Studia nad procesem rozpraszania nasion zbóż siewnikami mechanicznymi

• Autorzy: Lipiński A. J.

Warianty tytułu

EN

Study on the corn seed scattering process by using mechanical seed drills

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Problemem badawczym pracy jest siew rozproszony nasion zbóż siewnikiem mechanicznym. Praca składa się z dwóch części: badań wstępnych oraz badań właściwych. Badania wstępne wykazały, że niezbędnym warunkiem realizacji siewu rozproszonego siewnikiem mechanicznym jest opracowanie nowej konstrukcji redlic. Celem pracy było opracowanie zarówno nowych rozwiązań konstrukcyjnych redlic do siewu rozproszonego, jak i opracowanie metody oceny równomierności siewu. Opracowano siedem koncepcji redlic: redlicę stopkową z rozpraszaczem jednopłytowym, redlicę gęsiostopkową z rozpraszaczem jednopłytowym, redlicę radełkową z rozpraszaczem dwupłytowym, redlicę stopkową z rozpraszaczem kanałowym w kształcie skrzydełek, redlicę stopkową z rozpraszaczem kanałowym w kształcie płytek, redlicę stopkową z kanałowo-płytowym rozpraszaczem nasion z płytką odbijającą i klinem rozdzielającym oraz redlicę stopkową z kanałowo-płytowym rozpraszaczem nasion z elementem rozdzielającym i płytką odbijającą. Redlice różnią się charakterem zjawisk dominujących w procesie rozpraszania nasion. Opracowano autorską metodę oceny siewu rozproszonego w warunkach laboratoryjnych i polowych. Przeprowadzone badania potwierdziły przyjęte założenia, że siew rozproszony można wykonywać siewnikami mechanicznymi z kołeczkowymi zespołami wysiewającymi. Średnia wartość wskaźnika rozproszenia nasion wszystkich siedmiu rozwiązań redlic wynosiła od 0,73 do 0,79. Spośród tych rozwiązań najlepsza okazała się redlica radełkowa z dwupłytowym rozpraszaczem nasion - wskaźnik rozproszenia nasion wyniósł 0,75 w badaniach laboratoryjnych i 0,79 w badaniach polowych. Zamontowanie do redlicy zagarniacza wyrównującego bruzdę pozwala na lepsze przykrycie nasion, nie powodując przy tym ich przesunięcia w bruździe na szerokości redlicy.

EN

The research problem of the study is scattered corn seeding with a mechanical seeder. The study is composed of two parts: preliminary research and the research proper. The preliminary research showed that an essential condition for the execution of scattered seeding with a mechanical seed drill is the development of a new construction of coulters. The purpose of the study was to both develop new construction solutions of coulters used for scattered seeding and to elaborate a method for assessing even seeding. Seven concepts for coulters were developed : a shoe coulter with a single-plate scatterer, a coulter with a wide cultivator point with a single-plate scatterer, a hoe coulter with a double-plate scatterer, shoe coulter with a wing-type channel scatterer, a shoe coulter with a plate-type channel scatterer, a shoe coulter with a channel-and-plate seed scatterer with a reflecting plate and a separating wedge, as well as a shoe coulter with a channel-and-plate seed scatterer with a separating element and a reflecting plate. Coulters differ as for the character of the phenomena that are important in the seed scattering process. An innovative method was developed of scattered seeding assessment in laboratory and field conditions. The research confirmed the original assumptions that scattered seeding can be done by using mechanical seed drills with roller-type sowing units. The average value of the seed scattering index for all the seven coulters models was between 0.73 and 0.79. The best one among these solutions proved to be the hoe coulter with a double-plate seed scatterer - the seed scattering index was 0.75 in laboratory tests and 0.79 in field tests. Fitting a furrow levelling firmer to the coulter allows better covering of the seeds with soil, without moving them in the furrow in the coulter's width.

Słowa kluczowe

PL

proces rozpraszania; pszenica; nasiona; redlica; siewnik mechaniczny; wskaźnik rozproszenia; siew rozproszony

EN

scattering process; wheat; seeds; coulter; mechanical seed drill; scattering index; scattered seeding

• Wydawca: Polskie Towarzystwo Inżynierii Rolniczej
• Czasopismo: Inżynieria Rolnicza
• Rocznik: 2006
• Tom: R. 10, nr 1(76)
• Strony: 1--115
• Opis fizyczny: Bibliogr. 110 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Lipiński A. J.

• Uniwersytet Warmińsko-Mazurski, Wydział nauk Technicznych, Katedra Maszyn Roboczych i Procesów Separacji,

Bibliografia

• Agrotechnologia. 1999. Red. J. Banasiak. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa - Wrocław.
• Astachov W., Kruglenia W., Kowalik W. 1998. Analiza zespołów wysiewających pneumatycznych siewników zbożowych. Przegląd Techniki Roln. i Leśnej, 3: 8-10.
• Ball B., C. 1986. Coreal production with broadcast seed and reduced tillage. J. of Agric. Engineering Research, 35 (2): 71-95.
• Bandsaat. 1983. Ein Weg zu höheren Getreideertragen? Landtechnik Jg„ 38: 320.
• Boll E., Isensee E. 1988. Zur Steuerung der Saattiefe bei Getreide. Landtechnik Jg., 43 (5): 216-217.
• Breitschuh G. 1998. Perspektiven für Entwicklung der Technik im Pflanzenbau. KTBL - Arbeitspapier, 254: 32-40.
• Branowski B. 1999. Metody twórczego rozwiązywania problemów inżynierskich. Wielkopolska Korporacja Techniczna NOT w Poznaniu.
• Buliński J. 2000. Nowoczesna technika w rolnictwie. Przegląd Techniki Rolniczej i Leśnej, 12:6-9.
• Byszewski W., Haman J. 1977. Gleba - maszyna - roślina. PWN, Warszawa.
• Demmel M., Hahnenkamm O., Kormann G., Peterreins M. 2000. Gleichstandsaat bei Silomas. Ergebnisse aus zwei Versuchsjahren. Landtechnik, Jg., 55 (3): 210-211.
• Dreszer K., Gieroba J. 1988. Wpływ zespołów wysiewających na uszkodzenia i kiełkowanie ziarna zbóż. Roczniki Nauk Rolniczych, tom 78, seria C - Technika Rolnicza, 1: 191-200.
• Dziania A. 1985. Metodyka konstruowania maszyn. PWN, Warszawa.
• Dzieżyc J. 1973. Podstawy rolnictwa. PWRiL, Warszawa.
• Estler M. 1996. Maissaat. Ruhig aus der Reihe tanzen. DLG-Mitt., 3: 82-83.
• Endrerud H. Ch. 1999. Influence of tube configuration on seed delivery to a coulter. J. Agricult. Eng. Res., 74 (2): 177-184.
• Gala Z. 1987. Urządzenie do siewu rozproszonego. Urząd Patentowy PRL, opis ochronny wzoru użytkowego 43677 z dnia 4 maja 1987 r.
• Gala Z., Czajka S., Maciaszek H. 1996. Badania nierównomierności poprzecznej siewu rozproszonego siewnikiem mechaniczno-pneumatycznym. Roczniki AR Poznań, CCLXXXVI, Rolnictwo, 49: 45-49.
• Gawęcki J., Wagner W. 1984. Podstawy metodologii badań doświadczalnych w nauce o żywieniu i żywności. PWN, Warszawa - Poznań.
• Griepentrog H. W. 1999. Zur Bewertung der Flächenverteilung von Saatgut. Landtechnik, Jg., 54 (2): 78-79.
• Gruber W., Lenge R. 2000. Größere Arbeitsbreite oder größerer Saatguttank? Top Agrar, 1: 116-119.
• Haman J. 1998. Lokalna adaptacja mechanizacji produkcji polowej. Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych, 454 -1: 25-32.
• Heege H.J. 1970. Die Kornverteilung über die Bodenfläche bei der Drill- oder Breitsaat des Getreides. Grundl. Landtechnik, 2: 45-46.
• Heege H.J. 1981. Zur Frage der Sätechnik für Getreide. Landtechnik. Jg., 36: 66-69.
• Heege H. J. 1985. Säverfahren für Getreide und Raps. Landtechnik, 2: 77-79.
• Heege H.J. 1993. Seeding methods performance for coreals, rape, and beans. Trans. ASAE, 36(3): 653-661.
• Heege H.J., Vosheich H.H. 1987. Sämaschinen mit Volumendosierung des Saatgutes. Landtechnik, 42(6): 251-254.
• Hörner R. 2000. Herbstaussat 2000 - mechanisch oder pneumatisch? Neue Landw., Jg„ 11(9): 68-72.
• Kanafojski Cz. 1977. Teoria i konstrukcja maszyn rolniczych. T 1, cz. III. PWRiL, Warszawa.
• Kęska W., Kośmicki Z., Michalak D. 1995. Przegląd konstrukcji siewników zbożowych z pneumatycznym rozdziałem i transportem ziarna. Prace PIMR, 1: 22-29.
• Kęska W., Maciaszek H. 1994. Podstawy optymalizacji konstrukcji układu pneumatycznego siewników rzędowych. Prace PIMR, 2: 17-21.
• Kogut Z. 1998. Metoda pomiarów głębokości pracy redlic siewników rzędowych. Problemy Inżynierii Rolniczej, 4: 23-38.
• Kogut Z. 1998. Wskaźniki jakości wysiewu w ocenie pracy siewników rzędowych. Problemy Inżynierii Rolniczej, 3: 29-41.
• Kogut Z. 1999. Głębokość pracy redlic siewników uniwersalnych w aspekcie zmiennych warunków eksploatacyjnych. Problemy Inżynierii Rolniczej, 3: 5-12.
• Kolińsky J. 1978. Pasove seti obilnin. Zemedelska Technika, 5.
• Kośmicki Z. 1994. Kierunki badań na użytek projektowania maszyn rolniczych. Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych, 415: 75-89.
• Kowalczuk J. 1994. Metoda doboru sprzętu rolniczego do mechanizacji prac w procesach technologicznych realizowanych w produkcji roślinnej. Problemy Inżynierii Rolniczej, 1 (3): 81- 88.
• Kowalczuk J. 1995. Ocena jakości wyrównania powierzchni pola przez różne zestawy narzędzi doprawiających. Zeszyty Naukowe AR w Szczecinie, Rolnictwo, 165 (59): 87-90.
• Kowalczuk J., Węgrzyn A. 1996. Ocena jakości siewu nasion fasoli siewnikiem z taśmowymi zespołami wysiewającymi. Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych, 443: 265-271.
• Krönigsberger O. 2000. Precision farming steht von der Tür-aber wer lässt es rien? DLZ-Agrarmagazin Agrobonus, 1: 16-19.
• Kumar V.J.F., Divaker Durairaj C. 2000. Influence of head geometry on the distributive performance of air-assisted seed drills. J. Agricult. Eng. Res., 75 (1): 81-95.
• Kutzbach H.D. 2000. Trends in power and machinery. J. Agricult. Eng. Res., 76 (3): 237-247.
• Lejman K., Owsiak Z. 1994. Analiza konstrukcji przewodu nasiennego w aspekcie podłużnej nierównomierności wysiewu. Roczniki Nauk Rolniczych, tom 80, seria C-l: 143-149.
• Letošnev M. 1955. Sel'skohozâjstvennye mašiny. Sel’hozgiz , Moskwa.
• Lipiński A. 1993. Aspekty praktyczne rozproszonego siewu nasion zbóż. Zeszyty Naukowe AR w Szczecinie, Rolnictwo LVI - Seria Techniczna, 159: 254-257.
• Lipiński A. 1996. Wpływ wybranych czynników na proces rozpraszania nasion. Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych, 443: 169-176.
• Lipiński A. 2002. Kierunki rozwoju maszyn do siewu zbóż. VII Międzynarodowa Konferencja Naukowa „Teoretyczne i aplikacyjne problemy inżynierii rolniczej w aspekcie przystosowania do programów badawczych w UE", s. 209-210, Instytut Inżynierii Rolniczej, AR, Wrocław-Polanica Zdrój.
• Lipiński A. 2004. Ocena równomierności podłużnej rzędowego siewu nasion pszenicy. Inżynieria Rolnicza, II - 4 (59): 61-67.
• Lipiński A. 2005. Wpływ dawki nasion i prędkości siewnika na równomierność rzędowego siewu nasion pszenicy. Inżynieria Rolnicza, 1 (61): 93-99.
• Lipiński A., Łazarczyk A. 1994. Próba zdefiniowania wskaźnika rozproszenia nasion przy wysiewie zbóż. VI Sympozjum im. prof. Kanafojskiego „Problemy budowy oraz eksploatacji maszyn i urządzeń rolniczych", s. 334-338, Instytut Maszyn i Urządzeń Rolniczych, PW, Płock.
• Lipiński A., Rawa T. 2000. Ocena wskaźników rozmieszczenia nasion w siewie rozproszonym zbóż. III Międzynarodowa Konferencja Naukowa „Rozwój teorii i technologii w technicznej modernizacji rolnictwa", s. 71-74, Wydział Nauk Technicznych, UWM, Olsztyn.
• Lista odmian roślin uprawnych. 1997. Centralny Ośrodek Badania Odmian i Roślin Uprawnych, Słupia Wielka.
• Lorenzen M. 1985. Welche Drillmaschinentechnik für die so er Jahre? Agrartechnik, Jg., 64(6): 6.
• Łazarczyk A, Lipiński A., Rawa T. 1996. Próba zastosowania techniki komputerowej w badaniach równomierności dozowania nasion zbóż kołeczkowym zespołem wysiewającym. Roczniki Akademii Rolniczej w Poznaniu, CCLXXXVI, Rolnictwo, 49: 121-129.
• Maciaszek H. 1990. Badania siewnika S061 „Pomorzanin" z redlicami do siewu rozproszonego. Prace PIMR w Poznaniu (maszynopis).
• Malicki L., Nowicki J., Szwejkowski Z. 1997. Soil and crop responses to soil tillage systems: a Polish perspective. Soil Till. Res., 43 (1/2): 65-80.
• Mayntz R., Holm K., Hübner P. 1985. Wprowadzenie do metod socjologii empirycznej. PWN, Warszawa.
• Metzner R. 1999. Definition und Einordnung von Verfahren der Sätechnik. Landtechnik KTBL Arbeitsblatt, Jg., 54, (2).
• Metzner R. 2000. Definition und Einordnung der Einzelkornsaat. Landtechnik KTBL Arbeitsblatt, Jg., 55 (1).
• Michalak D., Kęska W., Kośmicki Z. 1995. Mechaniczne i mechaniczno-pneumatyczne siewniki zbożowe. Przegląd Techniki Rolniczej i Leśnej, 10: 8-10.
• Michalak D., Kęska W., Kośmicki Z. 1995. Pneumatyczne siewniki zbożowe. Przegląd Techniki Rolniczej i Leśnej, 12: 4-6.
• Michalek R. i in. 1998. Uwarunkowania technicznej rekonstrukcji rolnictwa. Wydawnictwo PTIR, Kraków.
• Michałek R., Tomczyk W. 2002. Problemy eksploatacji maszyn i urządzeń w aspekcie ochrony środowiska. Problemy Inżynierii Rolniczej, 4 (38): 5-10.
• Mieszkalski L. 1995. Rolnicza i przemysłowa działalność człowieka a środowisko naturalne. Problemy Inżynierii Rolniczej, 4 (10): 111-119.
• Mieszkalski L. 1998. Konstrukcja siewnika z pneumatyczno-cylindrycznym zespołem wysiewającym do precyzyjnego siewu nasion. Problemy Inżynierii Rolniczej, 4 (22): 39-49.
• Mieszkalski L. 1998. Numeryczny program do wyznaczania parametrów ruchu nasion w zespole wysiewającym siewnika pneumatyczno-cylindrycznego. Problemy Inżynierii Rolniczej, 4 (22): 51-62.
• Mikolajczak J. 2001. Statystyka matematyczna z pakietem WinStat na CD. Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie.
• Mühlbauer F., Zakryła N., Wolter G. 2000. Wachsen oder weichen. Agrartechnik, Jg., 79 (9): 94-96.
• Mülle G., Heege H. J. 1980. Die Einzelkornsaat von Getreide als technisches Problem. Grundl. Landtechnik, 30 (2): 29-36.
• Norma ISO 7256/2. 1984. Sowing eąuipment. Test methods. Seed drills for sowing in lines.
• Nowacki T. 1973. Mechanizacja rolnictwa, T. II. PWRiL, Warszawa.
• Oehring J. 1987. Kommt ein neues Rapssäverfahren? Agrartech. Landmasch.-Markt., 66 (6): 16-19.
• Olszewski T., Ptaszyński S., Roszkowski A. 2001. Technika rolnicza XXI wieku. Cz. V. Uprawa. Przegląd Techniki Rolniczej i Leśnej, 8: 2-17.
• Pabis S. 1985. Metodologia i metody nauk empirycznych. PWN, Warszawa.
• Pawlak J. 1994. Światowe tendencje w technice rolniczej. Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych., 415: 67-74.
• Pawlak J. 1995. Tendencje i uwarunkowania rozwoju techniki rolniczej. Instytut Budownictwa, Mechanizacji i Elektryfikacji Rolnictwa, Warszawa.
• Podstawy agrotechniki. 1983. Red. W. Niewiadomski. PWRiL, Warszawa.
• Polska Norma PN-84/R-55050. 1985. Maszyny rolnicze - Metody badań siewników rzędowych i rzutowych. Polski Komitet Normalizacji Miar i Jakości. Wydawnictwo Normalizacyjne „ALFA".
• Polska Norma PN-EN: 13739-1. 2004. Maszyny rolnicze. Rozsiewacze i siewniki rzutowe nawozów stałych. Cz. 1 - wymagania. Polski Komitet Normalizacyjny, Warszawa.
• Polska Norma PN-EN: 13739-2. 2004. Maszyny rolnicze. Rozsiewacze i siewniki rzutowe nawozów starych. Cz. 2 - Metody badań. Polski Komitet Normalizacyjny, Warszawa.
• Popper K. R. 1977. Logika odkrycia naukowego. PWN, Warszawa.
• Ptaszyński S. 1998. Siewnik mechaniczny czy pneumatyczny. Top Agrar Polska, 10: 44-46.
• Przybył J. 2001. Technika rolnicza w produkcji zbóż. Wieś Jutra, 6: 46-48.
• Rawa T., Lipiński A. 2001. Badania nierównomierności dozowania nasion pszenicy zespołami wysiewającymi siewników wybranych firm. Problemy Inżynierii Rolniczej, 1: 13-20.
• Rola H. 1982. Zjawisko konkurencji wśród roślin i jej skutki na przykładzie wybranych gatunków chwastów występujących w pszenicy ozimej. IUNG, Puławy (rozprawa habilitacyjna).
• Roszkowski A. 1998. Aktualne problemy rolnictwa precyzyjnego. Problemy Inżynierii Rolniczej, 3: 107-120.
• Roszkowski A, Kogut Z. 2001. Technika rolnicza XXI wieku. Cz. VII. Siew nasion. Przegląd Techniki Rolniczej i Leśnej, 11: 2-5.
• Schmitt K. O., Fisch R. 1992. Silomais: Hohere Ertrage durch engeren Reihenabstand. Top Agrar, 4: 70-71.
• Skrobacki A. 2000. Elektronika w produkcji polowej, GPS w rolnictwie, oczekiwania i najbliższe działania. Wieś Jutra, 9(26): 6-9.
• Solie J. B., Solomon S. G., Seft K. P., Peeper T. F., Koscelny J. A. 1991. Reduced row spacing for improved wheat yields in weed-free and weed-infested fields. Trans. ASAE, 34 (4): 1654-1660.
• Statistica PL. 1997. Podręcznik użytkownika. Wyd. StatSoft Polska, Sp. z o. o., Kraków.
• Stonehouse D.P. 1997. Socio - ekonomics of alternative tillage systems. Soil Till. Res.,43(l/2): 109-130.
• System Maszyn Rolniczych, część 7: Produkcja ziarna i nasion. 1988. Instytut Budownictwa, Mechanizacji i Elektryfikacji Rolnictwa, Warszawa.
• Szulc T. 2000. Główne kierunki rozwoju siewników zbożowych. Prace PIMR Poznań, 45 (4).
• Szulc T. 2003. Siewniki, główne kierunki rozwoju. Technika Rolnicza, 2: 22-24.
• Tebrügge F., Böhrnsen A. 2000. Direktsaat Beuerteilung durch Landwirte und Experten in der EU und Nebraska. Landtechnik Jg., 55 (1): 17-19.
• Turbin W i in. 1967. Sel'skohozâjstvennye mašiny. Teoria, konstrukciâ i rasčet. Mašgiz, Moskwa.
• Topulos A, Iwańska J., Tabaczkiewicz E. 1982. Mały ilustrowany leksykon techniczny. WN-T, Warszawa.
• Turowski J., Kapela K. 2001. Możliwości wykorzystania globalnego systemu pozycjonowania w rolnictwie. Inżynieria Rolnicza, 1(21): 333-338.
• Uprawa roślin rolniczych. 1985. Red. Z. Hryncewicz. PWRiL, Warszawa.
• Vogel G. 1990. Lösungen zur Verbesserung der Qualität bei der Aussaat von Getreide. Feldwirtschaft Jg., 31 (8): 354.
• Vogel G., Herbst A. 1988. Ergebnisse zur Aussaat von Getreide mit Bandsäscharen. Feldwirtschaft, 8: 361-362.
• Walczyk J. 1987. Analiza pracy zespołów wysiewających i redlic siewników do siewu punktowego. AR Kraków (rozprawa habilitacyjna, nr 113).
• Walczyk J., Walczyk M. 1991. Nowe spojrzenie na uprawę przedsiewną i siew. Maszyny i Ciągniki Rolnicze i Leśne, 3: 19-20.
• Wesołowski M. 1989. Chemiczne zwalczanie chwastów i czynniki ograniczające jego efektywność. Materiały szkoleniowe IUNG Puławy: Ekologiczne podstawy zwalczania chwastów w roślinach uprawnych.
• Wójcicki Z., Michałek R. 2002. Uwarunkowania przemian w rolnictwie polskim do 2020 roku. Inżynieria Rolnicza, 6:19-32.
• Zalewski P. 2000. Problemy rolnictwa precyzyjnego. Inżynieria Rolnicza, 8: 15-23.
• Zalewski P. 2001. Ewolucja poglądów na rozmieszczenie w polu materiału siewnego. Inżynieria Rolnicza, 9: 83-90.
• Zbytek Z. 2002. Rolnictwo precyzyjne w Polsce. Prace PIMR Poznań, 47 (2).
• Zubcr B., Vuille V. 1995. Dichtsaat in Doppelreihen. Schweiz. Landtech., Jg., 53 (2): 13-16.
• Wykaz stron internetowych
• Główny Urząd Statystyczny w Warszawie - www.stat.gov.pl.