Misja nauk rolniczych w rozwoju polskiego sektora rolno-spożywczego

• Autorzy: Haman J. , Hołownicki R. , Michałek R. , Żmija J.

Warianty tytułu

EN

Mission of agriculture sciences in development of Polish agri-food sector

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Sektor rolno-spożywczy spełnia kluczową rolę w Polskiej gospodarce. Polska eksportuje prawie jedną czwartą produkcji rolniczej. Wkład tego sektora, stanowiący 13% (15 mld Euro) całkowitej wielkości eksportu, plasuje artykuły spożywcze i surowce rolnicze na drugim miejscu po przemyśle motoryzacyjnym. Rolnictwo jest nie tylko miejscem pracy, ale jest także sposobem życia dla prawie połowy ludności Polski, która jest bezpośrednio lub pośrednio związana z produkcją rolniczą. Polskie rolnictwo nie rozwijałoby się bez rozwoju nauk rolniczych. Praca przedstawia najważniejsze zagrożenia dla nauk rolniczych oraz sposoby ich przezwyciężenia, a także główne kierunki badawcze. Podstawowym problemem Polskiej nauki jest niewystarczające wsparcie finansowe oraz niedocenianie nauk rolniczych. Niewłaściwe kryteria parametryczne oceny pracowników i jednostek naukowych, które zajmują się naukami rolniczymi ograniczają rozwój badań stosowanych niezbędnych do dalszej modernizacji krajowego sektora rolno-spożywczego. Zaproponowano główne kierunki badawcze, które mogą zwiększyć konkurencyjność Polskiego rolnictwa. Nowe technologie powinny tworzyć nowe miejsca pracy i dodatkowe źródła przychodów dla ludności rolniczej. Mogą także poprawić smak i podnieść bezpieczeństwo żywności, czego oczekują konsumenci. Dlatego powinny zostać opracowane, niskoenergetyczne, wodo oszczędne i przyjazne dla środowiska technologie szczególnie w zakresie rolnictwa ekologicznego, upraw niszowych oraz surowców do wytwarzania fitofarmaceutyków i suplementów diety. Takie działania powinny skutkować wzrostem przychodu małych gospodarstw (3-6 ha). Istniejąca oferta rynkowa produktów spożywczych powinna zostać uzupełniona produktami wytwarzanymi w gospodarstwach. Taki rodzaj produkcji w małej skali wymaga linii technologicznych o niewielkiej wydajności, których wybór jest aktualnie bardzo mały. Potrzeba zrównoważonego wykorzystania istniejących zasobów wymaga rozwoju technologii opartych na rolnictwie precyzyjnym, co wiąże się z badaniami interdyscyplinarnymi integrującymi teledetekcję, mechatronikę oraz technologię komputerową z badaniami rolniczymi w procesie ich wdrażania i upowszechniania w praktyce rolniczej.

EN

The agri-food sector plays a key role in the Polish economy. Almost a quarter of the Poland's agricultural production is exported. The value of agricultural products amounting to € 15 billion, and the contribution of this sector reaching 13% of the total export volume locates food on the second position after the automotive industry. The agriculture is not only the workplace, but it is a way of life for almost half of the Poland's population, either directly or indirectly involved in the agricultural production. The Polish agriculture would not progress without the development of agricultural sciences. The paper presents the most important threats for agricultural sciences and the ways to overcome them, as well as the main research activities that need to be undertaken. A primary problem of the Polish science is insufficient funding and underestimation of life sciences. The inadequate parametric evaluation criteria of the researchers and the research units dealing with agricultural science disturb development of the applied research, which is necessary to modernize the national agri-food sector. The research activities that are described determine further development and can increase the competitiveness of the Polish agriculture. New technologies should create new workplaces and additional sources of income for the rural population. They may also bring back natural taste and safety of food demanded by consumers. Thus, low-energy, water-efficient and environmentally friendly technologies should be developed, especially for organic farming, niche market high-value crops, and bio-, phyto- and dietary supplements. It may result in the increase of income of small farms (3-6 ha). The existing range of food products should be complemented with the traditional food produced on farms using small processing lines. This kind of small scale production requires specialized low capacity equipment, the range of which is currently quite poor. A demand for sustainable use of resources with limited environmental risk stimulates development of precision farming technologies which needs to be supported by interdisciplinary research integrating remote sensing, mechatronics and IT technology, and assisting implementation of them in agricultural practice.

Słowa kluczowe

PL

rolnictwo; nauki rolnicze; główne kierunki; trendy; perspektywy

EN

agriculture; agricultural sciences; main directions; tredns; perspectives

• Wydawca: Polskie Towarzystwo Inżynierii Rolniczej
• Czasopismo: Inżynieria Rolnicza
• Rocznik: 2012
• Tom: R. 16, nr 4, t. 1
• Strony: 465--483
• Opis fizyczny: Bibliogr. 29 poz.

Twórcy

autor

Haman J.

autor

Hołownicki R.

autor

Michałek R.

autor

Żmija J.

• Instytut Sadwonictwa w Skierniewicach, ul. Pomologiczna 18, 96-100 Skierniewice,

Bibliografia

• Bealsco W. (2007): The future of food. International Conference “Perspectives for Food 2030”, Conference Report, Brussels, 17-18 April 2007 (on-line), Dostępny w Internecie: http://ec.europa.eu/research/conferences/2007/food2030/docs/food_2030 _report en.pdf.
• Chyłek E., Rzepecka M. (2011): Biogospodarka - konkurencyjność i zrównoważone wykorzystanie zasobów. Polish Journal of Agronomy, 7, 3-13.
• Haman J. (1998): Rozmowa z prof. Januszem Hamanem prezesem Polskiej Fundacji Upowszechniania Nauki. Forum Akademickie 1.
• Haman J. (2003): Postęp przyjazny środowisku. Inżynieria Rolnicza, 9(51), 7-15.
• Haman J. (2006): Dlaczego należy uznać rolnictwo jako temat wiodący - zadania dla nauki. Inżynieria Rolnicza, 11(86), 9-13.
• Haman J. (2012): Dlaczego należy uznać rolnictwo jako temat wiodący - zadania dla nauki. Maszynopis, 12.
• Hołownicki R. (2006): Miejsce agroinżynierii w rozwoju produkcji ogrodniczej w Polsce. Inżynieria Rolnicza, 11(86), 135-146.
• Hołownicki R. (2009): Agroinżynieria na tle przemian w rolnictwie i przemyśle. Inżynieria Rolnicza, 5(114), 13-23.
• Hołownicki R. (2010): Nauka dla rolnictwa. Forum Akademickie 4, 42-44.
• Hołownicki R. (2011): Priorytety badawcze w nauce i miejsce inżynierii rolniczej w ich realizacji. Monografia pod redakcją Rudolfa Michałka, „Przesłanki rozwoju i przekształceń inżynierii rolniczej”. PTIR, 115-124.
• Jabłońska L. (2005): Rozwój polskiego kwiaciarstwa w minionym 15-leciu. Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych, 504, 21-31.
• Kowalski A. (2009): Czynniki wpływające na kierunki rozwoju rolnictwa w zmieniającym się świecie. „Materiały „I Kongresu Nauk Rolniczych „Nauka - Praktyce”, 14-15.05.2009 r. Puławy, 3-13.
• Leopold A. (2000): Zrozumieć rolnictwo. Nowe Życie Gospodarcze, 2.
• Leopold A. (2003): Przełom w rozwoju rolnictwa. Tekst referatu na konferencji Wydziału V PAN i SGGW związanej ze Setną Rocznicą Urodzin prof. Ryszarda Manteuffla, Warszawa 21 listopada 2003. Maszynopis, 12.
• Majcherek J. (2012): Hamulcowi modernizacji. Gazeta Wyborcza, 8 VIII 2012 r.
• Michałek R., Hołownicki R. (2012): Czym są nauki rolnicze i do czego zmierzają. Międzynarodowa XVII Konferencja Naukowo-Techniczna ,,Kierunki Rozwoju Technologii dla rolnictwa zrównoważonego", 15-16 marca 2012 r., 22-24.
• Michałek R. (2009): Nauka bliżej praktyki - potrzeba reorientacji badań w inżynierii rolniczej. Inżynieria Rolnicza, 5(114), 7-12.
• Michałek R. (2011): Przesłanki rozwoju inżynierii rolniczej. Monografia pod redakcją Rudolfa Michałka, „Przesłanki rozwoju i przekształceń inżynierii rolniczej”. PTIR, 9-16.
• Oleszek W. (2012): Zrównoważone rolnictwo w Polsce. Co to jest zrównoważone rolnictwo? Odpowiedzialne Rolnictwo, Niezależny dodatek „Rzeczpospolita”, MediaPlanet, 1.06.2012 r., 2; 6.
• Trziszka T., Nowak C., Chyłek E. K. (2009): Bariery wprowadzania do praktyki w sektorze rolnospożywczym nowoczesnych technik i technologii. „Materiały I Kongres Nauk Rolniczych Nauka - Praktyce”, Puławy 14-15.05.2009 r., 47-64.
• Żmija J. (2012): Rola polskiego rolnictwa w Gospodarce Narodowej. Maszynopis.
• Anonim (1989): Program Wyborczy Komitetu Obywatelskiego „Solidarność” (on-line), Dostępny w Internecie: http://warszawa.ap.gov.pl/droga_do_solidarnosci/ plansza 21_00.html
• Anonim (2009a): Założenia do nowelizacji ustawy - Prawo o Szkolnictwie Wyższym oraz Ustawy o stopniach i tytule naukowym oraz o stopniach i tytule w zakresie sztuki (on-line), Dostępny w Internecie: http://www.bip. nauka.gov.pl/_gAllery/73/10/7310/20091030_EEE_zalozenia_po_RM.pdf.
• Anonim (2009b): Wyniki Narodowego Programu Foresight Polska 2020, 232.
• Anonim (2010a): Rocznik Statystyczny Rzeczpospolitej Polskiej 2010. Główny Urząd Statystyczny.
• Anonim (2010b): Europa 2020 – strategia na rzecz inteligentnego i zrównoważonego rozwoju sprzyjającego włączeniu społecznemu. Komunikat Komisji Bruksela, 3.3.2010, KOM(2010) 2020.
• Anonim (2011): Krajowy Program Badań. Założenia polityki naukowo-technicznej i innowacyjnej państwa. Załącznik do uchwały nr 164/2011 Rady Ministrów z dnia 16 sierpnia 2011r.
• Anonim (2012a): Komisja proponuje strategię na rzecz zrównoważonej biogospodarki w Europie (on-line), Bruksela, 13 lutego 2012 r. Dostępny w Internecie: http://europa.eu/ rapid/pressReleasesAction.do?reference=IP/12/124&format=HTML&aged=1&language=PL&guiLanguage=en
• Anonim (2012b): Stanowisko Rządu w sprawie Komunikatu KE „Innowacje w służbie zrównoważonego wzrostu: biogospodarka dla Europy”. COM(2012)60.