Przesłanki sterowania procesem eksploatacji układu łożyskowania silnika turbinowego na podstawie kompleksowej informacji diagnostycznej

• Autorzy: Lindstedt P. , Borowczyk H.

Warianty tytułu

EN

Premises of the control of turbine engine bearing system exploitation process on the basis of the complex diagnostic information

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W pracy przedstawiono przesłanki sterowania procesem eksploatacji na podstawie kompleksowej informacji diagnostycznej. Rozważania przeprowadzono na przykładzie układu łożyskowania turbinowego silnika śmigłowcowego. Wykorzystano następujące metody diagnozowania: funkcjonalną, wibroakustyczną i zużyciową. Sygnały diagnostyczne sprowadzono do jednorodnej postaci - bezwymiarowych wskaźników przekroczeń wartości progowych. Zależności między procesami użytkowania, zużywania, obsługiwania i stanem technicznym oraz niezawodnością i bezpieczeństwem opisano w postaci równań stanu. Określono zbiór parametrów równań stanu. Przedstawiono przebiegi parametrów stanu w funkcji czasu eksploatacji dla dwóch silników tworzących zespół napędowy śmigłowca PZL Kania. Wykazano, że stan silników jest różny mimo pracy na tym samym śmigłowcu. Uzyskane wyniki stanowią podstawę sterowania procesem eksploatacji układu łożyskowania turbinowego silnika śmigłowcowego.

EN

The paper presents premises of the exploitation process control on the basis of the comprehensive diagnostic information. Analyses were carried out on the example of the turbine helicopter engine bearing system. The following diagnosis methods were used: functional, vibroacustical and tribological. Diagnostic signals were reduced to the homogeneous form - indices of threshold value exceedings. Relations between processes of using, usage, maintenance and the technical state, the reliability and the safety were described in the form of the state equations. A set of the state equation parameters was determined. Courses of the state equation parameters in the function of the operating time were presented for two engines forming the driving set of the PZL Kania helicopter. They showed that the state of these engines was different in spite of the work on the same helicopter. The results constitute the base for the exploitation process control of the bearing system of turbine helicopter engine.

Słowa kluczowe

PL

silnik turbinowy; układ łożyskowania; eksploatacja; diagnostyka; regulacja; bezpieczeństwo; niezawodność

EN

turbine engine; exploitation; complex diagnostics; tuning; safety; reliability

• Wydawca: Polskie Towarzystwo Diagnostyki Technicznej
• Czasopismo: Diagnostyka
• Rocznik: 2008
• Tom: nr 1(45)
• Strony: 143--148
• Opis fizyczny: Bibliogr. 17 poz., rys.

Twórcy

autor

Lindstedt P.

autor

Borowczyk H.

• Katedra Automatyki i Robotyki, Wydział Mechaniczny, Politechnika Białostocka, Ul. Wiejska 45C, 15-351 Białystok,

Bibliografia

• [1] Borowczyk H.: Model kompleksowego systemu diagnostycznego płatowca i zespołu napędowego statku powietrznego. V Międz. Konf. Diagnostyka Samolotów i Śmigłowców, AIRDIAG’97, ITWL Warszawa 1997.
• [2] Borowczyk H.: Diagnostyczny system sterowania procesem eksploatacji samolotu, V Konf. Inżynieria Eksploatacji, Ameliówka, Wyd. ITWL, Warszawa 2000
• [3] Cempel C.: Multidimentional condition monitoring of mechanical systems in operation. Mech. Systems and Signal Processing, (2003) 17(6). 1291-1303.
• [4] Korbicz J., Kościelny J. M., Kowalczuk Z., Cholewa W. (red.): Diagnostyka procesów. WNT, Warszawa 2002.
• [5] Lewitowicz J.: Podstawy eksploatacji statków powietrznych. Tom 1: Statek powietrzny i elementy teorii. Wyd. ITWL, Warszawa 2001.
• [6] Lewitowicz J.: Podstawy eksploatacji statków powietrznych. Tom 2: Własności i właściwości eksploatacyjne statku powietrznego. Wyd. ITWL, Warszawa 2003.
• [7] Lindstedt P. – Kompleksowa diagnostyka w procesie oceny jakości użytkowania silnika śmigłowcowego w inżynieryjno – lotniczym otoczeniu, Diagnostyka 3 (39) 2006
• [8] Lindstedt P. – Reliability and its relation to registration and diagnostics in the machinery exploitation systems, Journal of KONBIN Vol. 1 No 2/2006, ITWL, Warszawa.
• [9] Lindstedt P., Borowczyk H., Magier J. – Badania możliwości kompleksowego diagnozowania silnika lotniczego na podstawie informacji z metod funkcjonalnej, tribologicznej i wibroakustycznej, Projekt Badawczy KBN Nr 5T12D01122, Wyd. ITWL, Warszawa 2003.
• [10] Lindstedt P., Borowczyk H., Magier J.: Diagnostyka silnika śmigłowcowego w inżynieryjno-lotniczym otoczeniu, Prace naukowe ITWL, Zeszyt nr 17 2003r.
• [11] Lindstedt P.: Praktyczna diagnostyka maszyn i jej teoretyczne podstawy. Wyd. Naukowe ASKON, Warszawa 2002.
• [12] Natke H. G., Cempel C.: Holistic modelling as a tool for the diagnosis of critical complex systems. Automatica, Vol. 32, No1 pp 89-94, 1996.
• [13] Niziński S., Michalski R.: Diagnostyka obiektów technicznych. ITE Radom 2002
• [14] Söderström T., Stoica P. – Identyfikacja systemów, PWN, Warszawa 1997.
• [15] Szczepanik R., Lindstedt P., Borowczyk H.: Diagnostyka techniczna w systemie obsługiwania silników lotniczych, Tom V, rozdz. 4 Problemy badań i eksploatacji techniki lotniczej, Wyd. ITWL Warszawa 2004, ss 85 – 100.
• [16] Woropay M. (red.): Podstawy racjonalnej eksploatacji maszyn. Wyd. ITE, Radom 1996.
• [17] Żółtowski B.: Podstawy diagnostyki maszyn. Wyd. Ucz. ATR, Bydgoszcz, 1996.