Struktura i przemiana martenzytyczna kompozytu NiTi-TiC

• Autorzy: Goryczka T. , Szaraniec B. , Lelątko J.

Warianty tytułu

EN

Structure and martensitic transformation of NiTi-TiC composite

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Kompozyt NiTi-TiC wytworzono metodą metalurgii proszków. Uzyskane kompozyty zawierały 3 oraz 5% mas. TiC. Wykonana analiza składu chemicznego wykazała niewielkie rozbieżności pierwiastków niklu i tytanu znajdujących się w osnowie kompozytu. Analiza składu fazowego przeprowadzona w mikroobszarach metodą dyfrakcji elektronów wstecznie rozproszonych ujawniła istnienie wokół cząstek TiC obszarów fazy równowagowej Ti2Ni. Pozostałą część osnowy stanowił martenzyt o sieci jednoskośnej B19'. Przemiana martenzytyczna miała charakter odwracalny i zachodziła jednostopniowo. Dodatek TiC w objętości do 5% mas. nie spowodował istotnych zmian temperatur charakterystycznych przemiany martenzytycznej wytworzonych kompozytów w stosunku do spiekanego stopu NiTi. Stabilizacja przemiany martenzytycznej następowała po 20 cyklach cieplnych.

EN

Composite NiTi-TiC was produced by use of powder metallurgy, with addition of titanium carbide: 0, 3 and 5 wt. % Analysis of chemical composition revealed homogeneity of nickel and titanium element distribution in composite matrix - negligible differences in element contents was stated. Phase identification, which was carried out with use of electron back scatter diffraction, showed that TiC particles were surrounded by equilibrium Ti2Ni phase. This phase does not take part in the martensitic transformation. The rest of the composite matrix consisted of the B19' martensite. The composite matrix transformed to the parent phase in one step. Moreover, the martensitic transformation occurred as a reversible one. Addition of titanium carbide in amount up to 5% did not influenced course of the martensitic transformation as well as its transformation temperatures. Thermal cycling of the composites leaded to decrease of the transformation temperatures and enthalpy. It might be due to the presence of local stress caused by TiC particles and/or reaction between dislocations and martensitic plates. The TiC particles can occur as an obstacle for martnesitic plates. In results of that lowering temperature is required to complete transformation. The transformation stabilizes after 20 thermal cycles.

Słowa kluczowe

PL

kompozyt NiTi-TiC; spiekanie; przemiana martenzytyczna; stop Ni-Ti

EN

composite NiTi-TiC; sintering; martensitic transformation; NiTi alloy

• Wydawca: Wydawnictwo Politechniki Częstochowskiej
• Czasopismo: Kompozyty
• Rocznik: 2010
• Tom: R. 10, nr 1
• Strony: 30--34
• Opis fizyczny: Bibliogr. 10 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Goryczka T.

autor

Szaraniec B.

autor

Lelątko J.

• Uniwersytet Śląski, Wydział Informatyki i Nauki o Materiałach, Instytut Nauki o Materiałach, ul. Bankowa 12, 40-007 Katowice,

Bibliografia

• [1] Otsuka K., Wayman C.M., Shape Memory Materials, Cambridge 1998.
• [2] Nishida M., Honma T., Scr. Metall. 1984, 18, 1293.
• [3] Miyazaki S., Ohmi Y., Otsuka K., Suzuki Y., J. de Phys. 1982, 43, 4-255.
• [4] Morawiec H., Stróż D., Goryczka T., Chrobak D., Scr. Metall. Mater. 1996, 35, 485.
• [5] Igharo I., Wood J.V., Mater. Sci. Eng. 1988, 98, 443.
• [6] Schüller E., Bram M., Buchkremer H.P., Stöver D., Materials Science and Engineering A 2004, 378, 165-169.
• [7] Snatamarta R., Cesari E., Pons J., Goryczka T., Metallurgi-cal and Materials Transactions A 2004, 35A, 761-770.
• [8] Johansen K., Voggenreiter H., Eggeler G., Materials Science and Engineering A 1999, 273, 410-414.
• [9] Goryczka T., Van Humbeeck J., Journal of Alloys and Compounds 2008, 456, 194-200.
• [10] Nama T., Lee J., Cho G., Kim Y., Materials Science and Engineering A 2006, 438-440, 687-690.