Geoid in the area of Poland in the author's investigations

• Autorzy: Łyszkowicz A.

Warianty tytułu

PL

Badanie przebiegu geoidy na obszarze Polski

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

The present paper describes the results of the author's work related to the geoid determination in the area of Poland. Beginning from the geoid model geoid92 worked out in 1992, various geoid models calculated from various data sets, using various methods, are presented. Additionally, the evaluation of the accuracy of the determined geoid models is given. Next, the necessity of the fitting of computed geoid models to the national vertical reference system and the evaluation of the accuracy of the functionals N, Δg, ξ, η of the gravity field calculated from the various geopotential models are presented. It results from the presented investigations, that at present the accuracy of gravimetric geoid/quasigeoid models is ± 1.4 cm and accuracy of geoid computed from geopotential model EGM08 is ± 2.4 cm. It is stated additionally that accuracy of gravity anomalies computed from the EGM08 model is ± 25 µm s-2 , while accuracy of the deflections of the vertical ξ and η is from ± 0.6'' to ± 0.7''.

PL

W pracy przedstawiono wyniki badań dotyczących przebiegu geoidy na obszarze Polski. Poczynając od modelu geoid92, opracowanego w 1992 roku, w artykule przestawiono kolejne modele geoidy liczone z różnych danych i różnymi metodami wraz z ich charakterystyką dokładnościową. Uzasadniono konieczność dopasowania wyliczonych modeli geoidy do krajowego układu wysokościowego oraz podano dokładności charakterystyk pola siły ciężkości N, Δg, ξ, η obliczanych z kolejnych modeli geopotencjału. Z wyników badań wynika, że obecnie dokładność grawimetrycznych modeli geoidy/quasi-geoidy wynosi ± 1,4 cm, a dokładność geoidy wyliczonej z modelu geopotencjału EGM08 ± 2,4 cm. Dodatkowo stwierdzono, że dokładność anomalii grawimetrycznych wyliczonych z modelu EGM08 wynosi ± 25 µm s-2, a dokładność składowych odchyleń pionu ξ i η od ± 0.6'' do ± 0.7''.

Słowa kluczowe

EN

geopotential models; geoid; quasigeoid; deflections of vertical

PL

modele geopotencjału; geoida; quasigeoida; składowe odchyleń pionu

• Wydawca: Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie
• Czasopismo: Technical Sciences / University of Warmia and Mazury in Olsztyn
• Rocznik: 2012
• Tom: nr 15(1)
• Strony: 49--64
• Opis fizyczny: Bibliogr. 35 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Łyszkowicz A.

• Chair of Land Surveying University of Warmia and Mazury in Olsztyn,

Bibliografia

• BOKUN J. 1961. Astrogravimetric Geoid Determination Referred to Krassovski’s ellipsoid in the Area of Poland (in Polish), Proceedings of the Institute of Geodesy and Cartography, VIII(1).
• FORSBERG R. 1998. Geoid Tayloring to GPS - with Example of 1-cm Geoid of Denmark. Reports of the Finnish Geodetic Institute, 98:4.
• GELO S. 1994. Pismo Ministerstwa Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa. Warszawa.
• Katalog względnych odchyleń pionu w Polsce. 1981. Instytut Geodezji i Kartografii, Warszawa.
• KOTSAKIS C. 2008. Transforming ellipsoidal heights and geoid undulations between different geodetic reference frames, Journal of Geodesy, 82: 249-260.
• KRYŃSKI J. 2007. Precyzyjne modelowanie quasi-geoidy na obszarze Polski - wyniki i ocena dokładności. Instytut Geodezji i Kartografii, seria monograficzna nr 13.
• KRYŃSKI J., CISAK J., FIGURSKI M., MAŃK M., BIENIEWSKA H., MOSKWIŃSKI M., SĘKOWSKI M., ZANIMONSKIY Y., ŻAK Ł. 2005. Przeprowadzenie pomiarów GPS oraz ewentualnych niezbędnych nawiązań niwelacyjnych na trawersach kontrolnych i opracowanie wyników. Instytut Geodezji i Kartografii, Raport dla Instytutu Geodezji i Kartografii, Warszawa.
• LEMOINE F.G., KENYON S.C., FACTOR J.K., TRIMMER R.G., PAVLIS N.K., CHINN D.S., COX C.M., KLOSKO S.M., LUTHCKE S.B., TORRENCE M.H., WANG Y.M., WILLIAMSON R.G., PAVLIS E.C., RAPP R.H., OLSON T.R. 1998. The Development of the Joint NASA GSFC and the National Imagery and Mapping Agency (NIMA) Geopotential Model EGM96. NASA Technical Paper NASA/TP1998206 861, Goddard Space Flight Center, Greenbelt, Maryland.
• LERCH F.J., WAGNER C.A., KLOSKO S.M., BELOTT R.P., LAUBSCHER R.E., RAYLOR W.A. 1978. Gravity Model Improvement Using Geos3 Altimetry (GEM10A and 10B). 1978 Spring Annual Meeting of the American Geophysical Union.
• ŁYSZKOWICZ A. 1993. The Geoid for the Area of Poland. Artificial Satellites, 28(2), Planetary Geodesy, 19: 75-150.
• ŁYSZKOWICZ A. 1994. Opis algorytmu badania przebiegu geoidy na obszarze Polski, dane grawimetryczne i wysokościowe, grawimetryczna baza danych. Raport No 11, Centrum Badań Kosmicznych PAN.
• ŁYSZKOWICZ A. 1995. Raport z realizacji projektu badawczego KBN nr S605 014 04 „Problemy oceny dokładności przebiegu geoidy wyznaczonej metodą kolokacyjno-całkową przy zastosowaniu metody Fast Fourier Transform (FFT)”. Warszawa.
• ŁYSZKOWICZ A. 1996a. Sprawozdanie techniczne z realizacji umowy nr 17/CBK/96 między Departamentem Katastru, Geodezji i Kartografii a CBK PAN dotyczącej wyznaczenia składowych odchyleń pionu i odstępów quasi-geoidy od geocentrycznej elipsoidy GRS80 w 6852 punktach podstawowej osnowy geodezyjnej. Centrum Badań Kosmicznych PAN, Warszawa.
• ŁYSZKOWICZ A. 1997. Raport z realizacji umowy 38/CBK/97 między Głównym Urzędem Geodezji i Kartografii a CBK PAN dotyczący utworzenia dla potrzeb GUGiK systemu obliczania odstępów quasi-geoidy model QUASI96 od elipsoidy GRS80 dla obszaru Polski. Warszawa.
• ŁYSZKOWICZ A. 1998. Raport z realizacji projektu zamawianego KBN 008-07 „Założenia naukowe i metodyczne modernizacji krajowego układu wysokościowego”. Warszawa, maj 1998.
• ŁYSZKOWICZ A. 2000. Improvement of the Quasigeoid model in Poland by GPS and levelling data. Artificial Satellites, Journal of Planetary Geodesy, 35(1): 3-8.
• ŁYSZKOWICZ A. 2003. Gravimetric vertical deflections for the area of Poland. Artificial Satellites, Journal of Planetary Geodesy, 38(4): 107-118.
• ŁYSZKOWICZ A. 2009a. Assessment of accuracy of EGM08 model over the area of Poland. Technical Reports, 12: 118-134.
• ŁYSZKOWICZ A. 2009b. Badanie wpływu uwzględnienia odchyleń pionu na jakość grawimetrycznej quasi-geoidy na obszarze Polski. Raport z realizacji projektu badawczego N N526 2163 33, Olsztyn.
• ŁYSZKOWICZ A. 2010a. Quasigeoid for the area of Poland computed by least squares collocation. Technical Sciences, 13.
• ŁYSZKOWICZ A. 2010b. Refined astrogravimetric geoid in Poland. Part I. Geomatics and Environmental Engineering, 4/1.
• ŁYSZKOWICZ A. 2010c. Refined astrogravimetric geoid in Poland. Part II. Geomatics and Environmental Engineering, 4/2.
• ŁYSZKOWICZ A., DENKER H. 1994. Computation of Gravimetric Geoid for Poland Using FFT. Artificial Satellites, Planetary Geodesy, 21: 1-11.
• ŁYSZKOWICZ A., FORSBERG R. 1995. Gravimetric Geoid for Poland Area Using Spherical FFT. IAG Bulletin d’Information N.77, IGES Buletin N.4, Special Issue, Milano, pp. 153-161.
• PAVLIS N.K., HOLMES S.A., KENYON S.C., FACTOR J.K. 2008. An Earth Gravitational Model to Degree 2160: EGM2008. Presented at the 2008 General Assembly of the European Geosciences Union, Vienna, Austria, April 13-18.
• PAŻUS R. 2001. Instrukcja Techniczna G-2, Szczegółowa pozioma i wysokościowa osnowa geodezyjna i przeliczanie współrzędnych między układami. Główny Geodeta Kraju, wydanie 5 zmienione, GUGiK, Warszawa.
• PAŻUS R., OSADA E., OLEJNIK S. 2002. Geoida niwelacyjna 2001. Geodeta, 5.
• RAPP R.H. 1981. The Earth’s gravity field to degree and order 180 using SEASAT altimeter data, terrestrial data and other data. OSU Report No 322.
• RAPP R.H., WANG Y.M., PAVLIS N.K. 1991. The Ohio Stale 1991 geopotential and sea surface topography harmonic coefficient models. Report No. 410, Department of Geodetic Science and Surveying. The Ohio Stale University, Columbus, Ohio.
• ROGOWSKI J.B., BOGUSZ J., KUJAWA L., KŁĘK M. 2005. Opracowanie metody i utworzenie modelu geoidy astronomiczno-geodezyjnej. Politechnika Warszawska, Raport dla Instytutu Geodezji i Kartografii, Warszawa.
• ROGOWSKI J.B., KŁĘK M. 2003. Ujednolicenie istniejących danych astronomiczno-geodezyjnych z wprowadzeniem do bazy danych. Politechnika Warszawska, Raport dla Instytutu Geodezji i Kartografii, Warszawa.
• TANNI L. 1949. The regional rise of the geoid in Central Europe. Annales Academiae Scientiarum Fennicae, Seria A, Helsinki.
• TSCHERNING C., FORSBERG R., KNUDSEN P. 1992. The GRAVSOFT package for geoid determination. First Continental Workshop On The Geoid In Europe “Towards a Precise Pan-European Reference Geoid for the Nineties” Prague, May 11-14.
• WYRZYKOWSKI T. 1988. Monografia krajowych sieci niwelacji precyzyjnej I klasy. Instytut Geodezji i Kartografii, Warszawa.
• ZIELIŃSKI J.B., ŁYSZKOWICZ A., JAWORSKI L., ŚWIĄTEK A., ZDUNEK R., GELO S. 1997. Polref-96 the New Geodetic Reference Frame for Poland. Springer, International Association of Geodesy Symposia, Symposium 118: Advances in Positioning and Reference Frames, IAG Scientific Assembly, Rio de Janeiro, Brazil, September 3-9, pp. 161-166.