 1993, Thematische Kartographie. Wydanie 3. Braunschweig: Westermann.
• Berlant A.M., 1973, O swojstwach kartograficzeskoj modieli. „Izwiestija Wsiesojuznogo Gieograficzeskogo Obszczestwa” 1973, nr 4, s. 327–332.
• Bonin S., 1989, Poziomy czytania mapy. „Polski Przegl. Kartogr.” T. 21, nr 2, s. 49–62.
• Das Gesicht der Erde, 1978. Wydanie 5. Leipzig: VEB F.A. Brockhaus Verlag.
• Dent B.D., 1996, Cartography: Thematic Map Design. Dubuque: Wm. C. Brown Publishers.
• Frączek I., 1983, Konstrukcja legendy kartodiagramów (na przykładzie polskich atlasów regionalnych). „Polski Przegl. Kartogr.” T. 15, nr 4, s. 153–167.
• Gazeta Wyborcza nr 113, 16 V 2002. Egzamin matematyczno-przyrodniczy. Komentują nauczycielki Urszula Walewska i Ewa Pajer.
• Hake G., Grünreich D., Meng L., 2002, Kartographie. Wydanie 8. Berlin–New York: Walter de Gruyter.
• Kraak M. J., Ormeling F., 1998, Kartografia. Wizualizacja danych przestrzennych. Warszawa: PWN.
• Mały słownik matematyczny, 1975. Warszawa: Wiedza Powszechna.
• Maruszewski T., 2001, Psychologia poznania. Gdańsk, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
• McGranaghan M., 1996, An Experiment with Choropleth Maps on a Monochrome LCD Panel. W: Cartographic Design: Theoretical and Practical Perspectives, s. 177–190. Chichester: John Wiley & Sons. Olbrich G., Quick M., Schweikart J., 2002, Deskop Mapping. Wydanie 3. Berlin, Springer.
• Pasławski J., 1982, O konstrukcji objaśnień kartogramów i map izoliniowych. „Polski Przegl. Kartogr.” T.14, nr 3, s. 114–121.
• Pasławski J., 1998, Jak opracować kartogram. Warszawa: Uniwersytet Warszawski. Wydział Geografii i Studiów Regionalnych.
• Prieobrażenskij A.I., 1953, Ekonomiczeskaja kartografija. Moskwa.
• Ratajski L., 1989, Metodyka kartografii społeczno-gospodarczej. Wydanie II. Warszawa-Wrocław, PPWK.
• Robinson A.H., Morrison J.L., Muehrcke P.C., Kimerling A.J., Guptill S.C., 1995, Elements of Cartography. Wydanie 6. New York: John Wiley & Sons.
• Robinson A., Sale R., Morrison J., 1988, Podstawy kartografii, Warszawa: PWN (tłumaczenie wyd. 4. Elements of Cartography z 1978 r.).
• Saliszczew K.A., 1984, Kartografia ogólna. Warszawa, PWN (tłumaczenie wydania 1. Kartowiedienija z 1976r.).
• Szaflarski J., 1965, Zarys kartografii. Wydanie II. Warszawa, PPWK.
• Szkolna encyklopedia. Matematyka, 1988. Warszawa: WSiP. Hasło: klasyfikacja danych statystycznych.
• Atlasy
• Alexander. Gesamtausgabe, 2000. Wydanie 1. Gotha-Stuttgart: Klett-Perthes.
• Alexander Weltatlas, 1982. Wydanie 1. Stuttgart: Ernst Klett Verlag.
• Atlas Rzeczypospolitej Polskiej, 1993-1997. Warszawa: Główny Geodeta Kraju.
• Collins-Longman Student Atlas, 1996. Wydanie 1. Harlow: Collins-Longman Atlases.
• Diercke drei. Universalatlas, 2001. Wydanie 1. Braunschweig: Westermann.
• Diercke Weltatlas, 1996. Wydanie 4. Braunschweig: Westermann.
• Diercke Weltatlas. Kurzausgabe, 1979. Wydanie 1. Braunschweig: Westermann.
• Geograficzny atlas świata, 2001. Łódź-Braunschweig: Res Polona & Westermann.
• L’Atlas du Monde diplomatique, 2003. Paris: Le Monde diplomatique.
• Le grand Atlas, 1998. Wydanie 9. Groningen: Wolters-Noordhoff, Atlas Productions. Bruxelles: De Boeck & Larcier.
• Narodowy Atlas Polski, 1973-1978. Wrocław: Zakład Naukowy imienia Ossolińskich.
• Szkolny atlas geograficzny, 1998. Warszawa-Wrocław: WSiP, PPWK (Opracowany na podstawie Alexander Schulatlas).
• The Oxford School Atlas, 1997. Oxford: Oxford University Press.