Możliwości recyklingu metalowych odlewów kompozytowych

• Autorzy: Jackowski J. , Nagolska D. , Szweycer M. , Szymański P.

Warianty tytułu

EN

Possibility of recycling of metal composite casts

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Wszystkie materiały i wyroby używane przez człowieka tak w przeszłości, jak i obecnie posiadają wspólną cechę, jaką jest pętla obrazująca etapy ich istnienia. Rozpoczyna się ona projektowaniem, a poprzez wytwarzanie, stosowanie i złomowanie kończy się na recyklingu. Cykl taki dotyczy także metalowych materiałów kompozytowych. Złom metalowych materiałów kompozytowych powstaje w całym okresie mieszczącym się od momentu ich tworzenia do chwili złomowania wyrobów wytworzonych z ich udziałem. Specyfika tych materiałów sprawia, że ich recykling różni się od stosowanego dla konwencjonalnych tworzyw metalowych. Jest on trudniejszy z powodu zróżnicowanych faz tworzących materiał, a także koniecznego często ich rozdzielania w procesie recyklingu. Rosnący obszar stosowania metalowych wyrobów kompozytowych sprawia, że rośnie również zakres i znaczenie ich recyklingu. Studia i badania własne autorów skoncentrowane były i są na metalowych tworzywach kompozytowych wytwarzanych metodami odlewniczymi zarówno zbrojonych cząstkami, jak i z nasycanym zbrojeniem. Potwierdziły i wykazały one, że istnieją odlewane tworzywa metalowe (zarówno zbrojone cząstkami, jak i z nasycanym zbrojeniem), których recykling nie został opanowany, co skutkuje koniecznością dalszych badań. Studia, a także wyniki badań własnych pozwoliły na określenie kierunków działań zmierzających do skutecznego recyklingu tych tworzyw. Autorzy uznali, że wyniki dotychczasowych prac związanych z recyklingiem odlewanych materiałów kompozytowych mogą stanowić dostatecznie ciekawy materiał dla specjalistów związanych z technologią metalowych odlewów kompozytowych spotykających się na seminarium, w tytule którego występuje skojarzenie teorii z praktyką technologii tych tworzyw.

EN

Any materials and goods used by a man, both in the past and to-day, are characterized by an important feature, namely a loop depicting particular stages of their existence. The loop starts from the stage of design, and passing through the stages of manufacturing, the use, and scrapping, ends at the recycling procedure. The same cycle undergoes in the case of metal composite materials. The scrap of metal composite materials forms within the whole period from the time of their manufacture until scrapping the goods made with their use. Specific features of the materials cause their recycling to be different as compared to the one used in case of conventional metal goods. The process is more difficult due to differentiation of the phases present in the material and the need of their separating in the course of the recycling process. Increasing extent of the use of metal composite materials is conducive to the growth of recycling range and meaning. The studies and own research of the authors are focused at the metal composite materials manufactured with casting methods, both with particle and saturated reinforcement. The work confirmed and indicated that for some of casted metal materials (both with particle or saturated reinforcement) the recycling process is not properly mastered, that induces the need for further research. The studies and the results of own research enabled defining the lines aimed at efficient recycling of the materials. The authors found that the results obtained hitherto and related to recycling of the casted composite materials may be a sufficiently interesting subject for the specialists dealing with the technology of metal composite casts, who meet at the seminar devoted to coordination of the theory and practice of the technology related to these materials.

Słowa kluczowe

PL

odlew kompozytowy; recykling

EN

recycling; composite cast

• Wydawca: Wydawnictwo Politechniki Częstochowskiej
• Czasopismo: Kompozyty
• Rocznik: 2007
• Tom: R. 7, nr 1
• Strony: 37--40
• Opis fizyczny: Bibliogr. 23 poz., rys.

Twórcy

autor

Jackowski J.

autor

Nagolska D.

autor

Szweycer M.

autor

Szymański P.

• Politechnika Poznańska, Instytut Technologii Materiałów, ul. Piotrowo 3, 60-965 Poznań,

Bibliografia

• [1] Rocznik statystyczny RP, Zakład Wyd. Statystycznych GUS, Warszawa 2005.
• [2] Jackowski J., Nagolska D., Szweycer M, Zjawisko sedymentacji w technologii kompozytów zawiesinowych, Krzepnięcie Metali i Stopów 2000, 43, 281-290.
• [3] Nagolska D., Recykling odlewów z metalowych kompozytów nasycanych, Praca doktorska, WBMiZ Politechniki Poznańskiej, Poznań 2002 (praca niepublikowana).
• [4] Nagolska D., Szweycer M., Jackowski J., Analysis of recycling mechanism of saturated metal composites, Archiwum Technologii Maszyn i Automatyzacji 2001, 21, zeszyt specjalny, 145-151.
• [5] Sprawozdanie z grantu pt. Recykling odlewów z kompozytów metalowych zawiesinowych i z nasycanym zbrojeniem, Grant nr 3T08B 022-26, niepublikowane.
• [6] Ashby M.F., Jones D.R.H., Materiały inżynierskie, Tom 2, WNT, Warszawa 1996.
• [7] Boczkowska A., Kapuściński J., Lindeman Z., Witemberg--Perzyk D., Wojciechowski S., Kompozyty, Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa 2003.
• [8] Sobczak J., Kompozyty odlewane, Instytut Odlewnictwa, Instytut Transportu Samochodowego, Kraków-Warszawa 2001.
• [9] Śleziona J., Podstawy technologii kompozytów, Wyd. Politechniki Śląskiej, Gliwice 1998.
• [10] Cholewa M., Termofizyczny dobór komponentów w odlewach kompozytowych, Kompozyty (Composites) 2005, 4, 82-87.
• [11] Ray S., Synthesis of cast metal matrix particulate composities, Journal of Metal Science 1993, 28, 5397-5413.
• [12] Śleziona J., Kształtowanie właściwości kompozytów stop Al-cząstki ceramiczne otrzymywanych metodami odlewniczymi, Hutnictwo 47, Wyd. Politechniki Śląskiej, Gliwice 1994.
• [13] Grabian J., Nasycanie zbrojenia z ceramicznych włókien nieuporządkowanych podczas wytwarzania odlewów z kompozytów metalowych, Wyd. Wyższej Szkoły Morskiej, Szczecin 2001.
• [14] Jackowski J., Porowatość odlewów kompozytowych wytwarzanych przez nasycenie zbrojenia metalem, Wyd. Politechniki Poznańskiej, Poznań 2004.
• [15] Fraś E., Kompozyty in situ, Kompozyty odlewane, CIATF com. 8.1., 1995, 23-28.
• [16] Guzik E., Kopyciński E., Analiza wzrostu eutektycznego kompozytu (α)Al-Al3Fe, Kompozyty (Composites) 2003, 3, 110-114.
• [17] Fraś E., Janas A., Wierzbiński S., In situ processing of metal matrix composites, Metallurgy on the turn of 20th century, Komitet Metalurgii PAN, Kraków 2002.
• [18] Śleziona J., Dyzio M., Wieczorek J., Kompozyty zbrojone fazami międzymetalicznymi wytwarzane metodą in situ z wykorzystaniem FeOTiO2, Kompozyty (Composites) 2003, 3, 402-406.
• [19] Zyska A., Braszczyńska-Malik K.N., Struktura kompozytów Al(TiB2 + Al2O3)p wytwarzanych metodą in situ, Kompozyty (Composites) 2004, 4(11), 336-340.
• [20] Mitko M., Tomczyński S., Zmiany struktury w strefie międzyfazowej cząstka grafitu - stop AlSi6Cu4 w kompozycie metalowym po recyklingu, Kompozyty (Composites) 2004, 10, 159-164.
• [21] Górny Z., Sobczak J., Nowoczesne tworzywa odlewnicze na bazie metali nieżelaznych, Kraków 2005.
• [22] Patent nr 339023, Sposób recyklingu odlewów z metalowego kompozytu nasyconego.
• [23] Jackowski J., Nagolska D., Szweycer M., Szymański P., Warunki recyklingu rozdrobnionych kompozytów metalowych zbrojonych dyspersyjnie i z nasycanym zbrojeniem, I Sympozjum Naukowe „Innowacje w Odlewnictwie", Kraków 23-24 X 2006.