Specyfika warunków termicznych zbiornika wodnego "Rybnik" jako efekt zrzutu wód podgrzanych

• Autorzy: Kostecki M.

Warianty tytułu

EN

Specificity of the thermal conditions of the "Rybnik" water reservoir as an effect of heated waterseated discharge

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Specyfika warunków termicznych zbiornika wodnego "Rybnik" jako efekt zrzutu wód podgrzanych. Scharakteryzowano pod względem termicznym, zbiornik wodny "Rybnik", jako urządzenie hydrotechniczne, będące integralnym elementem ciągu technologicznego, którego zadaniem jest schładzanie powierzchniowe wód chłodniczych Elektrowni "Rybnik". Wykazano, że jako taki, zbiornik ten wymaga indywidualnego traktowania formalno-prawnego. W wyniku przemieszczania się przez zbiornik temperatura wód zrzutowych, wynosząca od około 20 do 35 stopni C, w procesie schładzania powierzchniowego obniża się i w części przyzaporowej wynosi od 6 do 25 stopni C. Zakres temperatur w granicach 6 stopni C - 25 stopni C można uznać za temperatury charakterystyczne dla tego typu zbiornika, z punktu jego oddziaływania na odbiornik, tj. rzekę Rudę poniżej zbiornika "Rybnik". W cyklu rocznym temperatury wody zbiornika "Rybnik" wyższe są zatem od 3,3 do 8,2 topni C od temperatur wód typowych dla terenu woj. śląskiego. Najwyraźniej różnice są widoczne dla miesięcy od stycznia do lipca (8,2 stopni C - 7,3 stopni C). Wskutek wykorzystywania zbiornika do powierzchniowego schładzania wód zrzutowych temperatura wody rzeki Rudy poniżej zbiornika podnosi się w granicach od 2,8 do 4.4 stopni C. Przeciętnie o około 3,5 stopni C. Możliwość przekraczania dopuszczalnej wartości w okresie od czerwca do sierpnia ocenia się na około 1,5 stopni C.

EN

The "Rybnik" water reservoir has been characterized from the thermal viewpoint as a hydroengineering facility that constitutes an integral element of a technological sequence used for surface cooling of the cooling waters from the "Rybnik" Power Plant. It was indicated that the reservoir as such requires special formal and legal consideration. In the course of flow through the reservoir, the initial temperature of the discharged water i.e. approximately 20 - 35 degree C drops to 6-25 degree C by the dam area. The temperature range of 6 degree C - 25 degree C may be assumed as typical for this reservoir from the viewpoint of its impact on the receptor i.e. the Ruda river below the "Rybnik" reservoir. In the yearly cycle, the temperatures of the reservoir's water are higher by 3,3 - 8,2 degree C than the typical temperatures of waters of the Śląskie Voievodeship area. The most clear difference can be seen for the months January-July (8,2 degree C - 7,3 degree C). Due to the use of the reservoir for surface cooling of the discharged waters, the temperature of the Ruda river's water has increased by 2,8 - 4.4 degree C; 3,5 degree C by average. Potential acceptable excedance of this value is assessed on the level of approx. 1,5 degree C for the period of June - August.

Słowa kluczowe

PL

zbiornik wodny; Rybnik; warunki termiczne; wody podgrzewane

EN

thermal conditions; water reservoir; Rybnik; heated water

• Wydawca: Górnośląska Wyższa Szkoła Pedagogiczna im. Kardynała Augusta Hlonda
• Czasopismo: Problemy Ekologii
• Rocznik: 2005
• Tom: R. 9, nr 3
• Strony: 151--161
• Opis fizyczny: Bibliogr. 28 poz., rys.

Twórcy

autor

Kostecki M.

• Instytut Podstaw Inżynierii Środowiska, Polska Akademia Nauk, Zabrze

Bibliografia

• [1] Allan J.D.: Ekologia wód płynących. Wyd. Nauk. PAN.
• [2] Badania limnologiczne zbiornika zaporowego w Pławniowicach. Opracowanie systemu sterowania ruchem mas wodnych w celu zmniejszenia stopnia zeutrofizowania oraz zwiększenia zasięgu epilimnionu. Projekt celowy KBN: PC-5-569994”C”/l944. Opracowanie technologii poprawy jakości zasobów wodnych zbiornika dla wykorzystania do celów przemysłowych i rekreacji. Prace IPIŚ-PAN w Zabrzu. 1997-1998
• [3] Badania limnologiczne zbiornika antropogenicznego Dzierżno Duże. Ocena stopnia skażenia wody oraz osadów dennych zbiornika w aspekcie procesów samooczyszczania. Prace IPIŚ PAN. Etap II. (niepublikowana), 1998-2000
• [4] Badania hydrochemiczne i hydrobiologiczne zbiornika „Rybnik” w zakresie aktualnego stanu jakości zasobów wodnych oraz monitorowania zachodzących w nim zjawisk. Prace IPIŚ PAN Zabrze 2002-2004
• [5] Bielańska-Grajner I.: Wykorzystanie wrotków (Rotifera) do określania trofii zbiorników poddanych antropopresji, na przykładzie zbiornika zaporowego w Rybniku. Mat. Konf. Nauk. „Problemy ochrony, zago¬spodarowania i rekultywacji antropogenicznych zbiorników wodnych”. IPIŚ-PAN Zabrze, 15-16 listopad 1995
• [6] Czaja S.: Zmiany stosunków wodnych w warunkach silnej antropopresji (na przykładzie konurbacji katowickiej), Prace Naukowe Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, Nr 1782, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskie- A' go, Katowice 1999
• [7] Hołda I., L. Ośrodka: Ocena warunków hydrologicznych zlewni zbiornika Rybnik. Katowice - marzec 1993
• [8] Jankowski A.T., A. Kuczera: Wpływ zrzutu wód podgrzanych na warunki termiczne, tlenowe i przeźroczystość wody w Zbiorniku Rybnickim. Wyd. Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 1992
• [9] Kajak Z.: Hydrobiologia-Limnologia. Ekosystemy wód śródlądowych. Wyd. Nauk PWN. Warszawa 1998
• [10] Kostecki M.: Chemizm wód oraz podstawowe wskaźniki określające intensywność krążenia materii w zbiorniku zaporowym, w Pławniowicach. Archiwum Ochrony Środow. 3-4, 163-182,1977
• [11] Kostecki M.: Dynamika przemian oraz wstępny bilans podstawowych form azotu i fosforu w zbiorniku zaporowym w Pławniowicach. Archiwum Ochrony Środow. 1, 57-85,1978
• [12] Kostecki M. : Stosunki termiczno-tlenowe zbiornika zaporowego w Pławniowicach (woj. śląskie) po 23 latach eksploatacji. Archiwum Ochrony Środowiska nr 2, vol. 27, 97-124, 2001
• [13] Kostecki M: Alokacja i przemiany wybranych zanieczyszczeń w zbiornikach zaporowych hydrowęzła rzeki Kłodnicy i Kanale Gliwickim, Prace i Studia IPIŚ-PAN w Zabrzu, nr 57, 1-124, 2003
• [14] Kostecki M., M. Major: Termowizyjna fotografia jako metoda śledzenia wewnątrz zbiornikowych ruchów mas wodnych, Mat. Konf. Nauk. „Postęp w inżynierii środowiska”, Politechnika Rzeszowska, Rzeszów- Polańczyk 25-27 września 2003
• [15] Kostecki M., Tuszyński M.: Izotopy promieniotwórcze w osadach dennych Rybnickiego Zbiornika Zaporowego, Archiwum Ochrony Środowiska 1, 101 - 129, 2004
• [16] Kostecki M.: Wpływ antropopresji na kształtowanie się układów termicznych w Rybnickim Zbiorniku Zaporowym, Archiwum Ochrony Środowiska 4, 41 - 53, 2004
• [17] Kostecki M,, Kowalski E.: Alokacja metali ciężkich w osadach dennych Zbiornika Rybnickiego, Archiwum Ochrony Środowiska 4, 53 - 64, 2004.
• [18] Kozłowski W., Karaś M., Fiedler K.: Monografia zbiornika Rybnik. WKiŁ Warszawa 1981
• [19] Pistelok F.: Ocena zanieczyszczeń wody w zbiorniku Rybnik, za lata 1991 - 1992. Katowice - czerwiec 1993
• [20] Stańczykowska A.: Ekologia naszych wód. Wyd. Szkolne i Pedagogiczne Warszawa 1975
• [21] Starmach K.: Hydrobiologiczne podstawy użytkowania przez wodociągi płytkich zbiorników rzecznych. Pol. Arch. Hydrobiol. 4/17. 1958.
• [22] Wiktor W.: Gospodarka rybacka i jej wpływ na jakość wód zbiornika „Rybnik”. Rybnik - sierpień 1993
• [23] Wodzińska B., Miksch K.: Peryfiton zbiornika zaporowego, zanieczyszczonego, o zmiennej termice. Mat. Konf. Nauk. „Problemy ochrony, zagospodarowania i rekultywacji antropogenicznych zbiorników wodnych”. IPIŚ-PAN Zabrze, 15-16 listopad 1995
• [24] Wodzińska B.: Ocena stopnia zanieczyszczenia wód zbiornika „Elektrowni Rybnik” na podstawie badań peryfitonu. Gliwice - maj 1993
• [25] Zawisza J., Backiel T.: Rybacko-biologiczne badania jezior podgrzanych zrzutem wód z elektrowni Konin. Poznań-Konin, praca niepubl. 1972
• [26] Określenie zmian jakości wód oraz ocena stopnia zagrożenia środowiska wodnego w rejonie zbiornika zaporowego „Pławniowice” po 18- letnim okresie eksploatacji. Prace IPIŚ PAN Zabrze. Etap III.1994, ssH78, rys. 143, tab.22, poz.bibl.26
• [27] Zembaty W.: Stosunki termiczne w zbiorniku wodnym Elektrowni „Rybnik” S.A. dla projektowanych i nowych warunków obciążenia cieplnego oraz koncepcja i rozwiązanie dodatkowej instalacji chłodzącej z uwzględnieniem pozwolenia wodno-prawnego. Część I i II. Instytut Energetyki - Zespól Ekspertów. Warszawa, marzec 1998
• [28] Zembaty W., Radwański J., Borowy B., Anczarska Z., Herka M.: Obliczenie strat parowania na zbiorniku Elektrowni „Rybnik”. Instytut Energetyki - Zespól Ekspertów. Warszawa, październik 1975