Realizacja celów środowiskowych i ekonomicznych w gospodarstwach o różnych kierunkach specjalizacji

• Autorzy: Kopiński J.

Warianty tytułu

EN

Realization of environmental and economic objectives by the farms of various specialization directions

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Skutkiem poważnych zmian zasobów poszczególnych czynników produkcji rolniczej i ich wzajemnych relacjach oraz napływu środków wsparcia pochodzących z WPR są, coraz bardziej widoczne, procesy specjalizacji i koncentracji produkcji. W opracowaniu przedstawiono wyniki analizy porównawczej wybranych wskaźników agro-środowiskowych, charakteryzujących realizację celów środowiskowych na tle efektów ekonomicznych gospodarstw różniących się kierunkami produkcji (specjalizacji). Badania prowadzono w latach 2009-2010 w kilkudziesięciu gospodarstwach rolnych. Wyniki badań wskazują na znaczne zróżnicowanie stopnia nierównowagi bilansowej azotu, fosforu i potasu badanych grup gospodarstw. Generowanie znacznych zagrożeń środowiskowych dotyczy głównie gospodarstw, w których produkcja nie jest w naturalny (organiczny) sposób powiązana z obszarem gospodarstwa, chociaż poziom ich dochodu rolniczego jest znacząco wyższy niż gospodarstw bez wyraźnej specjalizacji. Intensywnie prowadzone gospodarstwa konwencjonalne są ukierunkowane głównie (z różnymi efektami) na realizację celów ekonomicznych i sprostanie wzrastającej konkurencji rynkowej. Każda z badanych grup (typów, kierunków) w różnym stopniu jest, lub może być, dostarczycielem i konsumentem dóbr, mających charakter publiczny.

EN

Serious specialization and concentration processes of agricultural production, as the effect of changes in the resources of particular factors in this production and their mutual relations, as well as the inflow of support means from the CAP (Common Agricultural Policy), become increasingly visible. This paper presents the results of comparative analysis of selected agro-environmental indicators which characterize the environmental objectives, against a background of economic effects, on farms with different kinds of production (specialization). The studies were carried out in years 2009-2010, in tens agricultural farms. The research results indicate considerable differentiation of imbalance degree for nitrogen, phosphorus and potassium, in the group of farms surveyed. Generation of significant environmental risk concerned mainly farms, where the production is not naturally (organically) connected with the farm area, although their agricultural income level is significantly higher, than the households without explicit specialization. Intensively managed conventional farms are directed mainly (at various effects) to the economic goals and meet the increasing market competition. Each of the analysed groups (types, kinds of specialization) in different degree is or may be the supplier or consumer of goods having the public character.

Słowa kluczowe

PL

efektywność ekonomiczna; dochód rolniczy; kierunek produkcji; bilans składników mineralnych; glebowa substancja organiczna

EN

farm; economic efficiency; agricultural income; kind of production; balance of soil nutrients; soil organic matter

• Wydawca: Wydawnictwo ITP
• Czasopismo: Problemy Inżynierii Rolniczej
• Rocznik: 2012
• Tom: R. 20, nr 2
• Strony: 37--45
• Opis fizyczny: Bibliogr. 21 poz., tab., wykr.

Twórcy

autor

Kopiński J.

• Zakład Systemów i Ekonomiki Produkcji Roślinnej, Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa - Państwowy Instytut Badawczy, ul. Czartoryskich 8, 24-100 Puławy, tel. [phone] wew. 359,

Bibliografia

• ARiMR, MRiRW 2010. Zasada wzajemnej zgodności (cross-compliance) ss. 64.
• BABUCHOWSKA K., MARKS-BIELSKA R. 2011. Płatności bezpośrednie w kontekście dochodów rolników. Problemy Rolnictwa Światowego. Zeszyty Naukowe SGGW. T. 11. Z. 1 s. 7-15.
• FABER A. 2001. Wskaźniki proponowane do badań równowagi rozwoju rolnictwa. Fragmenta Agronomica. Nr 1(69) s. 31-44.
• FOTYMA M., MERCIK S. 1995. Chemia Rolna. Wyd. II. Warszawa. PWN ss. 356.
• HARASIM A. 2001. Wskaźniki oceny regionalnego zróżnicowania rolnictwa. Pamiętnik Puławski, Z. 124 s. 161-169.
• KLEPACKI B. 1997. Pojęcie technologii i miejsce postępu technologicznego w rozwoju rolnictwa. [W:] Przestrzenne zróżnicowanie technologii produkcji roślinnej w Polsce i jego skutki. Warszawa. Wydaw. Fundacja „Rozwój SGGW” s. 8-21.
• KOPIŃSKI J. 2011. Comparison of the environmental impact of selected farms in the context of using funds of Common Agricultural Policy. Polish Journal of Agronomy. Nr 5 s. 35-38.
• KOPIŃSKI J. 2001. Efektywność ekonomiczna i bilans składników mineralnych jako kryteria oceny zrównoważonego rozwoju gospodarstw rolnych. Roczniki Nauk Rolniczych. Ser. G. T. 89. Z. 1 s. 79-87.
• KOPIŃSKI J. 2009. Ocena gospodarstw rolniczych o różnej intensywności produkcji na tle wybranych wskaźników agrośrodowiskowych. Roczniki Naukowe SERiA. T. 11. Z. 1 s. 223-228.
• KOPIŃSKI J. 2006. Porównanie wybranych gospodarstwach rolnych o różnych kierunkach produkcji w zakresie gospodarowania składnikami mineralnymi. Pamiętnik Puławski. Z. 142 s. 187-199.
• KOPIŃSKI J. 2010. Wyniki bilansu azotu brutto w Polsce na tle zmian intensywności produkcji rolniczej. Studia i Raporty IUNG-PIB. Nr 20 s. 39-51.
• KUŚ J., JOŃCZYK K. 2010. Produkcyjna i środowiskowa ocena różnych systemów gospodarowania. Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych. Z. 547 s. 193-204.
• KUŚ J, KRASOWICZ S. 2001. Przyrodniczo-organizacyjne uwarunkowania zrównoważonego rozwoju gospodarstw rolnych. Pamiętnik Puławski. Z. 124 s. 273-288.
• MAĆKOWIAK Cz. 1997. Bilans substancji organicznej w glebach Polski. Biuletyn Informacyjny IUNG. Nr 5 s. 4-5.
• MRiRW 2011. Polska wizja Wspólnej Polityki Rolnej wobec wyzwań oceny funkcjonowania WPR. Warszawa ss. 30.
• MRiRW 2007. Program Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 [online]. [Dostęp 12.01.2012]. Dostępny w Internecie: http://www.minrol.gov.pl/pol/content/download/29382/163389/file/PROW_2007-2013%20lipiec2011.pdf
• OECD 2007. Gross Nitrogen Balances. Handbook [online]. The 2nd Draft. [Dostęp 10.01.2012], Dostępny w Internecie: http://www.oecd.org/dataoecd/2/37/40820234.pdf
• PARZONKO A. 2007. Zasoby czynników produkcji i ich wykorzystanie w „typowych” gospodarstwach mlecznych na świecie. Roczniki Naukowe SERiA. T. 9. Z. 1 s. 378-382.
• POCZTA W. 2010. Wspólna Polityka Rolna UE po 2013 roku - uzasadnienie, funkcje, kierunki rozwoju w kontekście interesu polskiego rolnictwa. Wieś i Rolnictwo. Nr 3(148) s. 38-55.
• WOJTASZEK Z. 1965. Kryteria i mierniki klasyfikacji gospodarstw indywidualnych według kierunków i stopni wielostronności produkcji. Roczniki Nauk Rolniczych. Ser. G. T. 78. Z. 1 s. 69-98.
• ZIĘTARA W. 2005. Kierunki i możliwości rozwoju gospodarstw mlecznych i trzodowych w Polsce. Roczniki Naukowe SERiA. T. 7. Z. 1 s. 300-305.