Badanie rozwoju wybranych gatunków traw do umacniania składowisk popiołów paleniskowych z elektrociepłowni

• Autorzy: Klimont K. , Bulińska-Radomska Z.

Warianty tytułu

EN

The study on application of selected grass species to reinforcing the dumps of furnace ashes from heat and power stations

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Do badań prowadzonych w latach 2006-2008 wybrano 6 gatunków traw: kupkówka pospolita (Dactylis gromerata), tymotka łąkowa (Pyhleum pratense L.), życica trwała (Lolium perenne L.), życica wielokwiatowa (Lolium multiflorum Lam.), kostrzewa łąkowa (Festuca pratensis Huds.) i wiechlina łąkowa (Poa pratensis L.) w mieszance z koniczyną łąkową (Trifolium pratense L.) i lucerną siewną (Medicago sativa L.), kostrzewą trzcinową (Festuca arundinacea) i stokłosą bezostną (Bromus inermis) w czystym siewie oraz miskant cukrowy (Miscanthus sacchariflorus), wydmuchrzycę groniastą (Leymus racemosus), spartinę preriową (Spartina pectinata) i perz grzebieniasty (Agropyron cristatum). Rekultywacja popiołów przez nawożenie osadami ścieków komunalnych(dawka 350 m3.ha-1) i wprowadzenie roślinności wpłynęła na obniżenie pH podłoża, prawie 3.krotny wzrost przyswajalnego Mg, znaczny P2O5 i niewielki K2O w stosunku do wariantu kontrolnego i w warstwie organiczno-próchniczej i w skale macierzystej. Obserwuje się systematyczny spadek zawartości przyswajalnego P2O5 w podłożu w kolejnych latach badań. Na płaskiej wierzchowinie składowiska popiołów, gdzie nie stosowano osadów ściekowych pojawiło się kilkanaście pionierskich gatunków roślin zielnych i drzew, a żarnowiec miotlasty (Sarothamnus scoparius), topinambur (Helianthus tuberosus), trzcinnik piaskowy (Calamagrostis epigeios) i kostrzewa trzcinowa (Festuca arundinacea) zaczynały tworzyć luźne skupiska roślin.

EN

The investigations were carried out in 2006-2008 at Białystok-Solwany site in order to make a choice and to determine the development of selected grass and papilionaceous plant species used to reinforcing dumps of furnace ashes enriched with municipal sewage sludge at the rate of 350 m3/ha. Among six grass species in the mixture with added red clover (Trifolium pratense) and lucerne (Medicago sativa) sown out in spring 1999, three taxons of grass which showed slight coverage almost dropped out. Clover and lucerne plants and from the tall grasses - cockfood (Dactylis Glomerata) and meadow fescue (Festuca pratensis), while from low grasses - meadow bluegrass (Poa pratensis), occurred in larger amounts, but covered small surface. Tall fescue (Festuca arundinacea) and awnless bromegrass (Bromus intermis) in pure sowing formed still a dense field of lush and annually intensively blooming plants. From among the grasses of foreign origin silver banner grass (Miscantus sacchariflorus), mommoth wild rye (Leymus racemosus), prairie cordgrass (Spartina pectinata) and crested wheatgrass (Agropyron cristatum) were well developed. Reclamation of the ashes through application of municipal sewage sludge and introduction of the flora reduced subsoil pH, causing almost triple increase of assimilable Mg, considerable growth of P2O5 and little increase of K2O in relation to control variant, both in organic-humus soil layer and bedrock alike. Systematic decrease of P2O5 content in subsoil was observed in consecutive years of study. On the flat top part of ash dump, where the sewage sludge was not applied, a dozen pioneering species of green plants and trees occurred. Such species like common broom (Sarothamnus scoparius), Jeruzalem artichoke (Helianthus tuberosus), wood small reed (Calamagrostis epigeios) and tall fescue (Festuca arundinacea) began to form some loose plant clusters. On dumping ground of fresh raised "raw ashes" started to grow some rachitic, palegreen and single specimen of pioneering plants.

Słowa kluczowe

PL

osad ściekowy; proces glebotwórczy; rekultywacja; składowisko; popiół; trawa

EN

ash dump; sewage sludge; soil-forming process; reclamation; grass

• Wydawca: Wydawnictwo ITP
• Czasopismo: Problemy Inżynierii Rolniczej
• Rocznik: 2009
• Tom: R. 17, nr 2
• Strony: 135--145
• Opis fizyczny: Bibliogr. 17 poz., tab.

Twórcy

autor

Klimont K.

autor

Bulińska-Radomska Z.

• Krajowe Centrum Roślinnych Zasobów Genowych, Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin w Radzikowie

Bibliografia

• Bender J. 1995. Rekultywacja terenów pogórniczych w Polsce. Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych, Nr 418, s. 75-86.
• Gilewska M. 1998. Właściwości próchnicy wytworzonej w procesie rekultywacji gruntów pogórniczych. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol., 496, s. 153-166.
• Gilewska M. 1999. Utilization of sewage sludge in the reclamation of part mining soil and ash disposal sites. Roczniki AR Poznań CCCX, Melior. Inż. Śród., 20, cz. II, s. 273-281.
• Gilewska M., Przybyła Cz. 2001. Wykorzystanie osadów ściekowych w rekultywacji składowisk popiołowych. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol., 477, s. 217-222.
• Głażewski M. 1997. Hydroobsiew - skuteczny i szybki. Ekoprofit. Miesięcznik gospodarczo-ekologiczny Nr 11(15). Telpress, Katowice, s. 14-18.
• Greszta J., Morawski S. 1980. Zagospodarowanie popiołów dla renowacji środowiska naturalnego. PAN, Oddz. Kraków, s. 56.
• Góral S. 2001. Roślinność zielna w ochronie i rekultywacji gruntów. Inżynieria Ekologiczna, 3, PTIE, Bydgoszcz, s. 161-178.
• Góral S., Rola S. 2001. Trawy na popiołach elektrociepłowni nawożonych osadami ściekowymi. Inżynieria Ekologiczna, 3, PTIE, Bydgoszcz, s. 146-150.
• Góral S., Sybilska A. 2000. Przydatność polskich odmian hodowlanych (Festuca arundinacea Schreb.) do rekultywacji gruntów zdewastowanych. Łąkarstwo w Polsce, 3, Poznań, s. 199-204.
• Kitczak T., Gos A., Czyż H., Trzaskoś M. 1998. Sukcesja roślinności na hałdach popioło-żużli różnie zagospodarowanych W: Stan i możliwość poprawy środowiska naturalnego. AR Szczecin, Nauka - Gospodarce, s. 123-132.
• Kitczak T., Gos A., Czyż H., Trzaskoś M. 1999. Roślinność hałd popioło-żużli. Zeszyty Naukowe AR Szczecin, Agricultura, 75, 179-187.
• Klimont K. 2004. Przydatność wybranych gatunków roślin użytkowych do rekultywacji terenów zdewastowanych. Zeszyty Probl. Post. Nauk Roln., 497, s. 673-684.
• Prończuk J. 1994. Popioły, melioracja i ochrona. Wiadomości Melioracyjne i Łąkarskie, Nr 5, s. 8-12.
• Rogalski M., Kapela A., Kardyńska S., Wieczorek A., Kryszak I. 1998. Badania nad początkowym wzrostem i rozwojem niektórych gatunków traw rosnących na popiołach z Elektrowni Dolna Odra. Arch. Ochrony Śród., 24, s. 123-128.
• Rogalski M., Kardyńska S., Wieczorek A., Poleszczuk G., Śmietana P. 2001. Przydatność niektórych gatunków traw w rekultywacji składowisk popiołów z elektrowni. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol., 477, s. 255-259.
• Siuta J. 1997. Przyrodnicze użytkowanie osadów ściekowych. Ekoprofit. Miesięcznik gospodarczo-ekologiczny 11(15), Tełpress, Katowice, s. 40-46.
• Siuta J. 1999. Rekultywacyjna efektywność osadów ściekowych. Materiały III Konferencji Naukowo-Technicznej. Ekoinżynieria. Lublin, s. 21-35.